«وحدت» رمز و راز موفقیت در برابر شوی تبلیغاتی یک دلقک

دولت ترامپ بعد از شکست‌های حقوقی و سیاسی اخیر در شورای امنیت و همراه نشدن کشورهای دیگر با وی در اقدامات ضدایرانی‌اش، اینبار تلاش می‌کند بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران را در پیش بگیرد. این تلاش از سوی واشنگتن پس از آن صورت می‌گیرد که آن کشور در همراه کردن سایر اعضای شورای امنیت برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران ناکام ماند.

تحریم‌های سازمان ملل خواستار تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای ایران مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم و فعالیت‌های تحقیقاتی هسته‌ای و ممنوعیت واردات هر آن چیزی است که به پیشرفت این برنامه کمک کند. این موضوع وضع دوباره تحریم علیه واردات تسلیحات و ممنوعیت توسعه برنامه موشکی ایران و موشک‌های با قابلیت حمل تسلیحات هسته‌ای و تحریم افراد و شرکت‌های مرتبط را شامل می‌شود. همچنین، بازرسی کشتی‌های ایران یا مصادره آن نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت.

شورای امنیت در سال ۲۰۰۷ میلادی تحریم تسلیحاتی را علیه ایران وضع کرد. این تحریم در اواسط اکتبر طبق مفاد برجام مصوب سال ۲۰۱۵ میلادی به پایان خواهد رسید. آمریکا خواستار تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران بود، اما در رای‌گیری اخیر در شورای امنیت شکست خورد.

تلاش آمریکا در شورای امنیت پیچیده و مبهم است چرا که سایر اعضای برجام در توافق هسته‌ای باقی مانده‌اند و آمریکا از این توافق خارج شده است. آنطور که مشخص است به همین دلیل و به خاطر اینکه ایالات متحده آمریکا دیگر عضو برجام نیست، نمی‌تواند اقدامی برای بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران داشته باشد. چیزی که مشاور سابق دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا نیز آن را تایید کرده و در مقاله‌ای در روزنامه آمریکایی «وال‌استریت ژورنال» به مقامات آمریکایی هشدار داده است تلاش دولت آمریکا برای استفاده از سازوکار بازگرداندن تحریم‌های ایران در شورای امنیت سازمان ملل ارزش خطر کردن ندارد.

با این حال مقامات این کشور به ویژه مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا طی مصاحبه‌های مختلف سعی در فرافکنی داشته و تلاش می‌کنند با تحت فشار قرار دادن کشورهای عضو برجام یا از طریق ایجاد اختلافات و دوگانگی در ایران، بهانه‌ای به دست آورده و به اهداف نامشروع خود دست یابند. آمریکا معتقد است که اوایل هفته آینده به هدف خود دست خواهد یافت و در ۲۰ سپتامبر می‌توانند تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را فعال کنند. اما به تازگی رئیس‌جمهوری کشورمان این تلاش آمریکا را برای فعال کردن مکانیزم ماشه، به دلیل مخالفت و عدم همراهی دیگر کشورها، شکست خورده و بی‌نتیجه خوانده و تاکید کرده است اکنون این آمریکای تنهای رسوا، در این ماجرا دنبال این است که روز شنبه و یکشنبه برای خودش شادمانی درست کند و بگوید موفق شدم این مکانیزم را فعال کنم!.

حسن روحانی این را هم خطاب به مردم کشورمان گوشزد کرد که ملت ما کاملا حواس‌شان جمع باشد، چون روز شنبه و یکشنبه روز پیروزی ملت ایران و روز شکست مفتضحانه آمریکاست؛ باز کانال‌های ضدایرانی خارج از کشور نیایند برای خودشان خبر جعل کنند و بگویند آمریکا یک ادعایی کرده و یک ماه هم صبر کرده، بنابراین می‌تواند از این مکانیزم استفاده کند. اصلا مکانیزمی شروع نشد تا به نتیجه‌ای برسد.

روحانی بار دیگر تاکید کرد که مکانیزم ماشه مربوط به اعضای برجام است نه کشوری که نه تنها از آن خارج شده بلکه دیگران را تشویق به خروج از آن کرده و هر کشوری را هم که قطعنامه شورای امنیت را اجرا کرده؛ این پروسه معمولا پروسه یک ماهه است، پایان شهریور این پروسه تمام می‌شود و آمریکا خوشبختانه نتوانست این پروسه را آغاز کند. رئیس‌جمهوری کشورمان این شکست آمریکا را از پیروزی‌ها و موفقیت‌های بزرگ تاریخی ایران عنوان و البته به آمریکایی‌ها توصیه کرد که باید به دنیا بگویند در مکانیزم ماشه شکست خورده‌اند.

