پدر هنر صحافی سنتی دشت ورامین:
آموزش هنرهای سنتی به علاقه‌مندان باید جدی گرفته شود
ورامین (پانا) - پدر هنر صحافی سنتی گفت: آموزش هنرهای سنتی و تاریخی به علاقه‌مندان را باید جدی بگیریم تا دچار خاموشی چراغ این هنر سنتی و تاریخی نشویم.
استاد مرتضی تاجیک، پدر هنر صحافی سنتی است که به خاطر فعالیت بیش از نیم قرن در هنر صحافی سنتی در دشت ورامین و ابداعات در این این هنر سنتی از او به عنوان چهره ماندگار یاد می‌شود. استاد مرتضی تاجیک در خرداد سال ۱۳۳۰ در روستای خاوه ورامین به دنیا آمد. پس از گذراندن دوران ابتدایی و دبیرستان در این روستا در سال ۱۳۴۹ رهسپار نیروی هوایی ارتش شد و ضمن اخذ درجه در چاپخانه این نیرو مشغول فعالیت شد. در اینجا بود که در کنار کارش با صحافی کتاب نیز آشنا شد و رموز این هنر را از استادان خبره آموخت.
به گفته اکثر نویسندگان، کتابداران، کتابخوانان و اهالی کتاب در واقع از استاد مرتضی تاجیک به خاطر فعالیت بیش از نیم قرن در هنر صحافی سنتی در دشت ورامین و ابداعات او در مدل‌های آن باید به عنوان پدر صحافی سنتی ورامین و چهره ماندگار این دشت یاد کرد.
مرتضی تاجیک در گفت‌وگو با پانا با اشاره به سوابق فعالیت خود بیان کرد: «پس از بازنشستگی در سال ۱۳۷۳ به درخواست رئیس وقت دانشگاه آزاد اسلامی ورامین در کتابخانه دانشکده کشاورزی این دانشگاه، مشغول شدم و نزدیک به ۲۰ سال به امر صحافی کتب کتابخانه‌های آن پرداختم.»
استاد صحافی دشت ورامین ادامه داد: «اکنون که حدود نیم قرن از فعالیتم در این هنر می‌گذرد، هنوز هم روزها و گاهی تا نیمه‌های شب با وضو در کارگاه کوچک خانگی، رادیو گوش می‌دهم، گاهی کتاب‌ها را تورّق می‌کنم و همزمان مشغول صحافی می‌شوم.»
استاد تاجیک در مورد آموخته‌هایش از کتاب‌های گوناگون می‌گوید: «هر کتابی که برای صحافی بیاورند، سعی می‌کنم حتما نکته‌ای از مطالب آن را بیاموزم. اگر قرآن کریم باشد، آیاتی از آن را می‌خوانم و اگر دیوان شاعران باشد حتما چند بیتی از اشعارش را حفظ می‌کنم.»
این صحاف باتجربه دشت ورامین در مورد صحافی قرآن کریم گفت: «بیش از ۵۰ سال است که با کتاب، سر و کار دارم و به این هنر عشق می‌ورزم و در این سال‌ها روزی نبوده که صحافی نکرده باشم. به جرات می‌توان گفت تاکنون به اندازه تک‌تک روزهای عمرم و شاید بیشتر، کتاب قرآن، مفاتیح‌الجنان و نهج‌البلاغه مردمان دیندار دشت ورامین و حتی شهرهای دیگر را صحافی کرده‌ام و به گفته برخی از مشتریانم، قرآن‌هایی که صحافی کرده‌ام توسط آنان تا اروپا و آمریکا هم رفته است.»
پدر صحافی سنتی دشت ورامین در مورد صحافی کتب مذهبی شهرستان ورامین اظهار کرد: «از اواخر دهه ۶۰ تا دهه ۷۰ به همت خیرین بومی، کتاب‌های مذهبی اکثر مساجد شهر و حتی روستاهای دشت ورامین را صحافی کرده‌ام که تاکنون نیز در مساجد مورد استفاده است.»
وی درباره درآمد این حرفه گفت: «در این نیم قرن به هنر صحافی به عنوان منبع درآمد اصلی نگاه نکرده‌ام و هر چند از آن درآمدی داشته‌ام ولی صحافی، همدم اوقات خوشم بوده است. کتاب‌های متنوع زیادی برای صحافی می‌آورند اما در گرفتن هزینه صحافی کتب مذهبی از جمله قرآن سعی می‌کنم به نیت خیرات و آرامش روح پدر و مادر و اموات مرحومم، اجرت دستمزد کار را نگیرم و فقط هزینه مصالح مصرفی را مشتریان بپردازند. هر چند در این راستا موارد فراوانی هم بوده‌اند که برای صحافی قرآن کریم هیچ هزینه‌ای نگرفته‌ام.»
استاد تاجیک در خصوص آموزش این هنر بیان کرد: «در این سال‌ها علاقه‌مندانی مراجعه و خواستار آموزش این هنر شده‌اند و توانسته‌ام تعداد معدودی هم آموزش بدهم. پیشنهادم این است که مسئولان ادارات فرهنگی شهرستان، فرهنگسراها و خانه‌های فرهنگ، آموزش این هنر سنتی و تاریخی به علاقه‌مندان برای نسل بعد را جدی بگیرند تا دچار خاموشی چراغ این هنر سنتی و تاریخی نشویم.»
این هنرمند ورامینی که معتقد است صحافی، عشق است و صحافان همه عاشق هستند، خاطرنشان کرد: «این حرفه سخت و کار کردن با دستگاه برش دستی و پِرس سنگین است و مصالح متعدد و متنوعی نیاز دارد. با روی کار آمدن دستگاه‌های مجهز صحافی ماشینی، امروزه دیگر صحافی سنتی به عنوان شغل به صرفه نیست و به همین خاطر کارگاه‌های سنتی در سراسر کشور کم‌رونق و نایاب شده‌اند.»
ارسال دیدگاه