عصبانیت ترامپ، آرامش روحانی

علی بیگدلی درباره سخنرانی روسای جمهوری کشورها در هفتاد و پنجمین نشست سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد به ویژه صحبت‌های روسای جمهوری ایران و آمریکا به پانا گفت: «دبیرکل سازمان ملل در این نشست صحبت‌های چند ضلعی داشت و تلاش می‌کرد تا از کنار مسائل بدون ذکر نام عبور کند، ولی در لابه‌لای صحبت‌هایش مشخص بود که عملکرد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا را به ویژه در مسائل مربوط به شورای امینیت، مورد مذمت قرار داد. ایشان فرمولی را مطرح کرد که قدرت با مدیریت ناظر بر قدرت، امروز تفاوت پیدا کرده است، به این معنی که مدیریت به سمت دیگری می‌رود و مفهوم قدرت راهش را عوض کرده است. بنابراین تعارض بین مدیریت و قدرت باید جای خود را به همکاری بین‌المللی تحویل دهد و آن‌هایی که از چندجانبه‌گرایی گریزان هستند و به سمت یکجانبه‌گرایی حرکت می‌کنند، باعث بی‌نظمی در فضای بین‌الملل شده‌اند. بیشتر نظرهای دبیرکل بر روی رفتارهای آمریکا و ترامپ بود.»

وی ادامه داد: «دبیرکل سازمان ملل به شیوع ویروس کرونا و مشکلات ناشی از آن به ویژه بیکاری‌های کثیر، اشاره کرد. ایشان همچنین اقدامات سازمان ملل در راستای صلح و امنیت را تشریح کرد. آقای گوترش با اختصار به این موضوعات اشاره کرد، در حالیکه این مربوط به کمبود زمان نبود. ایشان هم نمی‌خواست به ویژه آمریکا را از خود گله‌مند کند و سعی می‌کرد با اختصار به همه مسائل اشاره کند.»

عصبانیت ترامپ و اشتباه استراتژیک ترامپ در مقابل چین

این تحلیلگر روابط بین‌الملل به سخنرانی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا اشاره کرد و گفت:‌ «دونالد ترامپ سخنرانی بسیار کوتاهی برخلاف گذشته داشت. او عصبانی بود، او خوشحال نبود از اینکه نمی‌تواند به صورت فیزیکی سخنرانی خود را انجام دهد، او می‌خواست مستقیما در سازمان ملل وارد می‌شد و به ایراد سخنرانی می‌پرداخت. چون ترامپ عاشق صحبت کردن است و اینکه بتواند مخاطب خود را تحت تاثیر قرار دهد و غرور و خودخواهی ترامپ با همین نوع سخنرانی‌ها فروکش می‌کند. به همین خاطر وی با فقر کلامی، صحبت‌های خود را به پایان رساند. ترامپ رفتار خیلی توهین‌آمیزی در گفتارش نسبت به چین داشت. انتقادات وی از چین زیاد شده است و به نظر می‌رسد این کار برای آمریکایی‌ها، یک اشتباه استراتژیک است. اگرچه چین هم به مانند آمریکا، بازار بسیار ارزشمندی را از دست می‌دهد اما ممکن است در جاهای دیگر دست به اقدامات تلافی‌جویانه‌ای بزند، مخصوصا اینکه چین بر روی کره شمالی تاثیر زیادی دارد و این به نفع آمریکا نیست، چون کره شمالی می‌تواند حوزه‌های نفوذ آمریکا را در منطقه تحت فشار قرار دهد. بنابراین به نفع آمریکا نیست که این مقدار کینه‌توزی نسبت به چین از خود نشان دهد. اساسا جمهوری‌خواهان به این دلیل که صاحب ثروت هنگفتی هستند، این گروه نسبت به گرایش‌های چپ، خصومتی عمیق و ذاتی دارند. حتی نسبت به جناح تند دموکرات هم چنین واکنش‌هایی را از خود نشان می‌دهند. آمریکای جمهوری‌خواه تنش از سوسیالیست به لرزه می‌افتد.»

بیگدلی با بیان اینکه اظهارنظرهای ترامپ در هفتاد و پنجمین نشست سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، تند نبود، افزود: «ترامپ همه پنجره‌ها را نسبت به این خاطر که اگر در آینده یکبار دیگر وارد کاخ سفید شد، بتواند اقدامی را انجام دهد. با توجه به اینکه گفته است که من یک ماه بعد از ورود به کاخ سفید، مذاکرات را با ایران آغاز می‌کنم، هرچند که این حرف بیشتر جنبه تبلیغاتی برای انتخابات دارد، ولی در هر صورت اظهارنظر تندی درباره ایران نداشت به طوری که همه درها را ببندد.»

