رد طرح اصلاح قانون نظارت بر رفتار نمایندگان؛ موافقان و مخالفان چه گفتند؟

نمایندگان در نشست علنی امروز چهارشنبه ۱۲ آبان مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی طرح اصلاح موادی از قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان که به صورت دو شوری به رأی گذاشته شد، با کلیات آن با ۹۹ رأی موافق، ۱۲۲ رأی مخالف و ۶ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۰ نماینده حاضر در صحن مخالفت کردند.

در هنگام بررسی این طرح در مجلس محمدتقی نقدعلی در اخطار قانون اساسی با اشاره به اصل ۸۴ قانون اساسی، گفت: هیچ کس از نمایندگان مخالف نظارت بر رفتار نمایندگان نیست، نظارت بر رفتار نمایندگان مصونیت را بالا می‌برد و فضای عمومی مجلس هم آن را نشان می‌دهد.

نقدعلی، مخالف: دغدغه اصلی نمایندگان محدودیت بیش از حد است

وی ادامه داد: دغدغه اصلی نمایندگان محدودیت بیش از حد است چرا که افراد نمی‌خواهند آزادمنشی آن‌ها از بین برود و نباید اصل ۸۴ و ۸۶ زیر سوال برود. ما نمایندگان مردم و عصاره فضیلت‌های آن‌ها هستیم.

نماینده مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی با اشاره به قانون قبلی تاکید کرد: قانون قبلی هم مشابه این طرح است، این طرح را کامل مطالعه کرده‌ام اما بهتر است به کمیسیون برگردد و کامل شود و با این کار دغدغه نمایندگان از بین می‌رود.

کریمی‌قدوسی، موافق: قانون نظارت برای نماینده فرصت ایجاد می‌کند تا براساس قانون انجام وظیفه کند

جواد کریمی قدوسی هم در جریان بررسی گزارش کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس در راستای طرح اصلاح و الحاق موادی به نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان، گفت: این قانون مطالبه جدی ولی امر مسلمین در مجلس هشتم بود، ایشان در اولین دیدار نمایندگان مجلس هشتم مطالبی در این زمینه فرمودند. در ادامه نیز در مجلس دهم خطاب به نمایندگان تاکید داشتند که بدانید قانونگذاری شأنی از شئونات ولایت فقیه است یعنی به اذن ولی فقیه اجازه قانونگذاری پیدا کرده‌ایم.

نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: از مواردی که ایشان رسما، آشکار و مکرر از مجالس مختلف مطالبه کردند وضع قانون نظارت توسط مجلس بر خود و نمایندگان است و در دیدار مجلس هشتم فرمودند که یکی از تیترهایی که به معنای واقعی کلمه می‌تواند در این مجلس تامین و تضمین‌کننده باشد نظارت بر خویش است. مجلس بر خودش نظارت کند چرا که مجلس از تعدادی از انسان‌ها تشکیل می‌شود که همه‌مان در معرض خطا و لغزش هستیم.

وی اظهار داشت: ایشان فرمودند که چه کسی باید جلوی لغوش را بگیرد؛ خود مجلس است و انواع و اقسام لغزش‌ها وجود دارد که مجلس باید جلوی آن را بگیرد و اگر نماینده توانست پاکیزگی خود را در طول چند سال حفظ کند آن وقت زبانش باز خواهد شد، آن وقت می‌تواند نکته یا اشکالی را در هرجایی که دید بیان کند، این را باید مجلس رعایت کند. خواهشمند است مسئله خودنظارتی خویشتن و مجلس را دست کم نگیرید.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: ایشان در دیداری دیگر فرمودند چیزکی مصوب شد بنابراین رضایت ایشان از قانون نظارت بر رفتار نمایندگان جلب نشده است از این رو در مجلس انقلابی یازدهم طراحانی پیشنهاد دادند تا این قانون اصلاح شود از این رو در کمیسیون آیین‌نامه داخلی با حضور صاحب‌نظران جلساتی تشکیل شد.

