دولت وفاق ملی بنا دارد که اولویت تعالی و رشد فرهنگی را به طور جدی دنبال کند

محمدرضا عارف صبح امروز (سه شنبه) در آیین تکریم و معارفه رئیس پیشین و جدید سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران که در محل کتابخانه ملی ایران برگزار شد، با بیان اینکه به دلیل برخی گرفتاری ها در چهار دهه گذشته از پیام اصلی انقلاب و نقش فرهنگی که انقلاب را پیروز کرد، غافل شدیم، تصریح کرد: با وجود پیشرفت ها در زمینه فرهنگ و علم و فناوری در طول چهل سال گذشته، وقتی با جایگاه اصلی کشور مقایسه می کنیم  با جایگاه هدف گذاری شده فاصله داریم که از این پتانسیل فرهنگی بودن انقلاب اسلامی نتوانستیم بهره ای مناسب ببریم.

وی ادامه داد: جایگاه نهادهای فرهنگی ایران در بخش های تاثیرگذار در حوزه تمدنی ایران قرار ندارد و حتی اگر جواب مثبت باشد باید بهتر از این عمل می کردیم چرا که ذهن مدیران متوجه مسائل روز بود که چگونه مشکل امروز رفع شود.

دکتر عارف با اشاره به اینکه فعالین اقتصادی و اجتماعی در بخش فرهنگی فعالیت می کنند اما کسانی که مسئول فرهنگ و تولید علم هستند در اموری خارج از حوزه ذاتی کاری خود فعالیت می کنند، تاکید کرد: همیشه فکر می کنیم کشور در حالت و وضعیت خاصی قرار دارد لذا نیروها را در جاهای مناسب قرار نمی دهیم و علم در این میان قربانی می شود.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه گفت و گو در ذات سازمان اسناد و نهاد کتابخانه ملی ایران است، تصریح کرد: نباید گفت و گوی کانالیزه و با نتیجه معلوم باشد بلکه اجازه دهیم هر فردی که شایستگی بحث در زمینه مورد نظر خود را دارد راحت و آزادانه حرف خود را بزند.

وی با اشاره به اینکه بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران با وجود نقش فرهنگی و معنوی انقلاب اسلامی و رهبری این انقلاب که نه یک چهره سیاسی و نظامی بلکه یک مرجع دینی و چهره معنوی بود،‌ افزود: در سیره و رفتار امام اصولاً  ایشان دوری می کرد که به عنوان  چهره سیاسی و حاکم مطرح باشد و چقدر توانستیم در آن مسیر جلو برویم و نخبگان باید در این زمینه نقش آفرینی می کردند.

معاون اول رئیس جمهور با تاکید بر اینکه دولت وفاق ملی بنا دارد که اولویت تعالی و رشد فرهنگی را به طور جدی دنبال کند، گفت: به محض اینکه مباحث فرهنگی در کشور مطرح می شود نگاه به منابع مالی است اما با وجود تنگناهای مالی اولویت دولت وفاق ملی علم، فرهنگ و تعالی فرهنگی جامعه است.

وی ادامه داد: در نظرسنجی ها، ریشه بخش مهمی از چالش های اجتماعی بی اعتنایی به فرهنگ و یا کانالیزه کردن فرهنگ است که در یک کانال خاص یک بخش محدود فکر می کنند که در راهبرد تعالی فرهنگی کشور در دولت چهاردهم، نگاه دولت به منابع و ظرفیت مردمی است و با بودجه دولت نمی توان ارتقای فرهنگی ایجاد کرد.

عارف خاطر نشان کرد: وظیفه دولت بستر سازی و عدم مانع تراشی است که متاسفانه هم و غم برخی از مسئولان و دولت ها، مانع تراشی بوده است که پس از کوچکترین اختلاف به دنبال حذف بوده اند و نگاه حاکم نه اصلاح بلکه حذف بوده است تا جایی که یک جوان به خود اجازه می دهد کتاب یک استاد برجسته با چندین دهه سابقه علمی را رد کند و نتیجه آن می شود که در کشور علم و فرهنگ تولید نمی شود.

