عسگرپور: نمی‌توان به صراحت گفت که یک نفر مخالف نامزدی جواد عزتی در جشنواره فجر بود

محمد مهدی عسگرپور دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر و داور سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر شب گذشته در گفتگو با مصطفی امامی در برنامه پشت صحنه رادیو تهران درباره چالش های داوری این دوره از جشنواره گفت: در مورد ترکیب داوران، قبل‌تر هم جشنواره فجر ۵ نفر، ۷ نفر و ۹ نفر داور را داشته است. در جشنواره‌های دنیا نیز همین گونه است. در بعضی جشنواره‌ها این اتفاق می‌افتد که در برخی سال‌ها ترکیبشان از ۷ نفر به ۹ نفر ممکن است برسد. معمولا این را دبیران جشنواره باید توضیح دهند که چرا این اتفاق افتاده و به این ترکیب رسیدند. گاهی اوقات از شاخه های فنی نیز کسانی به هیئت داوری اضافه می‌شوند که به آن بخش بیشتر توجه کنند. در برخی جشنواره‌های خارجی هم دیده‌ام که از ۹ داور، ۷ نفرشان بازیگر بودند. دبیر جشنواره باید توضیح دهد که چه اتفاقی افتاده است. به هر حال اشکال ندارد و نه اینکه ترکیب خیلی خوبی باشد. گاهی این اخلاق را داریم که فکر می‌کنیم اگر تعداد داوران بیشتر باشد دقت نظر هم بیشتر می‌شود. همیشه این‌گونه نیست. بعضی اوقات تعداد زیاد داوران هم ممکن است مسائل خودش را داشته باشد. امسال هم یک تجربه بود. به نظرم دبیر بعدی جشنواره یا آقای داروغه‌زاده اگر باز دبیر شدند، باید از اتفاقاتی که امسال افتاد استفاده کنند.

عسگر پور درباره نظر داوران درباره جواد عزتی اظهار کرد: اینکه می‌گویند همه هیئت داوران به غیر از یک نفر با جوادعزتی موافق بودند، نمی توان به این صراحت گفت که یک نفر مخالف بود. اگر این طور باشد معنایش این است که هشت نفر زورشان به یک نفر نرسیده است. دوستان تا وقتی خودشان وارد جریان داوری نشوند، شاید این مسئله همواره درباره جشنواره فجر وجود داشته باشد. این مسئله به نظرم به ساختار جشنواره برمی‌گردد و نه به اینکه چه کسانی داور باشند‌. به همین دلیل اگر از کسانی که قبلا داور بودند بپرسید شاید برایشان این مسئله تا حدی حل شده باشد.

وی ادامه داد: داوران درباره هر فیلم صحبت‌هایشان را می کنند. یک جایی کفایت مذاکره است و نمی‌توان برای یک موضوع خیلی زمان گذاشت و رای گیری می‌کنند. ما اصلاً تقریبا موقعیتی که یکی از داورها بلند شود و از اتاق بیرون برود و بعد خواهش کنند که برگردد را امسال نداشتیم. بعضی از سال‌ها داشتیم. در سال‌هایی که خودم دبیر جشنواره بودم چند بار این اتفاق افتاد. ولی امسال اتفاق نیفتاد. اینکه هر کدام از داوران یکسری خط قرمز ذهنی بنا به دلایلی داشته باشند و آن را بگویند، خوب این گفته می‌شود اما نکته در چطور شنیده شدن است.

داور سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر ادامه داد: ممکن است من یک جایی عصبی شوم، دستم را روی میز بکوبم و چند نفر از داوران بگویند که من طرفدار فلانی می شوم. هر آن ممکن است این اتفاق بیفتد. بنابراین یک نفر رای ۸ نفر را نمی‌تواند عوض کند و ممکن است رای سه یا چهار نفر را عوض کند و ترکیب نتیجه نهایی را بر هم زند. در این مورد (جواد عزتی) و در دو سه مورد دیگر این اتفاق افتاد که ما ۵ به ۴ شدیم. احتمال می‌دهم اگر ایشان نامزد هم می‌شد، ممکن بود باز سیمرغ اتفاق نیفتد.