کریمی قدوسی گفت: این قانون همچنان که همین مقدارش توانسته است در حفظ جایگاه نمایندگی و نمایندگان موثر باشد قانونی در تراز اول فرصت محور است یعنی برای نماینده فرصت ایجاد می‌کند تا براساس قانون انجام وظیفه کند، نه کاری کند که بخواهد کار نمایندگی سخت شود. در تراز اول از مصونیت نماینده دفاع می‌شود.

وی بیان کرد: این قانون از جایگاه نماینده دفاع می‌کند و مجلس و نمایندگان را در پایگاه قانونی قرار می‌دهد و کاری می‌کند که پس از پایان یک دوره از مجلس آن طور نشود که از ۲۹۰ نفر ۱۵۰ نفر یا رد صلاحیت شوند یا بگویند ثبت‌نام نکنید، این برای جمهوری اسلامی زشت است.

عضو کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس در پایان تاکید کرد: صفر تا صد تشکیل هیات نظارت بر رفتار نمایندگان در اختیار نمایندگان است، عده‌ای تلاش می‌کردند نظارت در خارج از مجلس و هر لحظه از سوی شورای نگهبان صورت گیرد اما مقام معظم رهبری تاکید بر نظارت در خود مجلس داشتند. با تصویب این قانون مطالبه ولی امر مسلمین محقق می‌شود و در نهایت به نفع نمایندگان خواهد بود.

حدادی، موافق: ماده ۷ طرح اصلاح موادی از قانون نظارت مجلس درخصوص اشتغال به کار نمایندگان با هر عنوانی از جمله عضویت در هیات مدیره‌ها است

علی حدادی هم در موافقت با طرح اصلاح موادی از قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهید فهمیده و تبریک روز دانش آموز گفت: مجلس یازدهم با روحیه استکبارستیزی در راستای کارآمدسازی نظام دینی گام برمی‌دارد.

نماینده مردم طالقان، نظرآباد و ساوجبلاغ در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه موضوع طرح مذکور، دفاع از مسئولیت نمایندگی است تا هر نماینده‌ای مواضع خود را بیان و از آن دفاع کند، ادامه داد: هیات صلاحیت رسیدگی به گزارشات و شکایات، رفتار خلاف شئون نمایندگی را مدنظر قرار می‌دهد. رفتارها، سوءاستفاده‌ها، تخلف‌های مالی و اخلاقی نمایندگان در این هیات بررسی می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه هیات نظارت مسئولیت دفاع از نمایندگان در مراجع قضایی را نیز برعهده دارد و در راستای تقویت مجلس، مواردی در ۱۶ ماده طرح مذکور آمده است، عنوان کرد: ماده ۷ طرح اصلاح موادی از قانون نظارت مجلس درخصوص اشتغال به کار نمایندگان با هر عنوانی از جمله عضویت در هیات مدیره‌ها است.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم با تاکید بر اینکه نمایندگان مجلس همانگونه که این امانت را پذیرفته‌اند، مدیون شهدا نیز هستند، عنوان کرد: پیمان ما با شهدا خصوصاً شهید سلیمانی است، قطعاً موارد لحاظ شده در طرح مذکور در راستای حفظ و صیانت از نمایندگان تدوین شده، باید در تراز مجلس انقلابی، برخی اصول را رعایت کنیم تا بتوانیم صدای مردم باشیم.

وی خاطرنشان کرد: یکی از مطالبات مقام معظم رهبری تقویت هیات نظارت بر رفتار نمایندگان بوده و این تقویت در راستای کارآمدسازی دینی است.