معاون اول رئیس جمهور با تاکید بر اینکه  علم و فرهنگ فرمایشی در شان مردم و انقلاب اسلامی نیست، تصریح کرد: دولت بنا دارد بدون اینکه حرف بزند در عمل کار کند و به مردم وعده های غیرعملی ندهیم چرا که باعث ایجاد مطالبات جدی در سطح جامعه می شود در نهایت نیز پاسخی به این مطالبات نمی دهیم و دولت چهاردهم باور دارد که در چارچوب اسناد بالادستی کار و حرکت کند.

وی با اشاره به برخی از مطالب مطرح شده در خصوص ارائه گزارش صد روزه دولت تصریح کرد: دولت بنا بر عملکرد صد روزه نداشته است و در تغییرات نیز محتاط عمل کرده و هر مسئول دولت قبلی سریعاً برکنار نمی شود و حتی  تغییرات مسئولان دولت قبلی به طور طبیعی انجام می شود و به دنبال حذف یک لشکر از بدنه دولت نیستیم.

دکتر عارف تاکید کرد: هنوز بخشی از استانداران تعیین تکلیف قطعی نشده اند چرا که واقف هستیم تغییرات ناگهانی برای کشور هزینه دارد.

معاون اول رئیس جمهور در خصوص انتخاب رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی نیز ادامه داد: در تغییرات مدیریتی این سازمان نیز برای چندین ماه بین اعضای هیئت امنا مباحث مفصلی مطرح شد که خودشان و با اختیاری که رئیس جمهور به آنان داده بود فردی را که بتواند منویات دولت در این سازمان را پیاده کند برای انتخاب رئیس جمهور معرفی کند و این ذهنیت و نگاه جهت دار در این مسیر به اعضای هیئت امنای کتابخانه ملی داده نشد.

وی با اشاره به برخی شایعات در رسانه ها مبنی بر انتخاب مدیر یکی از بنگاه های اقتصادی و معرفی نامزد پیشنهادی از سوی وزیر و یا معاون اول رئیس جمهور افزود: این گزینه ها در رسانه ها در حالی مطرح می شود که به هیچ عنوان گزینه های ادعایی مطرح شده در دولت در خصوص آنها بحث نشده است و حال ببینید چه فضایی در جامعه و ذهنیت مردم ایجاد می کنند و واقعیت را وارونه جلوه می دهند که انتخاب مدیر آن بنگاه را به وزیر و یا معاون اول رئیس جمهور ربط می دهند و باید در نظر داشت که موافقت و مخالفت معاون اول رئیس جمهور به نیابت از رئیس جمهوری ایران است که پس از بررسی برنامه ها و کارنامه های افراد معرفی شده اجازه می دهیم وارد دولت شوند.

دکتر عارف تصریح کرد: دولت در این مسیر حرکت می کند که بین نفرات مختلف برای انتصاب یک شخص تشخیص می دهیم و این انتصاب وحی منزل نیست و همچنین هیچکس نیز معصوم نیست و با تشخیص کنونی خود فردی را برای منصبی انتخاب می کنیم. دولت با این راهبرد تاکنون جلو رفته است و هنوز برای برخی از بخش ها تصمیم قطعی نگرفته ایم  اما مسئولان این بخش ها که ادامه کار آنها قطعی نیست، با تلاش جدی به فعالیت های خود ادامه می دهند و نگاه اصلی نیز همین است تا زمانی که در سازمانی مسئولیتی به عهده فردی است موظف است محکم و رو به جلو به وظایف خود عمل کنند.

