پشت صحنه برنامههای تلویزیونی در ایام کرونا چه می‌گذرد؟
تهران (پانا)- در ایام کرونا تمام مشاغل با چالش روبه‌رو شدهاند و قطعا کار اجرا نیز از این مقوله جدا نبوده است.
هفت ماه از زمانی که ویروس کرونا به ایران آمده می‌گذرد. "کرونا" نام منحوسی که چندین ماه است وارد زندگی ما شده و تمام عادت‌ها و کارهای سابق زندگی ما را دچار تغییر و تحول کرده است، فضای کار، جمع‌های خانوادگی و دوستانه و حتی تفریحاتمان نیز با وجود این ویروس با ترس و اضطراب همراه شدهاند.
پیش از شیوع ویروس کرونا انتظار می‌رفت صداوسیما در این بزنگاه تاریخی تمام قد در کنار مردم بایستد و به وظایفش شاید برای اولین بار هم که شده درست عمل کند اما این بار هم شاهد عملکرد چندان مناسبی از این جعبه جادویی نبودیم. برنامههای گفت‌وگو محور، مصاحبه‌های مردمی تاریخ مصرف گذشته، فیلم‌ها و سریال‌های تکراری و نشست‌های تخصصی روانشناسان و دکتران (که اصلا کافی نبودند) شاهکاری بود که صداوسیما در این مدت برای مخاطبانش به نمایش گذاشت.
همچون باقی مشاغل که در این روزها با چالش مواجه شدهاند، فضای کار اجرا نیز دور از این تغییرات نبوده است، قطعا جمع شدن تمام عوامل در پشت صحنه در یک فضای بسته می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
اصحاب رسانه از زمان شروع شیوع این ویروس با اهالی فرهنگ و هنر مصاحبه‌های زیادی انجام داده‌اند تا مردم از حال و روز آنها در این روزهای حساس باخبر باشند، برخی از آنها عقیده داشتند که تلویزیون توانسته نیاز مردم را با تولید برنامههای گوناگون تامین کند و بخش کثیر دیگر به عملکرد صداوسیما انتقاد داشتند.
در ادامه مصاحبه چند تن از مجریان صداوسیما با خبرنگار پانا را درباره عملکرد صداوسیما و سختی‌های کار اجرا در این برهه زمانی خاص می‌خوانید.
ساختار برنامه‌سازی تلویزیون با توجه به شیوع کرونا باید تغییر کند
امیرعلی نبویان مجری تلویزیون و بازیگر سینما در گفت‌وگو با پانا می‌گوید: «اگر کمی به عقب بازگردیم پیش از کرونا نیز شاهد این بودیم که برنامههای بزرگ، معطوف به تماشاگران نبودند بلکه بسیاری از برنامههای خوب تلویزیون استودیویی بودند و انگار از لحاظ تولیدی به ما می‌گفتند اگر زمانی ویروس کرونا به ایران آمد می‌توانید به این صورت برنامه بسازید مانند برنامه «رادیو هفت» که افتخار همکاری در آن را داشتم.»
وی ادامه می‌دهد: «آن برنامه‌ها حتی ساختارشان هم داد می‌زد که برنامههای جمع و جور، در عین حال مهم و قابل تطبیق با شرایط فعلی هستند. همانطور که خرید، استفاده از وسایل نقلیه عمومی یا هر کار دیگری برای شما در این دوران دچار مشکل و تغییر شده است ساختار برنامه‌سازی نیز باید تغییر کند. برنامه‌هایی که از پیش وجود داشتند و محبوب هستند باید فکری به حال خود کنند آنها اتاق فکر دارند و افراد خلاقی به آنها کمک می‌کنند. خودشان بهتر می‌دانند باید شرایط پیش آمده را به چه صورتی کنترل و مدیریت کنند.»
مجری برنامه «رادیو هفت» همچنین درباره برنامه‌هایی که در آینده ساخته خواهند شد و فرم ساخت آنها می‌گوید: «درباره برنامه‌هایی که بنا است تولید شوند برنامه‌سازان، مدیران یا تهیه کنندگان برنامههای تلویزیونی ترجیحا نباید سمت تولید برنامه‌هایی بروند که به استودیوی پر شور و حرارت نیاز دارد که با عدم حضور تماشاگر، رعایت فاصله اجتماعی و کم شدن تعداد تماشاگران فضای برنامه لطمه بخورد. به جای آن مدیران و برنامه‌سازان می‌توانند به سراغ برنامههای کوچکتر که لطمه کمتری می‌زنند بروند.»