دو نکته مهم سخنرانی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران

این کارشناس ارشد مسائل سیاست خارجی در ادامه به سخنرانی‌ حسن روحانی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران نیز اشاره کرد و گفت: «رئیس‌جمهوری ایران صحبت‌هایش گله و شکایت بود و نارضایتی. ایشان اقداماتی که ایران انجام داده است را بازگو کرد. اما دو نکته مشهود بود. اول اینکه از چین و روسیه به خاطر پیشنهادات‌شان در شورای امنیت و مخالفت‌شان با آمریکا تشکر کرد که بهتر بود از اتحادیه اروپا هم این تشکر را می‌کرد، چون مطمانا تاثیرگذاری اتحادیه اروپا در مخالفت با آمریکا بیشتر است. من معتقدم که همیشه باید پنجره ایران با اتحادیه اروپا باز باشد. مساله دوم که در لابه‌لای صحبت‌های آقای روحانی وجود داشت این بود که تلاش می‌کرد درها را به سمت مذاکره با آمریکا نبندد. ایشان اعلام کردند که هر کسی که پیروز انتخابات آمریکا شود، مساله مذاکرات درباره برجام را می‌توانیم ادامه دهیم. همان صحبت‌هایی که آقای ظریف هم در شب‌های گذشته انجام داد و گفت اگر جو بایدن در آمریکا به پیروزی برسد و به ایران غرامت پرداخت کند، ما حاضر به مذاکره هستیم.»

این تاریخدان و پژوهشگر معاصر با بیان اینکه اشاره به پرداخت غرامت از سوی وزیر خارجه ایران نباید اکنون بیان می‌شد و شاید به خاطر حفظ موقعیت خود در جناح راست افراطی داخل، این اظهارنظر را داشت، گفت:‌ «بعضی انتقاد می‌کنند که آقای روحانی در صحبت‌هایش راه‌حلی نشان نداده است. در حالیکه در صحبت‌هایی که در مجمع عمومی انجام می‌شود اصلا قرار نیست اگر شکایت می‌کند و گله‌مند است، راه‌حل نشان دهد، مخصوصا در ارتباط با آمریکا که در شرایط فعلی اصلا جایی برای ارائه راه‌حل در یک جلسه عمومی وجود ندارد. بنابراین این ایراد به حسن روحانی اصلا وارد نیست. در مجموع صحبت‌های رئیس‌جمهوری ایران خوب بود مخصوصا آرامشی که در صحبت‌های‌شان داشتند. به اعتقاد من ایشان هم راه‌های مذاکره را نبستند.»

وی اظهار داشت: «اما مطمئنا اشتباه است که سرنوشت ۸۰ میلیون نفر را به انتخابات آمریکا گره بزنیم. این یک ضعف است. ما باید براساس منافع ملی خود تصمیم بگیریم و کاری به این نداشته باشیم که چه کسی در آمریکا، انتخاب می‌شود. متاسفانه عملا در این مسیر افتاده‌ایم. این از اصول اساسی علم سیاست است که یک سیاست‌مدار نباید همه پنجره‌ها را ببندد. با یک اظهارنظر ممکن است پنجره‌ها بسته شود و بعدا هیچ راهی وجود نداشته باشد.»

این استاد دانشگاه در پایان با اشاره به نقش سازمان ملل در ساماندهی به بحران‌های جهانی، گفت:‌ «طبق منشور سازمان ملل، چون این سازمان قدرت اجرایی ندارد، عملا کاری نمی‌تواند انجام دهد. دو هدف این سازمان اهداف اقتصادی برای جلوگیری از فقر عمومی در سطح جهانی و دیگری مساله صلح و امنیت جهانی برای جلوگیری از جنگ و تجاوز است، بنابراین این سازمان قدرت اجرایی ندارد، مگر اینکه همین پنج عضو اصلی که عضو برجام هم هستند بخواهند کشوری را تنبیه کنند. همان کسانی که شورای امنیت را بنیان‌گذاری کردند باعث ضعف سازمان ملل هم شده‌اند. یعنی این بی‌اعتنایی که در دوره آقای ترامپ به سازمان ملل شد، شاید در طول عمر این سازمان مورد بی‌احترامی قرار نگرفته باشد. بنابراین آمریکایی‌ها سهم زیادی در ضعف و ناتوانی سازمان ملل داشته‌اند و باید این را به عهده بگیرند.»