وی افزود: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران عهده دار مسئولیت اجتماعی و خانه امن محقق و متفکر است و گفتگو بصورت شبانه روز در این محل جریان داشته باشد و این سازمان به دلیل مرجع بودن در بین سایر کتابخانه ها نباید همانند کتابخانه های محلی باشد و محقق و چهره فرهنگی سخن خود را به راحتی بیان کند و کتابخانه ملی مصداق بارز این سیاست شود و کار ارزشمندی است که جلسات این سازمان نهادینه و ضابطه مند و نه سلیقه ای باشد.

دکتر عارف با بیان اینکه از رسالت های سازمان اسناد و کتابخانه ملی تقویت دیپلماسی فرهنگی است، تاکید کرد: در چهار دهه پیشین در دیپلماسی سیاسی تاکید شده است که مزیت کشور ما نبود بلکه دیپلماسی فرهنگی می تواند ما را به دیپلماسی اقتصادی و سیاسی نیز برساند و در روابط خارجی با سایر کشورها این اشتباه را مرتکب شدیم و از مباحث اقتصادی شروع کردیم و اگر از بخش فرهنگی روابط آغاز می شد توسعه ارتباطات در سایر بخش ها نیز مهیا و امکانپذیر می شد.

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به اسناد مهم و برجسته ایران در کشورهای منطقه گفت: باید این اسناد مهم با سازوکاری به کشور خود برگردد البته بودجه سنگینی نیاز دارد و در کنار آن راهبرد این سازمان باید بر این اساس باشد که اسناد ملی مهم در داخل کشور و منازل مردم و به ویژه خارج از کشور جمع آوری و به این سازمان منتقل شود.

وی افزود: باید در سطح جامعه یکی از نظرسنجی انجام شود که مردم با چه میزان با اهداف و فعالیت های این سازمان را می شناسند که در شناساندن کتابخانه ملی به مردم کوتاهی کردیم و تنها بخش خاصی از جامعه با این مرکز مهم در ارتباط است و باید سیاست ترویج جایگاه و معرفی کتابخانه ملی تلاش کنیم.

دکتر عارف با تاکید بر اینکه این سازمان باید با برنامه و در چارچوب سیاست های اسناد بالادستی و چشم انداز ۲۰ ساله حرکت کند، اظهار داشت: با جایگاه اول کشور طبق سند چشم انداز بسیار فاصله داریم و جایگاه این مرکز نیز بسیار بالا درنظر گرفته شده بود و باید در راستای ارتقای جایگاه و سهم و نقش سازمان اسناد و کتابخانه ملی در ترویج فرهنگ کشور گام برداریم .

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به برخی از نگرانی ها در خصوص نگهداری اسناد جمع آوری شده در این سازمان و با تاکید بر ضرورت نگهداری، مرمت و حفاظت این اسناد، تصریح کرد: اسناد و نسخ مهم در این سازمان امانتی برای نسل های آینده و افتخار ملی است و باید در راستای حفاظت از آنها تلاش کنیم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با ذکر خاطره ای از تاسیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در اوایل دهه هشتاد ادامه داد: در برنامه سوم توسعه اصلاحات ساختاری با اولویت ارتقای بهره وری و کاهش هزینه ها مدنظر بود و در زمان تاسیس این سازمان توسط برخی از نخبگان فرهنگی بحث ادغام مرکز اسناد و کتابخانه ملی به دلیل مشابهت های بین این دو مطرح شد که یک مجموعه جدایی ناپذیر از این دو مرکز به دلیل اهمیت حفاظت از اسناد مخالفان جدی داشت چرا که بخشی از نگرانی ها در این زمینه بود که حفاظت از اسناد سازوکار خاصی نیازمند است که دولت اصلاحات نظر کارشناسان را در اولویت قرار داد که در چند روز گذشته و پس از مشاهده گزارش ها از عملکرد این سازمان به این نتیجه رسیدم که ادغام این دو مرکز اقدامی بسیار خوب و مفید برای کشور بوده است.