نوری، مخالف: نمایندگان جایگاه برابری دارند، نماینده نباید برای نماینده دیگر تصمیم گیرد/ این طرح در جهت تضعیف مجلس است و در جهت تضعیف نماینده است/ اگر مجلس را محدود کنید و نماینده نتواند حرف بزند، دیکتاتوری قدرت می‌گیرد/ دو مورد کودتا در کشور اتفاق افتاده که در زمان ضعف مجلس بوده است

غلامرضا نوری قزلجه اما در مخالفت با طرح اصلاح موادی از قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان گفت: بسیاری از ماده‌های این طرح برای تضعیف نماینده است و این طرح در جهت تضعیف نمایندگی و مجلس است و مجلس باید محل دفاع از مردم باشد.

وی ادامه داد: در ماده ۱، شأن نمایندگی را تعریف کرده است و اگر نماینده برخلاف آن عمل کند، باید برای آن حکم صادر شود.

نوری قزلجه در ادامه مطرح کرد: درباره شأن نمایندگی گفته است که برخلاف قانون نباید عمل کند و برخلاف شرع عمل نکند و اخلاق حسنه داشته باشد و طبق اقتضای نمایندگی عمل کند. در واقع باید گفت برخی از این مسائل قراردادی و نسبی هستند، در واقع اقتضای جایگاه نمایندگی یه جایگاه قراردادی است و حتی برای اخلاق حسنه هم هنوز تعریف خاصی ارائه نشده است.

نماینده مردم بستان آباد در مجلس یازدهم افزود: در این کمیته باید بگویید کدام متخصص را گنجانده‌اید تا تشخیص دهد عملکرد نماینده خلاف شرع بوده یا نه، چه کسی باید تشخیص دهد؟ نمایندگان جایگاه برابری دارند، نماینده نباید برای نماینده دیگر تصمیم گیرد.

وی تاکید کرد: ترکیب این هیات برخلاف وضعیت موجود است و آن را به صورت کمیسیونی کرده‌اند، به جای اینکه مجلس در این امور دستش باز باشد.

نوری قزلجه با اشاره به ماده ۲ طرح اصلاح موادی از قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان مطرح کرد: در ماده ۲ موارد خلاف امنیت ملی را چه کسی تشخیص می‌دهد؟ ناظر مجلس کیست؟ در تبصره ۳ که (مراجع نظارتی) آمده است چه کسی قرار است بر مجلس نظارت کند؟ بر مجلسی که در رأس امور است، نماینده مردم در تمام شئونات کشوری می‌تواند نظر بدهد. وظایف نمایندگی را مدنظر قرار داده و برای رسیدگی در انجام وظیفه خود جایی برای اتهام و جرم وجود ندارد.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم تصریح کرد: هر کسی در هر مقامی حتی اگر نماینده باشد، اگر مرتکب جرمی شود به آن رسیدگی می‌شود، وظایف نمایندگی و دفاع از آزادی و حقوق مردم است. اینجا خلافی اتفاق نمی‌افتد و اتهامی وارد نمی‌شود. در ماده ۸ این طرح یک مورد بسیار مهم آورده شده است، در واقع اصل ۸۴ قانون اساسی می‌گوید؛ نماینده، نماینده همه ملت است و در همه مسائل داخلی و خارجی می‌تواند اظهارنظر کند و نمایندگان مجاز هستند با رعایت شئون مندرج با هدف آگاهی بخشی اظهارنظر کنند.

نماینده مردم بستان‌آباد در مجلس یازدهم مطرح کرد: قید گذاشتن برای اظهارنظر نمایندگان در واقع همان محدودکردن نماینده است و برخلاف اصول ۸۴ و ۸۶ قانون اساسی است. این طرح در جهت تضعیف مجلس است و در جهت تضعیف نماینده است.

وی با اشاره به دوران مشروطیت خاطرنشان کرد: بعد از دوران مشروطیت در کشور، مجلس تضعیف شد و ما سابقه خوشی بعد از دوران مشروطیت نداریم. دو مورد کودتا در کشور اتفاق افتاده که در زمان ضعف مجلس بوده است.