در راستای همین تلاش‌های از پیش شکست خورده، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان نیز در تازه‌ترین اظهارنظر توئیتری خطاب به وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا نوشت: مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا باز هم اشتباه می‌کنی. هیچ اتفاق جدیدی در ۲۰ سپتامبر رخ نمی‌دهد. کافی است، قطعنامه ۲۲۳۱ را بخوانید. حتی بولتون که رییست را قانع کرده بود تا به تو دستور دهد "به مشارکت آمریکا در برجام خاتمه دهی" این قطعنامه را خوانده بود. به تعبیر بولتون: فرایند "ساده"، خودکار و یا سریع نیست. بلکه بصورت تعمدی، "پیچیده و طولانی مدت" طراحی شده است. آمریکا یک عضو برجام نیست.

در این باره رضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک و سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در نروژ، مجارستان و سریلانکا نیز به پانا گفت: «با توجه به مخالفت جامعه جهانی که نماد آن در شورای امنیت است، از همه قاره‌ها و قدرت‌های بزرگ، چین و روسیه، جهان سوم، در واقع به این نتیجه رسیده‌اند که این اقدام آمریکا در راستای "اسنپ بک" و "بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل"، کاری غیرقانونی به شمار می‌رود؛ چون آمریکا از برجام خارج شده است.»

وی ادامه داد: «امریکایی‌ها اشاره می‌کنند که در متن برجام، ما به عنوان یک عضو هنوز حضور داریم، درست است که از برجام خارج شده‌ایم اما عضو برجام و ۱+۵ هستیم. این یک حرف بی‌ربط است. هم شورای امنیت، هم دبیرکل سازمان ملل و نیز همه کشورها تاکید دارند که این اقدام آمریکا، غیرقانونی است. دبیرکل سازمان ملل متحدد هم می‌گوید که ما براساس تصمیم شورای امنیت عمل می‌کنیم.»

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی اظهار کرد: «کاری که امریکایی‌ها می‌خواهند در ۲۰ سپتامبر (۳۰ شهریور) انجام دهند یک فشار بیشتر و غیر قانونی در راستای اقدامات گذشته آمریکا در طی دو سه سال گذشته به شمار می‌رود. بنابراین معلوم نیست که از ۲۰ سپتامبر، آمریکایی‌ها چه کاری می‌خواهند انجام دهند اما می‌توان حدس زد که اولا فشارهای مضاعفی را به کشورهایی وارد کنند که همین کالاهای محدودی هم که با ایران تبادل می‌کنند را دیگر انجام ندهند، به بهانه اینکه تحریم‌های سازمان ملل برگشته است. دوم اینکه مزاحمت‌هایی را برای کشتی‌های ایرانی در امر بازرسی ایجاد کنند.»

سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در نروژ، مجارستان و سریلانکا در پاسخ به این سوال که آمریکا در این زمینه چه اهدافی را دنبال می‌کند؟، گفت: «آمریکا از این درخواست به سازمان ملل چند هدف را دنبال می‌کند؛ اول اینکه ایران را تحت فشار قرار دهند به نحوی که تا انتخابات آمریکا، خود را پیروز این مخمصه مطرح کنند. ترامپ پیش از انتخابات قول‌هایی به طرفدارانش داد، بعد از انتخابات، تحریم‌ها را شروع کرد و از برجام خارج شد، با این امید که بتواند ایران را به پای میز مذاکره بکشاند و توافقنامه جدیدی براساس معیارهای خود تنظیم کند؛ این کار را نتوانست انجام دهد و شکست خوردند و متحدین آنها چون انگلیس با آنها همراهی نکردند و لذا برای اینکه در انتخابات بتواند این شکست را جبران کند، دارد دست به این اقدام می‌زند.»

این استاد ژئوپولتیک ادامه داد: «هدف دیگر هم آن است که فشارهایی را آنقدر زیاد کنند تا ایران دست به اقداماتی بزند که کلاً برجام لغو شود تا اگر وقتی رقیب ترامپ یعنی جو بایدن انتخاب شد، دیگر برجامی وجود نداشته باشد. سوم اینکه می‌خواهند فشارها را آنقدر زیاد کنند که یا قبل از انتخابات باز ایران را به پای میز مذاکره بکشانند و آن را یک پیروزی برای خود اعلام کنند یا اینکه بعد از انتخابات؛ همین حرف‌هایی که ترامپ هر روز می‌زند و می‌گوید من ظرف یک هفته، دو هفته یا چهار هفته با ایران حتماً توافق می‌کنم. طوری صحبت می‌کند که مثلاً حتماً این کار انجام می‌شود.»

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت: «هدف دیگری هم در این اقدام وجود دارد و آن هم اینکه گروه آمریکایی به این فکر هستند که از ۲۰ سپتامبر یعنی ۳۰ شهریور مقداری تنش را بالا ببرند، به ویژه اطرافیان ترامپ که مخالفت آنها با ایران خیلی مشهود است از جمله پمپئو، وزیر امور خارجه؛ می‌خواهند این تنش را بالا نگه دارند، مثلاً با همین مزاحمت برای کشتی‌ها. چرا؟ تا اگر در انتخابات فاصله آن‌ها با جو بایدن بیشتر شد، این تنش را آنقدر بالا ببرند که یک درگیری کوچکی ایجاد کنند و بتوانند آرای کسانی که هنوز تصمیم نگرفته‌اند را به سمت خود بکشانند و بگویند کشور در وضعیت تنش‌زا با ایران قرار گرفته و به نفع ترامپ رای بدهند.»

