انتقادات تند و صریح علی سرتیپی تهیه کننده سینما در رادیو نمایش

به گزارش روابط عمومی رادیو نمایش، آنچه که می خوانید مشروح این گفت و گو در «نمای نقره ای» رادیو نمایش است.

حال سینما چطور است؟
حال سینما بد است، واقعیت این است که در این اتفاق سینما بزرگترین ضربه را خورد و بالاترین فشار روی بخش سینما وارد شد؛ مخصوصا سالن و فی الواقع پخش و بعد از آن تولید.
*اگر با عدد و رقم میشود آن را گفت یا با توضیحی این را منتقل کرد که از دیدگاه شما، چه بلایی سر سینمادار و فیلم ساز آمده است؟ و چه آسیب هایی را پخش کننده ها متحمل شدند؟
در طی این مدت سینمادار و تهیه کننده چیزی نزدیک به ۳۰۰ میلیارد تومان حداقل ضرر کرده اند و در کنار این رقم، مراکز فروش و بوفه هایی که با آمدن مردم کار می کردند درآمدهایشان از بین رفته است در واقع یک مرکز سینمایی تنها به فروش بلیط اتکا نمیکرد، این چیزهای جانبی نیز وجود داشتند که اکنون از بین رفته اند.
این ها مربوط به لایه های رویی است؟
بله. در زیر قضیه؛ چیزی حدود صد فیلم در انتظار بودند که در سال ۹۹ اکران شوند که متاسفانه امکان اکران وجود نداشت و سرمایه ها در واقع انگار که بیات شدند. مورد دیگر درباره موضوع فیلم ها می باشد؛ فیلم هایی که در سال های قبل ساخته شدند آن نو بودن خودشان را به هر شکلی و با توجه به زمان و فضاهای مجازی و این اتفاقاتی مثل ویروس که خیلی روحیات مردم را تغییر داده است از دست داده و اگر این ها امکان نمایش هم پیدا کنند لطمات زیادی خواهند خورد.
*باور عامیانه شاید این باشد که فلانی زمانی که می توانست فیلم بسازد با یک عدد مشخص، فیلم را ساخته و اگر الان می خواست همان فیلم را بسازد باید هزینه بسیاری می کرد و در نتیجه دو روز دیگر فیلمش را با بلیط قیمت بالا اکران میکند. در حالی که این برداشت بسیار نا آگاهانه می باشد، می خواهم که پاسخ شما را نسبت به این برداشت بدانم.
اول اینکه، این راکد بودن در سینما و فیلم مثل راکد ماندن اجناس نمی باشد در واقع حتی اجناس هم در نهایت به روز رسانی می شوند. این راکد بودن مثل آبی می ماند که اگر راکد باشد تازگی و نو بودنش را حتما از دست می دهد؛ موضوعات کارایی خود را از دست می دهند و همچنین خود سرمایه گذاری با آن چرخش از بین می رود یعنی خیلی از دوستان پولی را وسط گذاشته اند به امید اینکه از سود حاصله، کارهای بعدیشان را انجام دهند تا در نهایت این چرخه بچرخد اما متاسفانه این چرخه متوقف شد است.
* مدتی در این مورد صحبت شد که سینما تعطیل شود یا نشود و در نهایت از اولین جاهایی که تعطیل شد به دلیل محدویت هایی که شیوع ویروس کرونا باعث آن بود سینماها بود. این اواخر نیز طرحی را مطرح کردند که گفتند سینماها مثل برخی دیگر از مشاغل تا ساعت ۱۸ می توانند فعالیت کنند، نظر شما درباره این قضیه چیست؟ بنظر شما تعطیل کنند بهتر است یا اینکه تا ساعت ۱۸ بشود فعالیت کرد؟
ما باید یک اتفاق را ببینیم، ما همه اعتقاد داریم که سلامتی مردم ازهر چیزی مهم تر است منتهی باید یک اتفاق بیافتد و آن این است که دولت بیاید و کمک کند حالا که قرار است بخاطر یک اتفاق عمومی عده ای ضرر ببینند دولت در اینجا باید کمک کند، ما هنوز چیزی از کمک دولت ندیده ایم. در هر سه زمینه تولید، پخش و سالن هیچ کمکی تا الان به ما نشده، البته سه ماه است که اندک اندک حق بیمه ۶۰ نیروی ما را داده اند، در حالی که ما ماهیانه چیزی حدود ۸۰۰ میلیون تنها در یکی از مجتمع هایمان فقط حقوق می دهیم و فی الواقع هزینه های گرمایش و سرمایش و همینطور حراست چون چه ما باز باشیم یا نباشیم آن ها هستند و ما باید پول شارژ را بدهیم . دولت حتی یک دهم ازهزینه های یک ماه را به ما کمک نکرده است.