وی می‌افزاید: «این شرایط باید کنترل شود تا با خیال راحت‌تری از این گذرگاه مهم تاریخی عبور کرد کسانی که جلوی دوربین می‌روند در معرض خطر هستند اما همه مردم در حال حاضر در خطرند.»
نبویان در پایان سخنانش گفته است: «کادر درمان و پزشکی از همه بیشتر در خطرند، طبقه‌ای که از لحاظ اقتصادی شرایطش را ندارد که در قرنطینه بمانند نیز با خطر زیادی روبه‌روست در هر حال هر کسی با هر شغلی باید خودش را با شرایط وفق دهد.»
زمانی که آیتم فرم و ساختار که تماشاچی هست را حذف کنیم ماهیت برنامه دچار تغییر می‌شود
شاهین جمشیدی مجری برنامه «سلام صبح بخیر» در گفت‌وگو با پانا درباره تاثیر کرونا بر برنامه سازی در تلویزیون می‌گوید: «کرونا بر حوزه تخصصی برنامه سازی تاثیر مثبتی نمی‌گذارد زیرا بخشی از برنامههای تلویزیون مانند «خندوانه»، «عصرجدید» یا «دورهمی» تعاملی هستند و قاعدتا زمانی که یکی از آیتم‌های فرم و ساختار که تماشاچی هست را حذف کنیم ماهیت برنامه دچار تغییر می‌شود اما نکته اینجاست که چاره دیگری وجود ندارد.»
وی می‌افزاید: «در ایام کرونا که همه چیز تغییر کرده ساختار برنامه سازی نیز متاثر از شرایط موجود است و کاری هم از دست کسی برنمی‌آید. امیدواریم به زودی محدودیت‌ها برطرف شوند و دنیا برای وضعیت کرونایی چاره‌ای بیندیشد اما در حال حاضر نیز خلاقیت‌ها و نوآوری‌هایی در حوزه برنامه سازی انجام می‌شود ضمن اینکه واقعا نمی‌توان برنامههای تفریحی سرگرمی که رسانه در کل دنیا وظیفه دارد در شرایط سخت این چنینی تولید کند را متوقف کرد برای همین هر برنامه‌ای به گونه‌ای به کار خود ادامه می‌دهد.»
صداوسیما قابل قبول بود زیرا شرایط کاری به شدت سخت است
جمشیدی همچنین درباره عملکرد صداوسیما از زمانی که ویروس کرونا به ایران آمده تاکید می‌کند: «به نظر من به عنوان عضو کوچکی از خانواده رسانه و بیشتر به عنوان یک مخاطب، عملکرد صداوسیما قابل قبول بود زیرا شرایط کاری به شدت سخت است. برای تولید کوچکترین برنامه تلویزیونی عوامل مختلف مجبورند به سرکار بیایند و اصلا کسی نمی‌تواند حکم بدهد که برنامه‌ها را تعطیل کنید یا فلان کار را نکنید زیرا وظیفه رسانه بودن در کنار مردم در این روزهای سخت است تا سرگرمشان کند و به آنها اطلاعات بدهد چه از بعد تفریحی چه از بعد محتوایی.»
وی ادامه می‌دهد: «فقط در برنامه «سلام صبح بخیر» آقای حریرچی دوبار تماس تلفنی گرفت. به نظرم عملکرد تلویزیون مناسب بوده و حتی از این بهتر هم می‌تواند باشد.»
اگر یک دقیقه سر ضبط ماسکمان را دربیاوریم مورد انتقاد قرار می‌گیریم
مجری برنامه «سلام صبح بخیر» درباره سختی‌های کار در ایام قرنطینه تاکید می‌کند: «عملا نمی‌توانیم کار را تعطیل کنیم و کارمان نیز بسیار سخت شده است در اجرای تلویزیونی برای یک عملکرد مناسب نیاز به هواگیری داریم تا نفسمان را تنظیم کنیم نمی‌توانیم ماسک نزنیم و اگر یک دقیقه آن را دربیاوریم به خاطر نگاهی که در جامعه به وجود آمده همه به انتقاد کردن می‌پردازند.»
وی می‌افزاید: «تمام عوامل تلویزیون با وجود سختی‌ها تلاش می‌کنند تا بهترین چیزی که می‌توانند را تولید کنند و همه استرس این را دارند حالا که در این شرایط از منزل بیرون می‌زنیم چه بر سرمان خواهد آمد. تمام پروتکل‌ها را رعایت می‌کنیم، در برنامه «سلام صبح بخیر» حداقل روزی دوبار تمام استودیو ضدعفونی می‌شود و همه ما ماسک می‌زنیم و به صورت دوره‌ای هم تست کرونا می‌دهیم که از سلامتی خود باخبر باشیم.»
