نتیجه سه استیضاح؛ اختلاف «امیدی ها»؛ برد دولت در خانه ملت

سید میلاد علوی - نامش لابی باشد یا مذاکره، سیاست یا جنگی برای بقا، تفاوتی در نفس کار نمی‌کند، دولت در بهارستان برنده است. همین دو جمله کافیست برای شرح آنچه که در دو روز استیضاح وزرای کابینه دوازدهم گذشت.

تفاوتی نمی‌کند اصولگرایان به تنهایی طرح استیضاح را مطرح کرده باشند یا اینکه امیدی‌ها و اصلاح‌طلبان خانه ملت به زعم امیرآبادی فراهانی، دبیرهیات رئیسه مجلس، پرچمدار استیضاح باشند، برنده این میدان دولت تدبیر و امید بود.

ربیعی به مجلس آمد، ۵ ساعت پر تلاطم را به چشم دید، شلوغی رایزنی‌های صحن از جایگاه خبرنگاران عجیب خودنمایی می‌کرد، جالب‌تر از همه تحرکات عارف و صحبت‌های درگوشی بود. جلال میرزائی، نماینده تهران در نقش زبان و پاس عارف عمل می کرد و مدام در بین صندلی‌های بهارستان در حال حرکت بود.

این تحرکات نتیجه هم داد، محمد علی وکیلی، نماینده تهران که دیر زمانی است در پس پرده اختلافاتی با وزیر دوباره ابقا شده کار قرار دارد، حتی بعد از اعلام نامش به عنوان موافق استیضاح علی ربیعی، کار تشکیلاتی و فراکسیونی را به اظهار نظر شخصی ترجیح داد و از موافقت با استیضاح دست برداشت، درست نقطه مقابل محمد قسیم عثمانی، نماینده بوکان.

وکیلی طعم تلخ نقد و تیغ تیز شبکه‌های اجتماعی را به جان خرید تا به فراکسیون امید پایبند بماند اما آیا این آغاز روزهای سردتر امیدی‌هاست؟

در ایجاد فاصله و شکاف بین فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی با دولت تدبیر و امید و ترجیح علی لاریجانی و دوستانش به عارف و یارانش توسط شیخ حقوقدان، دیگر شکی نیست، اما شکاف و دلخوری در بین امیدی‌ها امری به نسبت تازه است.

فاطمه سعیدی، نماینده تهران و عضو فراکسیون امید در همین رابطه در یادداشتی با تیتر «برادری فراکسیون امید» برای روزنامه اعتماد با اشاره به آنچه که در صبح و ظهر سه‌شنبه در بهارستان گذشت، نوشت: «دولت نیز باید در ادامه راه خود نسبت به نحوه تعامل و ارتباط با فراکسیون حامی خود تجدید نظر جدی داشته باشد. همه ما در پی تامین منافع ملی هستیم و این جز با همکاری سازنده قوا ممکن نخواهد بود. همان‌طور که اعضای فراکسیون امید برای ضمانت منافع ملی چشم بر گلایه‌های‌شان از دولت پوشیدند تا کشور با آسیب مواجه نشود، لازم است دولت نیز تدابیر کاراکتری اتخاذ کند. خوشبختانه با رای نمایندگان مجلس هر دو وزیر استیضاح‌شونده به وزارتخانه‌های تحت امر خود بازگشتند. امیدواریم روز چهارشنبه نیز جناب آقای حجتی، وزیر کشاورزی بتواند با حمایت قاطبه نمایندگان به کار خود ادامه دهد. فراکسیون امید از ادامه کار ایشان نیز حمایت خواهد کرد و برای کسب رای اعتماد ایشان تلاش خواهیم کرد.»

این اظهار نظر که بی‌شک یکی از اصلی‌ترین دلایل پا پس کشیدن امیدی‌ها از استیضاح وزرا است، یعنی دست دوستی دوباره عارف به سوی روحانی، دست دوستی که می تواند بهایی سنگین مثل ایجاد شکاف و اختلاف بین اعضا فراکسیون امید داشته باشد.

دلخور نیستم، اما خوب...

محمد علی وکیلی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در همین رابطه و در پاسخ به سوال خبرنگار پارلمانی پانا مبنی بر اینکه چرا دقیقه نود پای امضا خود برای استیضاح ربیعی نماند، می‌گوید: «برگه نظر فراکسیون بعد از اعلام اسم من به عنوان موافق استیضاح ربیعی به دستم رسید، من خودم را ملزم به کار تشکیلاتی می دانم و از همین رو به این مسئله تن دادم.»

وی ادامه می‌دهد: «نمی توانم بگویم دلخور هستم اما خوب برخی مسائل باید در کار تشکیلاتی ما در فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی برطرف شود تا انسجام وهماهنگی ما بهبود یابد.»

وکیلی صراحتا نمی‌گوید دلخور است اما لحن گفتن واژه «اما خوب...» وی کم از دلخوری یا دست کم ناراحتی نیست.

به روزهای حضور پررنگ پایداریچی‌ها در مجلس نهم برگردیم، آنجا که اگر قرار بود ظریف یا هرکدام از وزرای دولت روحانی یا حتی احمدی‌نژاد در صحن علنی حاضر شوند، هماهنگی عجیبی در بین آنان موج می‌زد.