*ممکن است کسی بگوید که تنها به سینماها از ماجرای کرونا آسیب وارد نشده است و دلیلی وجود ندارد که به سینماها توجه جداگانه ای شود و اگر کمکی وجود دارد باید شامل حال همه شود و قطعا حرفایی اینچنینی زیاد شنیده اید. مشخصا به لحاظ مالی یا به لحاظ تصمیم های مدیریتی و درایتی که باید به خرج داده می شد فکر می کنید که دولت چه می توانست بکند و نکرده؟
ما نمی گوییم که فقط باید شامل حال سینما شود. برای مشاغلی که ضربه پذیر هستند باید مثل تمام دنیا اتفاقاتی برای حمایت رخ میداد و برای اینکه اقتصاد ورشکسته نشود دولت باید به تمام مشاغل ضربه پذیر حداقل کمکی بکند این در صورتی است که کوچکترین و حداقل کمکی اتفاق نیافتاده است.
*به نظر شما تصمیماتی که تا الان گرفته شده کمک کننده بوده یا به اصطلاح قوز بالای قوز بوده و زحمات شما را بیشتر کرده است؟
متاسفانه تصمیمی که به نفع سینما باشد تا الان وجود نداشته و تصمیمات کنونی جز یک سردرگمی و بلاتکلیفی چیز دیگری را برای ما به ارمغان نیاورده است. ما باید وضعیت خودمان را بدانیم که با نیروهایمان و وسایلمان چه کار کنیم و با جریان های موجود در مجتمع ها چگونه برنامه ریزی کنیم.
*اکنون مشخصا درمورد این تصمیم که سینماها تا ساعت ۱۸ می توانند فعالیت کنند نظرتان چیست؟
قطعا من مخالف هستم به دلیل اینکه هر کسی می داند که سینما تازه از ۴ یا ۵ بعد از ظهر راه می افتد و رونقی می تواند داشته باشد. در تمام دنیا همین است و در ایران نیز بجز برخی از سینماها و سالن های میدان های شهر، برخی جاها انقدر که مشتری نداشتند ساعت ۵ تازه باز می کنند. اگر می خواهند تعطیل باشد که کلا تعطیل کنند اما اینکه بخواهی سینما را با با مراکز خرید و سایر جاها مقایسه کنی ببینید در بهترین حالت آن مدتی که در دوران کرونا ما باز بودیم، تنها ۲ درصد از ظرفیت سالن پر می شد در حالی که قبل از آن ۲۰ درصد ظرفیت پر می شد یعنی حتی در زمان غیر از کرونایی نیز تنها ۲۰ درصد از ظرفیت پر می شد. نظارتی که در ارتباط با دادن اقلام ماسک و.. درون سینماها تماما رعایت می شد و همچنین جریان هوا وجود داشت منتهی با این احوال دولت به این نتیجه می رسد که باید این اماکن بسته شوند حالا به هر دلیلی، اما حرف من این است که باید در کنارش کمکی نیز صورت گیرد و اتفاقی برای سینمای ایران رخ دهد. من به عنوان یک سینما دار حتی با وجود بسته بودن سینماها باید تمام هزینه هایم را بدهم در اینجاست که دولت وظیفه دارد که حداقل هایی را کمک کند و ببخشید که این را می گویم اما نباید چنین طرح های خنده داری را بدهد، یعنی چه که تا ساعت ۱۸ باز باشد.
*آیا از کسانی مثل شما مشورت گرفته اند؟ آیا برای چنین تصمیم گیری با اهالی فن گفت و گو کرده اند؟
همیشه بحث می شود اما می گویند که بودجه نداریم. وقتی به ته قضیه می رسیم می گویند که بودجه نداریم اما قطعا برای موردی که سینماها تا ساعت ۱۸ باز هستند حتی اگر از یک کارگر سینما این سوال را می کردند ... فکر می کنم دوستانی که این طرح را گذاشته اند تاکنون اصلا سینما نرفته اند وگرنه می دانستند که سینماها از ۴ یا ۵ تازه باز می شوند. مثلا در مجتمعی مثل کوروش آخرین بلیط باید ساعت ۴ فروخته شود تا بتوانیم ساعت ۶ تعطیل کنیم، حتی در روزهای ۵ شنبه و جمعه نیز ما مشتری آنچنانی نداریم چه برسد به روزهای عادی که اکثر سانس ها برگزار نمی شوند. این کارشناسی خیلی دور از واقعیت می باشد.