منصور ضابطیان: بودجه‌های هنگفت صرف تولیدات نامناسب در تلویزیون می‌شود
منصور ضابطیان مجری، نویسنده و کارگردان برنامههای تلویزیونی و رادیویی، از جمله «رادیوهفت» و «صدبرگ» با اشاره به تاثیری که ویروس کرونا بر شغل گویندگی و اجرا گذاشته است می‌گوید: «بخشی از کار مجری‌ها، اجرا روی صحنه در مراسمات است که با شیوع ویروس کرونا این قسمت از کار ما تحت شعاع قرار گرفته است و مجری‌ها هم همانند تمام صنف‌ها ضرر کرده‌اند. باوجود شرایط پیش‌آمده، رعایت پروتکل‌ها، کار کردن در ساعت‌های طولانی و ماسک زدن در فضای بسته مدام این نگرانی برای من وجود دارد افرادی که با من کار می‌کنند دچار مشکل نشوند.»
تا زمانی که کرونا را شکست می‌دهیم باید با آن به همزیستی برسیم
ضابطیان می‌افزاید: «همه این عوامل کار را با سختی‌های ویژه‌ای روبه‌رو می‌کند اما نمی‌شود بی‌تفاوت ماند و کار نکرد. تا زمانی که بتوانیم به طور کامل کرونا را شکست دهیم باید به همزیستی با کرونا برسیم. کار کردن در این شرایط، سخت است و همه مردم دنیا در این سختی سهیم هستند.»
این مجری برنامه تلویزیونی درباره ساخت مجدد برنامههای پربیننده‌‌ای نظیر «رادیوهفت» و «صدبرگ» ادامه می‌دهد: «درحال حاضر تلویزیون تمایلی به ساخت چنین برنامه‌هایی ندارد چرا که یکی از اتهامات برنامههای پرطرفدار همین است که مردم را به اندیشیدن و فعالیت فرهنگی وادار می‌کند.»
برعکس آماری که تلویزیون می‌دهد حال مردم با برنامههای فعلی خوب نیست
این نویسنده، کارگردان و مجری درباره عملکرد صداوسیما در ایام کرونا می‌گوید: «تلویزیون در امر اطلاع رسانی ویروس کرونا بسیار خوب عمل می‌کند. به عوامل صداوسیما خسته نباشید می‌گویم که تمام تلاششان را کرده‌اند تا اطلاع رسانی درستی انجام دهند. به نظرم کلیت برنامه‌ها آنقدر که باید با کیفیت نیستند و علی‌رغم آماری که تلویزیون می‌دهد به نظر نمی‌رسد که حال مردم با برنامههای فعلی خوب باشد.»
وی ادامه می‌دهد: «در تلویزیون برنامه خوب هم داریم من نمی‌خواهم زحمت همکارانم را بی ارزش کنم اما با وجود بودجه زیاد و امکانات خوبی که صداوسیما دارد کلیتی که باید اقبال مردم در تلویزیون را به وجود بیاورد نمی‌بینیم.»
با ترس و لرز «بچه محل» را فیلمبرداری کردیم
داریوش فرضیایی مجری و بازیگر صداوسیما با اشاره به سختی‌های برنامه‌ساز در ایام کرونا تاکید می‌کند: «واقعا تمام کسانی که در این روزها به سرکار می‌روند مجبورند، برای ضبط برنامه «بچه محل» با ترس و لرز فیلمبرداری کردیم و تنها دلیل حضورمان عشقی که به کودکان این سرزمین داریم بود. در کرونا برنامه‌سازی و سریال‌سازی کار سختی است، ما هم پدر و مادر و خانواده داریم، واقعا روزهایی که سر صحنه می‌رفتم تن مادرم می‌لرزید اما مثل اینکه این مسائل اصلا به چشم کسی نمی‌آید.»