نوری قزلجه با اشاره به سخنان امام خمینی (ره) درباره مجلس یادآور شد: معمار کبیر انقلاب حکیمانه درباره مجلس سخن گفته است و مجلس را در رأس امور قرار داده است، چرا ما با دست خود، آن را از رأس امور کنار بگذاریم. مجلس باید محل دفاع از آزادی‌ها و حقوق عامه مردم باشد. اگر مجلس تضعیف شود، قدرت‌های خودکامه جای آن را خواهند گرفت. اگر مجلس را محدود کنید و نماینده نتواند حرف بزند، دیکتاتوری قدرت می‌گیرد. خواهش می‌کنم مجلس را در حد هیات تخلفات اداری نبینید. خواهش می‌کنم به کلیات این طرح، رأی منفی بدهید.

باقری، مخالف: این طرح به توپ بستن مجلس است لذا دیگر از تریبون مجلس صدایی بیرون نخواهد آمد/ چنین طرح‌های پوپولیستی است و دردی از مردم را دوا نمی‌کند

محمد باقری هم در مخالفت با طرح اصلاح و الحاق موادی به قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان گفت: شأن نمایندگی باید حفظ شود و این طرح مغایر با جایگاه نمایندگان است.

نماینده مردم بناب در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: در این طرح مشخص نشده چه کسی باید بر رفتار نمایندگان نظارت داشته باشد از این رو حریت نمایندگان زیر سوال می‌رود و دیگر هیچ‌کس حق اظهارنظر را نخواهد داشت؛ بر اساس این طرح شاید برخی بگویند اظهارات نماینده خلاف شأن نمایندگی یا امنیت ملی بوده است.

وی افزود: به نظر می‌رسد این طرح به توپ بستن مجلس است لذا دیگر از تریبون مجلس صدایی بیرون نخواهد آمد.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم تصریح کرد: در این طرح گفته شده هدایایی که نمایندگان دریافت می‌کنند باید ثبت شود اما چه کسی مسئول این کار است، به عنوان مثال وقتی در سفر نظارتی به حوزه‌های انتخابیه‌ یکی از نمایندگان هدیه‌ای را اهدا می‌کند، کجا باید ثبت شود.

باقری تأکید کرد: چنین طرح‌های پوپولیستی است و دردی از مردم را دوا نمی‌کند از این رو باید نیازهای مردم را رصد کنیم و قوانینی را به تصویب برسانیم که مشکلات مردم را برطرف کند.

نوروزی، مخالف: طرح مذکور هیچ مشکل معیشتی از مردم حل نمی‌کند

رحمت‌اله نوروزی به عنوان دیگر مخالف این طرح با اشاره به اینکه رهبر کبیر انقلاب فرمودند مجلس در رأس امور است، گفت: رهبر انقلاب نیز اعتقاد دارند قوه مقننه، قوه اساسی کشور است و هر ساله در ۷ خرداد ماه بر این موضوع تأکید دارند.

نماینده مردم علی آباد در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: جمهوریت و اسلامیت دو مولفه مهم است، نباید فراموش کنیم که از ابتدای شکل‌گیری مجلس یازدهم تاکنون حملات زیادی علیه نمایندگان و قوه مقننه جوان، انقلابی و کارآمد صورت گرفته است لذا با این طرح با دست خودمان مجلس را تضعیف می‌کنیم.

وی ادامه داد: امروزه قیمت لبنیات، برق و سایر موضوعات مورد نیاز مردم افزایش یافته است که باید برای آنها چاره‌ای اندیشیده شود؛ آقای قالیباف نماد امور اجرایی در کشور هستند و هر کجا فعالیت کرده‌اند، موفق بوده‌اند از این رو انتظار می‌رود طرح‌هایی در مجلس مطرح شود که درد مردم را دوا کند.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم اظهار کرد: طرح مذکور هیچ مشکل معیشتی از مردم حل نمی‌کند از این رو به نظر می‌رسد مرکز پژوهش‌های مجلس و کمیسیون اقتصادی و دیگران پای کار بیایند تا مشکلات مردم را برطرف کنند.