*شما کسی هستید که در بخش های مهم و اساسی سینما هم به عنوان تهیه کننده، هم به عنوان پخش کننده و هم به عنوان سینما دار فعالیت دارید و همه می دانیم که حرف شما برش زیادی در سینمای ایران دارد. ماجرا از این قرار است که اگر فرض کنیم شما در چنین موقعیتی می خواستید تصمیم بگیرید و در جای دولتمردان بودید با توجه به شرایط موجود چه تصمیمی می گرفتید؟
قطعا چیزی را که ستاد کرونا تعیین میکند روی چشم می گذاشتیم که باز باشد یا بسته باشد اما باید حدود را بیشتر کنیم و کارشناسی های درست صورت گیرد و در کنارش به نظر من کل بودجه ای که سازمان سینمایی و تلاشی که می توانست برای افزایش بودجه اش کند باید صرف سالن ها و پخش هایی شود که در این قضیه بسیار متضرر می شوند. یعنی جشنواره ها و راه اندازی آن ها کوچک ترین کمکی به صنعت سینما نمی کند، یا یک سری تولیدات که توسط فارابی یا ارشاد الان صورت می گیرد، به نظر من تمامی این بودجه ها می توانست بیاید سمت رفاه این هزاران نفری که کاراز دست داده اند یا کارفرماهایی که با تمام این مشکلات هنوز نیرو هایشان را حفظ کرده اند یعنی آن بودجه عمومی به اضافه آن چیزی که می توانست و تلاش باید می شد که در این شرایط به این وضع اضافه شود، باید صرف این قضیه شود نه اینکه ما هنوز فکر کنیم جشنواره کودک، جشنواره فجر، جشنواره باران ، جشنواره مقاومت و... را داریم. این هزینه ها را و این هزینه که برای یک سری از تولیدات، پرداخت می شود که معمولا این فیلم ها باعدم استقبال رو به رو می شوند و هیچ وقت اکران نمی شود، این بودجه ها باید صرف این شود که به سینمای ایران کمک شود.
*اگر درست برداشت کرده باشم منظور شما این است که ما تولیدات، جشنواره ها و همه فعالیت ها را در اولویت های بعدی قرار دهیم و همین پولی که موجود است را فقط صرف سر پا نگه داشتن سینماها و پرسنلش و اینکه این چراغ روشن بماند کنیم؟ درست است؟
دقیقا بله.
*نکته ای پیش می آید که می خواهم پاسخ شما را هم بشنوم چون شما جز کسانی هستید که در بخش خصوصی فعالیت می کنید و در واقع جز مدافعان بخش خصوصی چه در عرصه سینماداری چه در عرصه پخش و چه در عرصه تولید بودید و اکنون در بین صحبت هایی که می کردید به این اشاره کردید که خیلی از فیلم هایی که با بودجه دولتی ساخته می شوند در واقع مخاطب ندارند، اینکه ما همواره تلاش کردیم که بگوییم بخش خصوصی روی پای خود بایستد و از دولتی بودن فاصله بگیریم با اینکه الان می گوییم دولت باید کمک کند چطور با هم جمع می شوند؟
مقوله ها اصلا با یکدیگر ارتباطی ندارند. حتی در امریکا یا انگلیس بالاخره در این شرایط خاص دولت ها باید در این موارد کمک کنند، این وظیفه هر دولتی است که در شرایط بحران بیاید و کمک کند.الان شرایط کشور برای بخش هایی مثل سینما یا بخش هایی مانند سالن های عقد و عروسی و یک سری از بخش ها شرایط فورس ماژور است یعنی آن حداقل را نیز فی الواقع ندارند اینجا دولت وظیفه دارد که اگر بخواهد من به عنوان مسئول روی پای خود بایستم یا نیروها را اخراج نکنم به ما کمک کند. اگر چنین انتظاراتی ندارد به ما تغییر کاربری بدهد اما اگر از ما انتظار دارد که با تمام این سختی ها بمانیم و کار کنیم و بتوانیم فرهنگ سازی کنیم به ما کمک کند.