وکیلی در این رابطه به خبرنگار پانا می‌گوید: «آنها شاید به یک مدیریت و ریاست عمودی (دستور از بالا و اطاعت سایر افراد) اعتقاد داشتند اما ما در فراکسیون امید به یک نوع از مدیریت افقی (برابری همه افراد) اعتقاد داریم و معتقدیم باید در هر شرایطی تن به کار تشکیلاتی و فراکسیونی داد.»

با وجود این اظهار نظر وکیلی، از چند روز قبل مشخص بود، فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی با استیضاح وزرا موافقت نخواهد کرد، هرچقدر که اعضای این فراکسیون در اظهارات خود سعی در پنهان سازی این مهم کردند اما بازهم این موضوع به وضوح در رارهروهای مجلس قابل رویت بود.

نماینده تهران در همین رابطه با تاکید بر لزوم کار تشکیلاتی بیان می‌کند: «من گمان می‌کردم ما در فراکسیون نمونه‌ای از استیضاح در صحن را با حضور وزیر کار برگزار خواهیم کرد، یعنی اعضا خواهند نشست، منی که به دنبال استیضاح وی هستم نیز نظراتم را خواهم گفت و آقای ربیعی نیز به آنها پاسخ خواهد داد.»

وی می‌افزاید: «اما این اتفاق نیفتاد، افرادی که در کمیته تشکیل شده برای استیضاح بودند بدون اینکه حتی یک کلمه از دلایل من و نظراتم را بشنوندبه این استیضاح تن دادند که در نهایت نظر آنها با نظر من مغایرت داشت اما خوب کار تشکیلاتی است و باید به آن پایبند ماند اما این را می توان به عنوان یک نقص در نظر گرفت، ما باید این نقص را در فراکسیون امید و پروتکلی که وجود دارد برطرف کنیم تا دیگر شاهد این قبیل موارد نباشیم.»

با تمام این موارد دولت برنده بازی بهارستان بود، تنی چند از پاستور نشینان در خانه حریف و در مقابل تعداد قابل توجهی خبرنگار وارد شدند و بیش از ۲۰۰ نماینده مجلس را کیش و مات کردند.

واکنش‌های عصبی عثمانی، نماینده بوکان بعد از رای اعتماد گرفتن ناپلئونی ربیعی و مشت‌های گره کرده وی که بر میز مقابلش کوبیده می‌شد از مقابل دیدگان خبرنگاران پنهان نماند یا غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس و فریادهایش در جهت مخالفت با ربیعی به این سادگی‌ها از افکار فراموش نمی‌شوند.

وکیلی در پاسخ به اینکه آیا این افراد از فراکسیون امید اخراج می‌شوند یا خیر، می‌گوید: «اخراج که گمان نمی‌کنم امابازهم باید صحبت‌هایی دقیق صورت بگیرد.»

بی‌شک نتیجه این صحبت‌های دقیق فراکسیون میتواند در روزهای آینده تاثیراتی خاص را در صحنه آرایی بهارستان ایجاد کند، تاثیراتی که ممکن است بر هیات رئیسه پارلمان و اعضای فراکسیون امید نیز تاثیرگذار باشد.

برنده بلامنازع بهارستان؟

هرچقدر که جلسه استیضاح ربیعی پر تنش بود، آخوندی و حجتی روزهایی آرام را گذراندند و پیش از آغاز رای‌گیری نیز مشخص بود که آنان به نوعی رای اعتماد را خواهند گرفت، برخی نامش را لابی‌گری گذاشتند برخی دیگر سیاست پاستور، نامش هرچه باشد تفاوتی در اصل ماجرا ندارد، دولت روحانی در طول این ۵ سال گذشته در اغلب روزهای حضورش در مجلس شورای اسلامی سربلند خارج شده، سربلندی که مجلس معتدل و اصولگرا نمی‌شناسد.

زهرا سعیدی، نماینده مردم اصفهان و موافق استیضاح محمود حجتی، وزیرجهاد کشاورزی در همین رابطه به خبرنگار پانا می‌گوید: «اعتقادم این است که دولت اقدامات خوبی را در صحن مجلس شورای اسلامی انجام می‌دهد و اکثریت وزرا دولت فضای مجلس را خوب می‌شناسند اما بازهم در این میان نمی‌توان نقش فراکسیون‌ها را نادیده گرفت.»

وی اعتقاد دارد که نمی‌توان دولت را «برنده بلامنازع» بهارستان دانست و ممکن است این روند هرلحظه تغییر کند.

یکی دیگر از نمایندگان نزدیک به اصولگرایان مجلس شورای اسلامی در همین خصوص و در پاسخ به این نماینده به پانا می‌گوید: «قابل انکار نیست که فضای مجلس میتواند هر لحظه تغییر کند اما تا امروز باید اعتراف کرد که دولت برنده روزهای حضورش در بهارستان بوده است.»

با تمام این تفاسیر باید منتظر ماند و دید سرنوشت فراکسیون امید و به طور کلی مجلس شورای اسلامی در روزهای سال ۹۷ چگونه خواهد شد و صف آرایی‌های پارلمان دست خوش تغییرات می‌شود یا خیر.

تا آنروز اما نتیجه دو روز حضور پرفشار دولتی‌ها در مجلس شورای اسلامی، برد ۳ بر ۰ پاستور است، بردی که علاوه بر ایجاد سرور در پاستور اختلافی را بین امیدی‌ها ایجاد کرد، اختلاف یا دلخوری که بی‌شک در روزهای پیشه رو بیشتر از آن خواهیم شنید.