وحیدی، موافق: براساس این طرح فرصت اظهارنظر از نمایندگان گرفته نمی‌شود بلکه طبق اصول قانون اساسی حکیمانه بودن رفتار نماینده دارای اهمیت است/ باید صیانت از نماینده خارج از مجلس وجود داشته باشد

در ادامه محمد وحیدی در موافقت با طرح اصلاح و الحاق موادی به قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان گفت: نمایندگی نظارت عالیه است و شأن نماینده در کنار شأن قانونگذاری است.

نماینده مردم بجنورد، مانه، سملقان، جاجرم، گرمه، راز و جرگلان در مجلس اظهار کرد: نقش نظارتی فقط مبتنی بر یک اظهارنظر نیست؛ رهبر انقلاب فرودند نظارت بر مجلس باید توسط خود نمایندگان انجام شود لذا مردم انتظار دارند نمایندگان در فضای ایجاد شفافیت قدم بردارند.

وی ادامه داد: براساس این طرح فرصت اظهارنظر از نمایندگان گرفته نمی‌شود بلکه طبق اصول قانون اساسی حکیمانه بودن رفتار نماینده دارای اهمیت است.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم ادامه داد: نگاه صیانت از نمایندگان دارای اهمیت است از این رو در این طرح باید دیده شود اگر از خارج مجلس توهینی به نمایندگان صورت گرفت امکان پیگیری قانونی وجود داشته باشد.

وحیدی ادامه داد: حوزه صیانتی این طرح باید تقویت شود و حوزه حریت طرح نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

خضریان، موافق: مجلس برای اینکه نشان دهد نسبت به نظارت بر دیگران داری جدیت است باید بر خودش هم جدیت داشته باشد

علی خضریان به عنوان دیگر موافق این طرح با تأکید بر اینکه حفظ و حراست از شأن نمایندگی و مولفه نظارتی مجلس دارای اهمیت است، گفت: رهبر انقلاب بارها مطالبه کردند که مجلس ساختار نظارت بر خودش را پیش‌بینی کند.

نماینده مردم تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس در مجلس اظهار کرد: آیا قانون موجود از کارآمدی لازم برخوردار است، چرا شاهد رد صلاحیت افراد در ادوار گذشته بوده‌ایم.

وی ادامه داد: در حکومت اسلامی و علوی از چه می‌ترسیم؛ خوشبختانه در مجلس شورای اسلامی عموم نمایندگان از صلاحیت لازم برخوردار هستند و جای نگرانی در این خصوص وجود ندارد.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم گفت: مردم می‌توانند مطلع شوند که آیا نماینده هدیه‌ای دریافت کرده یا خیر زیرا این حق مردم است که بدانند نمایندگان چه رفتاری انجام می‌دهند؛ مجلس برای اینکه نشان دهد نسبت به نظارت بر دیگران داری جدیت است باید بر خودش هم جدیت داشته باشد.

بحرینی، موافق: چرا نباید خودمان از جایگاه نمایندگی حراست کنیم/ تصویب این طرح به توپ بستن مجلس نیست

همچنین محمدحسین حسین زاده بحرینی در تشریح کلیات طرح مذکور گفت: در نظام جمهوری اسلامی ایران بعد از نهاد ولایت امر هیچ نهادی با اهمیت‌تر از مجلس نیست لذا باید از آن و شأن نمایندگی حراست شود؛ مجلس صرفا ساختمان و صندلی نیست.

نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در سنوات گذشته مشاهده شده پس از دوران نمایندگی، نهادهای نظارتی به جرم تخلف، افراد را محکوم کرده‌اند لذا چرا نباید خودمان از جایگاه نمایندگی حراست کنیم.

وی ادامه داد: این طرح کمک می‌کند اصول ۸۴ و ۸۶ قانون اساسی اجرایی شود و حتی نمایندگان مجازند در چارچوب قوانین مذکور به بیان مسائل عمومی و شفافیت بپردازند لذا تصویب آن به توپ بستن مجلس نیست.