*اگر من درست فهمیده باشم بخش خصوصی ما آنقدر هنوز تنومند و قدرتمند نشده که در شرایط خاص بتواند روی پای خود بایستد. البته این مسئله در دنیا وجود دارد اما اینجا آسیب پذیرتر است، درست است؟
قطعا نشده. خبری که چند روز پیش آمد این بود که اتحادیه سالن های امریکا ظاهرا لایحه ای دادند که اگر این را تصویب نکند سالن های آمریکا ورشکست می شوند، یعنی حتی در امریکا که به ازای هر صندلی حداقل هفت یا هشت نفر سینما می روند در حالی که در ایران به ازای هر صندلی نهایتا یک یا دو نفر می روند . هم تفاوت مالی و هم تفاوت نفری را ببینید. در نتیجه می خواهم بگویم که چقدر وضعیت سالن های ما ضعیف است. در این وضعیت قطعا ما نابود می شویم. در امریکا با آن درآمد اعلام ورشکستگی کردند ما که در ایران دیگر هیچ. دولت به بخش فرهنگ باید یک نگاه ویژه داشته باشد با توجه به اینکه ما تعداد بسیار زیادی نیرو و کارمند داریم چه مستقیم و یا چه غیر مستقیم و از دست دادن هر کدام ازاین نیروها کلی مشکلات برای ما ایجاد می کند.
*شما هم تهیه کننده هستید هم پخش کننده و هم سینمادار، آیا در شرایط فعلی به عنوان یک تهیه کننده حاضر بودید که فیلمتان را اکران کنید؟
قطعا در این شرایط خیر. اگر شرایط بهتری بود یا امکاناتی را در اختیار ما می گذاشت و دولت هزینه هایی را می داد، بله. اما الان با توجه به اینکه داریم به سمت سرما می رویم و با چیز ناشناخته ای رو به رو هستیم و نمی دانیم که چه اتفاقاتی در یکی دو ماه آینده می خواهد رخ دهد هرچند امیدواریم که وضعیت بهتر شود نه بدتر، در نتیجه ریسک می شود. در سینما زمانی که فیلمی روی پرده می رود چیزی که ده،هفت یا هشت میلیارد ارزش آن است، ارزش خود را از دست می دهد .
*شما به عنوان سینمادار و تهیه کننده، فارغ از اینکه سینما دارید و ترجیح می دهید که چرخ سینما بچرخد، حاضرید به عنوان تهیه کننده برای اینکه فیلمتان را نجات دهید، فیلمتان را اکران بر خط(آنلاین)کنید

خیر.
*چرا؟
به دلیل اینکه موفق نبوده. الان نزدیک بیست و خورده ای فیلم به صورت آنلاین اکران شده و انتظارات را برآورده نکرده.
*وامی که سازمان سینمایی اعلام کرده می خواهند بدهند برای اینکه بدهی سینماداران پرداخت شود، شما این ماجرا را چگونه می بینید؟
حدود ۵ یا ۶ ماه است که این قول داده شده است و هنوز پرداخت نشده تا این لحظه که من در خدمت شما هستم یک ریال از این وام پرداخت نشده و حتی اعلام نکرده اند که اگر کار بانکی دارد برویم تا آن ها را انجام دهیم. امیدوارم که این اتفاق بیافتد و کمکی کوچک به سینما دارها شود که حق تهیه کننده ها را بدهند. من توضیحی بدهم: اسم خود من به عنوان سینمادار در این بدهی ها می باشد اما ما یک ریال به تعاون سینما بدهکار نیستیم. سینمای ما به فیلم های خود ما بدهکار است.
*یعنی شما جز آن افرادی نبودید که پول را گرفته و روی فیلم بعدی برای پرداخت پول حساب کرده بودید؟
ما وام درونی گرفتیم و همان پارسال، فروردین ماه پول تعاون فیلم ها را کاملا پرداخت کردیم.
*از سینماداران طلب دارید، درست است؟
بله.
*از سینماهای خودتان یا از سینماهای دیگر؟
اصلش از سینماهای دیگر است، اصلی ترین آن برای فیلم هایی است که از حوزه هنری طلبکار هستیم و بسیاری از سینماهای دیگر. ما بزرگترین طلبکار سینماهای خودمان هستیم.