عسگرپور درباره سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد که به پیمان معادی رسید، عنوان کرد: من به شخصه می‌گویم ما اگر خانواده سینماگران را در نظر بگیریم، بنا بر احوالات خاص هر مقطع ممکن است که عمل و عکس العملی داشته باشد. اگر بخواهیم دائم تعمیم دهیم و دائم یک لیست فراهم کنیم، هر هفته یک لیست داشته باشیم که این هفته ایشان نباید دیده شود و این هفته باید دیده شود. به نظرم چیز درست نیست. ضمن اینکه معادی بعد از آن همه چیز را توضیح داد و به جشنواره برلین هم نرفت. گفت که اصلاً پایم به جشنواره و جشن نمی‌رود. این به مفهوم تحریم نیست. کما اینکه خیلی‌ها ممکن است به اختتامیه جشنواره فجر به دلایل مختلف که خودشان می‌دانند، نیایند. اما وقتی یک نفر می‌گوید که من برای آمدن به جشنواره حالم خوب نیست و بعد به این دلیل نباید داوری شود، این حرف درستی نیست.

وی در بخش دیگری از این گفتگوی رادیویی درباره دخالت‌ دبیر جشنواره در داوری‌ها مطرح کرد: اگر کسی به این ساختار وارد شده باشد، متوجه می شود امکان دخالت با شکلی که در ذهن مرسوم است اصلا وجود ندارد. چون حداقل یکی از داورها بعدا اطلاع رسانی می‌کند. امسال هم مانند همه ساله آقای داروغه‌زاده هیچ دخالت این شکلی نداشتند. منتها این را منتفی نمی‌کنم که ممکن است دبیر جشنواره هر کسی که باشد بخواهد با چند داور خصوصی راجع به مسئله‌ای صحبت کند که این حق طبیعی دبیر در همه جای دنیا است. این را خیلی کلی می‌گویم و هیچ اشاره‌ای ندارم. ممکن است به خاطر سابقه‌ای که من به عنوان دبیر این جشنواره داشته‌ام آقای داروغه‌زاده بخواهند مسائلی را به من بگویند که این ملاحظه را داشته باشید بهتر است یا نه. ولی واقعاً تا آخرین لحظه ایشان این کار را نکرد. نگرانی‌هایشان را می‌گفتند نه درباره فیلم‌ها و نه افراد.

عسگرپور در بخش دیگری از این گفتگوی رادیویی در پاسخ به این سوال که آیا هیچ فشاری روی شما نبود که سیمرغ نقش اول مرد را به این دلیل که آقای قریبیان قرار است از سینما خداحافظی کند به ایشان بدهید، گفت: به هیچ وجه فشاری نبود. این گفتگویی بین داوران بود. بعد هم شنیدیم ظاهرا این خداحافظی آن شکلی که همه فکر می‌کردند نیست. من آنجا گفتم که آقای قریبیان بزرگتر از آن هستند که ما بخواهیم بگوییم که سیمرغ به ایشان داده شود در صورتی که انگار پارامتر بازیگری پارامتر دوم است. این یک گفتگوی درونی هیئت داوران بوده است و به شکل اینکه توصیه و تدبیر یا مدیران جشنواره بوده باشد، نیست.

«پشت صحنه» برنامه ای است که یک هفته در‌میان به صورت زنده به تهیه کنندگی امیرحسین ثقفی، با اجرای مصطفی امامی و مجید یحیایی روی آنتن رادیو تهران می‌رود. علاقمندان می‌توانند این برنامه را، این هفته تا چهارشنبه، هر شب ساعت ۲۱ روی موج اف.ام ردیف ۹۴ مگاهرتز به مدت یک ساعت بشنوند.