لزوم حفظ وحدتی که در شورای امنیت علیه آمریکا به وجود آمده است

فرجی‌راد با تاکید بر اینکه نباید در زمین آمریکا بازی کنیم، گفت: «باید دقت‌مان را بیشتر کنیم، زمان زیادی به انتخابات آمریکا نمانده است، از ۳۰ شهریور که می‌خواهند این کار را شروع کنند تا عملی کردن آن یک ماه به انتخابات مانده است. نباید در زمینه آن‌ها بازی کنیم، باید مقداری صبوری به خرج بدهیم تا این انتخابات برگزار شود. یک هفته قبل از انتخابات هم طبیعتاً تمام توجهات به انتخابات است نه سیاست خارجی و عملیات خارجی. اگر ما بخواهیم اقداماتی را انجام دهیم که متحدین قبلی یا متحدین آمریکایی که الان با این کشور همراهی نمی‌کنند احساس کنند که برجام به طور جدی خدشه‌دار شده است و چیزی از برجام باقی نمانده است، طبیعی است که ممکن است با آمریکا در اسنپ بک همراهی کنند؛ بنابراین ما نباید اقدامی کنیم که چین و روسیه را در مخمصه قرار دهیم یا به عبارتی اروپا را اکنون از خود جدا کنیم. همینطور آرام باید کار کنیم تا این انتخابات برگزار شود مگر اینکه ما از ۳۰ شهریور به بعد، یک حرکت خیلی تندی از آمریکایی‌ها ببینیم که در آن زمان باید شورای امنیت ملی تصمیم بگیرد که باید چه کار کند. آنچه اکنون داریم پیش‌بینی می‌کنیم بیشتر یک کار تبلیغاتی است البته مقداری فشارهای اقتصادی هم اضافه خواهد شد اما آنقدر نباید تاثیرگذار باشد؛ لذا ما باید تلاش کنیم که وحدتی که علیه آمریکا در شورای امنیت به وجود آمده تا انتخابات آمریکا حفظ کنیم.»

وی البته به هدف دیگری هم از تلاش‌های تبلیغاتی آمریکایی‌ها اشاره کرد و گفت: «یکی از دیگر اهدافی که آمریکایی‌ها از طرح اسنپ‌بک دنبال می‌کنند مربوط به داخل ایران است. آمریکایی‌ها احساس می‌کنند علیرغم همه شکست‌های سیاسی که خورده‌اند، در داخل ایران با هزینه‌مند شدن این تحریم‌ها، افزایش قیمت دلار، یورو و افزایش قیمت اقلام و ... می‌توانند با یک جو روانی، این افزایش قیمت‌ها را بیشتر کنند و در واقع شورشی در داخل یا نارضایتی‌هایی در داخل به وجود بیاورند و بگویند ما در رابطه با ایران موفق شدیم و آن را در انتخابات‌شان به عنوان یک برد برای خود اعلام کرده و طرف ایرانی را پای میز مذاکره بکشانند. لذا مردم ایران را باید توجیه کرد که در یک ماه آینده باید مقداری حواسشان جمع باشد هرچند که باید دولت هم اقدامات موثری انجام دهد؛ حرف‌های ضد و نقیضی که در داخل از سوی دولتمردان زده می‌شود در رابطه با عرضه کالا، قیمت‌ها، مسائل مختلف و حتی کرونا آنقدر زیاد است و تفاوت دارد که مردم اعتماد خود را نسبت به این حرف‌ها از دست داده‌اند. ابتدا باید دولت خود را هماهنگ کند و دوم باید اقدامات موثری را به وجود بیاورد. هر چقدر ما اختلاف و تفاوت‌های‌مان بیشتر باشد، دشمن از این شکاف‌ها استفاده می‌کند و این شکاف‌ها را مورد سوء استفاده قرار می‌دهد.»

این استاد ژئوپولتیک و سفیر سایق کشورمان در پایان درباره طرح سه فوریتی مجلس برای مقابله با اقدامات آمریکا و توقف تعهدات ایران در قبال برجام، گفت: «من فکر می‌کنم که باید مجلس با احتیاط بیشتری با این قضیه برخورد کند. اگر ما انتخابات در آمریکا را نداشتیم، نظام باید یک استراتژی خاصی تدوین می‌کرد، اما چون انتخابات آمریکا در پیش است، همه منتظر هستند، ما منتظر هستیم، اروپا منتظر، روسیه و چین منتظر هستند و جهان منتظر انتخابات آمریکا است، لذا زمان زیادی نمانده است و نباید کاری کنیم که بین ما و آن‌هایی که در شورای امنیت از ما حمایت کردند، شکاف ایجاد شود.»