چالش‌های بودجه ۹۹

تحقق این میزان درآمد نیازمند کاهش معافیت‌های مالیاتی یا افزایش پایه‌های مالیاتی جدید خواهد بود که البته این امر ممکن است با مقاومت‌هایی همراه باشد، مانند آنچه در جریان مالیات‌ستانی از پزشکان و نصب کارتخوان فروشگاهی رخ داد.

درآمدهای نفت نیز به کمترین میزان خود رسیده و عملا بدبینانه‌ترین حالت ممکن برای آن ترسیم شده است. هر چند دولت امیدوار است بتواند بخشی از عدم تحقق درآمدها را با انتشار اوراق قرضه جبران کند اما باید به این نکته توجه کرد که در شرایط سخت اقتصادی تحقق درآمدهای دولت با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهد بود.

نکته دیگر درخصوص بودجه این است که هدف کلی بودجه به صورت واضح و شفاف مشخص نیست و می‌توان عنوان کرد که این بودجه در راستای برنامه ششم توسعه تدوین نشده است. هر چند شاید دلیل این امر موقعیت ویژه کشور باشد. ارقامی که در بودجه تعیین می‌شود تا حد زیادی نمایانگر سیاست دولت در آن سال است.

به عنوان مثال با افزایش سهم صنعت به دنبال ارتقای بخش تولید و کاهش معضلات مربوط به آن هستیم. اما بودجه سال آینده سیاست مشخصی را دنبال نمی‌کند. هر چند بارها جناب نوبخت درخصوص بهبود قدرت خرید مردم سخن گفته‌اند اما نمی‌توان با افزایش یارانه نقدی و غیرنقدی همچنین اعطای یارانه معیشتی، تغییر مثبتی در قدرت خرید افراد ایجاد کرد.

دولت باید سیاست‌های ضدتورمی را به صورت ویژه در بودجه بگنجاند تا بتواند در راستای افزایش قدرت خرید افراد گام بردارد. اصلاح قیمت بنزین و اعطای ارز دولتی به کالاهای اساسی نمی‌تواند مصداق بهبود قدرت خرید افراد باشد، چراکه قدرت خرید تنها در کالاهای اساسی خلاصه نمی‌شود.

کاهش هزینه تحصیل، تقاضا برای سفر و... نیز مواردی از بهبود قدرت خرید افراد هستند. در واقع تعبیر دیگر قدرت خرید، آوردن کالاهای حذف شده بر سر سفره‌هاست. اعطای یارانه به کالاهای اساسی به معنای کمک به افرادی است که قدرت خرید کمتری دارند. با این راهکار می‌توان اقلامی که گران شده با هزینه تمام شده کمتری به افراد با درآمد پایین تخصیص یابد.

*عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

منبع: روزنامه اعتماد