وی ادامه می‌دهد: «از مردم خواهش می‌کنم مواظب خودشان و خصوصاً فرزندانشان باشند؛ ماسک بزنند! می‌بینم که برخی اهمیت نمی‌دهند. هر روز با یک خبر بد بیدار می‌شویم، زمانی که خبر فوت هموطنانم را می‌شنوم واقعا غمگین می‌شوم. پستی در صفحه مجازی‌ام گذاشتم که مردم را به پویش «من ماسک می‌زنم» دعوت کردم. خواهش می‌کنم فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کنید زیرا بچه‌ها موردخطر قرار می‌گیرند؛ خواهشا ماسک بزنید. شنیده‌ام بخش عمده‌ای از کادر درمانی دچار مشکلند، اگر رعایت نکنیم و آنها بیمار شوند چه کسی از بیماران نگهداری خواهد کرد؟»
آنقدر ماسک زده‌ایم که دیگر نفسمان دیگر بالا نمی‌آید
حمید محمدی مجری برنامه پر طرفدار «فوتبال ۱۲۰» نیز درباره روزهای کروناهایی می‌گوید: «به جای ارزیابی فیلم و موسیقی و رسانه، ابتدا باید آینده زندگی را ارزیابی کنیم آنقدر ماسک زده‌ایم که دیگر نفسمان دیگر بالا نمی‌آید.»
وی ادامه می‌دهد: «کل بشریت مانند آدمی شده که در تاریکی سیلی خورده و هنوز گیج است که چه کسی او را زده، تا او را پیدا و سوال و جواب کند که چرا کتکش زده مدت‌ها طول می‌کشد.»
این مجری با اشاره به وخامت اوضاع تصریح می‌کند: «ما هنوز نمی‌دانیم با چه چیزی طرفیم، یک روز می‌گویند علائم بروز در ریه افراد است یک روز دیگر اعلام می‌کنند سکسکه هم به علائم کرونا اضافه شده است. تا با توجه به شرایطی که داریم تا واکسن این ویروس به دست ما برسد و ویروس کرونا ریشه کن شود مدت‌ها طول می‌کشد، فکر می‌کنم تا آن زمان فقط حالت مدیریت بحران خواهیم داشت به هرحال رسانه نمی‌تواند در این مدت بیکار بنشیند. رسانه آیینه‌ای از جامعه است، درست است که در بسیاری از مسائل باید پیشرو باشد اما خیلی وقت‌ها نیز دنباله رو جامعه و اتفاقاتی که می‌افتد است.»
محمدی همچنین با اشاره به محدیریت شرایط بحرانی عنوان می‌کند: «درحال حاضر تکلیف جامعه مشخص نیست و هرکسی با توجه به نوع شغلی که دارد باید مدیریت بحران کند ما نیز همینیم، کج دار و مریز جلو می‌رویم تا ببینیم چه کاری از دستمان برمی‌آید و این اتفاق قطعا تا پایان ویروس کرونا ادامه دار خواهد بود.»
وی با اشاره به عملکرد تلویزیون در ایام قرنطینه می‌گوید: «به نظرم قرنطینه فقط مختص به ایام عید بود، شاید به همین خاطر بود که مردم همان اوایل عید نوروز کمی با قرنطینه کنار آمدند زیرا شیوع این بیماری همزمان با عید نوروز شد و حتی اگر کرونا هم نبود آن ایام تعطیل بودیم و طبیعتا تلویزیون و رادیو از قبل برنامههای سرگرم کننده تهیه کرده بودند. متاسفانه فکر کردیم تعطیلات که تمام شود کرونا هم تمام می‌شود برای همین مردم به روال عادی زندگیشان بازگشتند و شیوع این بیماری گسترش پیدا کرد.»
مجریان برای فرهنگ‌سازی کردن، هنگام اجرا ماسک می‌زنند
وی خاطر نشان می‌کند: «تلویزیون تا جایی که توانسته اطلاع رسانی کرده، میزگردهای پزشکی با محوریت‌های مختلف برگزار کرده است و حتی با اینکه ماسک زدن دیگر بسیار آزاردهنده شده اما مجریان برای فرهنگ‌سازی کردن آن، در همه مناطق جز خانه حتی جلوی دوربین نیز ماسک می‌زنند. امیدوارم این بلاتکلیفی هرچه زودتر با خسارت کمتر برای تمام جهان تمام شود و زودتر واکسن آن کشف گردد تا خیالمان راحت شود زیرا تعلیق از همه چیز بدتر است. اگر همین حالا جامعه پزشکی بگوید این ویروس دارو ندارد و هرکسی بگیرد می‌میرد به مراتب قابل قبول‌تر از این است که در شرایطی باشیم که بگویند چشم بسته منتظر بمان.»
در پایان باید گفت سیما با تمام انتقادهایی که به آن می شود تاکنون تمام تلاش خود را برای آشنا کردن مردم با ویروس کرونا کرده است اما باید نگاه متفاوت‌تری نسبت به این بزنگاه تاریخی داشته باشد تا بتواند در کنار آگاهی بخشی به مخاطب میلیونی‌اش نوع نگاه آنها را به رسانه ملی تغییر دهد.
ارسال دیدگاه