عارف با اشاره به جایگاه کتاب و کتابخانی در فرهنگ و تمدن ایرانی و همچنین شعارهای فرهنگی انقلاب اسلامی تاکید کرد: امروز باید فرهنگ و ساماندهی آن در اولویت قرار گیرد و کتابخانه ملی با سابقه ۸۷ ساله نقش درخشانی در تاریخ فرهنگی یک قرن اخیر کشور داشته است و نگاه دولت به سازمان اسناد و کتابخانه ملی نگاهی رهبری و راهنمایی ونظارت علمی است که باید بدون دخالت انجام شود.

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به اینکه در کشور کتابخانه های بسیار خوبی داریم اما از نبود یک صاحب معنوی رنج می برند که از نظر فرهنگی به این نهادهای علمی و کمبودها و نیازها و اشکالات آنان بپردازد ادامه داد: جایگاه کتابخانه ملی باید فراتر از جایگاه کنونی نه تنها در داخل کشور بلکه در حوزه تمدنی ایران در کشورهای منطقه داشته باشد .

وی اظهار کرد: در سفر به کشورهای منطقه و بازدید از موسسات و چهره های فرهنگی احساس غربت و دوگانگی نداریم که این به دلیل عظمت فرهنگی ایران است و آن کشورها نیز خود به این موضوع افتخار می کند که البته در برخی از کشورها نام شاعران و اندیشمندان ایرانی را بعنوان فرهیختگان خود معرفی می کنند که در وهله اول ناراحت کننده است.

دکتر عارف با اشاره به یکی از بازدیدهای خود از کشورهای منطقه گفت: در طول این بازدید تصاویری از دانشمندان و شاعران برجسته در موزه های آنان وجود داشت که حداقل چندین نفر از آنان متعلق به سرزمین ما بودند که در وهله اول این اندیشه به ذهن متبادر شد که این «ما» چه کسی هست؟ و بعد به این نتیجه رسیدم که منظور از این ما حوزه تمدن و فرهنگ ملت ایران است که باید از این سرمایه برای نسل های آینده مراقبت کنیم.

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به وضعیت مناسب کشور در شاخص های علمی و طرح این پرسش که اگر با انگیزه های معنوی در جوانان و ویژگی های فرهنگی و استعداد جوانان مقایسه کنیم آیا باید امروز از نظر شاخص های علمی و فرهنگی در این وضعیت قرار داشته باشیم ادامه داد: باید به این موضوع پاسخ داد که چرا جوانان تحصیل کرده ایرانی در دانشگاه های برجسته خارجی چهره ای شاخص می شوند اما هم دانشگاهی همان جوان در داخل کشور تنها یک معلم ساده می شود که باید صادقانه به علل این کاستی بپردازیم.

وی در ابتدای سخنان خود با ابراز خرسندی از حضور در جمع اندیشمندان و بزرگان علم و فرهنگ و فرهیختگان در مکان ارزشمند کتابخانه ملی و قدردانی از زحمات رئیس پیشین این سازمان گفت: آقای امیرخانی سابقه ای درخشان در کتابخانه ملی دارند و با تلاش های وی کتابخانه ملی به جایگاه کنونی رسیده است که انتخاب شخصیت برجسته و نخبه مطمئن هستیم با شناخت و علاقه وتعصب به  این سازمان شاهد دوران درخشانی در روند فعالیت سازمان اسناد و کتابخانه ملی خواهیم بود.

همچنین در این مراسم غلامرضا امیرخانی رئیس جدید سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به سهم بسیار بزرگ دکتر عارف در تاسیس این سازمان و افتتاح ساختمان کتابخانه ملی گفت: انقلاب اسلامی در اصل فرهنگی بوده است و با کمک دولت چهاردهم کتابخانه ملی جایگاه ویژه خود را در جامعه بازخواهد یافت.

همچنین در این مراسم از کتاب آسمان معرفت شامل مقالات تخصصی پژوهشگران و اساتید در زمینه جنبه های مختلف زندگی علمی و فرهنگی استاد سید عبدالله انوار با حضور دکتر عارف رونمایی شد.