از تضعیف وزیر خارجه تا تنگنای معیشت مردم

مثلا اگر مجموعه یک نظام تمایلی به تخاصم با همسایه‌ای نداشته باشد وزیرخارجه هرگز نمی‌تواند عمدا روابط کشورش را با او تیره کند چرا که وقوع چنین رویدادی به سرعت نمایان می‌شود و مسئولان ارشد هر دو کشور را حساس می‌کند و جلو آن گرفته می‌شود. درواقع حساسیت بسیار بالای وزارت خارجه در هر کشوری چنان است که وزیران مربوطه تنها قادر به تعمیق سیاست‌های کلی آن هستند و امکان اتخاذ سیاست‌ها و روش‌های مستقل بسیار اندک است. اما شرایط، سوابق، تحصیلات، روحیات و از همه مهمتر تمایل افکار عمومی به آقای ظریف موقعیتی بخشید که بیش از یک مجری به ایفا نقش پرداخت و در این راه اثر گذار شد.

تسلط بر دانش حقوق بین‌الملل و حضور طولانی در آمریکا و شناخت عمیق وی از سیستم، جریان‌های سیاسی و شخصیت‌های آن کشور چنان پررنگ شد که توانست رو در روی نماینده یک ابر قدرت بنشیند و هم آوردی کند و قراردادی را منعقد سازد که رئیس‌جمهور فعلی آمریکا صریحا اعلام کند که در برجام سر آمریکا کلاه گذاشته‌اند. این موضوع هرگز ساده نیست و نمی‌توان از کنار آن عبوری قدر نشناسانه داشت.

جان کری هنگامی که رو‌به‌روی آقای ظریف می‌نشست علاوه بر بهرمندی از کارشناسان متعدد که بعضا تعداد آنها را تا ۳۰۰ تن ذکر کرده‌اند وارث سیستمی بود که ده‌ها مذاکره بسیار مهم و حساس را پشت سر گذاشته بود. مذاکرات محدودسازی جنگ‌افزار‌های راهبردی موسوم به سالت ۱ و۲ که از گستردگی و حساسیت فوق‌العاده‌ای برخوردار بود و میان آمریکا و شوروی سابق برگزار شد تنها یکی از تجربیات دیپلماتیک آمریکا بود. مهم‌تر آنکه آمریکا در چارچوب برجام امکان فشار علیه جمهوری اسلامی را نداشت و تنها راه برای محدود سازی ایران خروج عهدشکنانه از این برنامه مشترک بین‌المللی بود. این معانی ثابت می‌کند که هیات ایرانی تا چه حد در کار خود دقیق و پرکار و حساب شده و آگاهانه عمل کرده است.

اگر در برجام شاهد توانایی و تبحر و موقع شناسی و تسلط بر روابط بین‌الملل از سوی آقای ظریف و همکاران متدینش بوده‌ایم کاملا روشن است که وی با همان زیرکی و تعهد در سایر زمینه‌های خارجی در حال عمل کردن است و باید از او حمایت ویژه صورت گیرد. حساسیت درست و بهنگام مدیران دیپلماسی کشور روی لوایح مبارزه با پولشویی را باید از همین زاویه مورد ارزیابی قرار داد. همان کسانی که برجام را به سامان رسانده‌اند اکنون این لوایح را ضروری می‌دانند تا امکان مانور آمریکا کمتر شود. مسلما آمریکا در چالش پولشویی مترصد موقعیتی است که اگر از طریق خروج از برجام نتوانست به همه اهداف خود برسد ازاین راه فشار دلخواه را به ایرانیان وارد کند. متاسفانه برخی از مخالفان داخلی برجام اگر به‌واسطه فشار افکار عمومی نمی‌توانستند از رسمیت آن جلوگیری کنند اکنون اشاره آقای ظریف به پولشویی در کشور را علم کرده‌اند تا موقعیت وی را تضعیف کنند و دیپلماسی موفق دولت یازدهم و دوازدهم را مخدوش سازنند.

طرح بی‌سابقه استیضاح وزیر امور خارجه در جمهوری اسلامی دنباله همان مخالفتی است که با برجام و سیاست تشنج زدایی از روابط‌ ‌‌‌‌بین‌المللی ایران صورت می‌گیرد وبه عوارض و عواقب آن توجهی نمی‌شود. پس از خروج ترامپ از برنامه اقدام مشترک شاهد همگرایی نسبی بین جناح‌ها و شخصیت‌های مختلف ایرانی بودیم و اثرات مثبت آن کاملا آشکار شد ولی اکنون بازهم عده‌ای به استقبال دوگانگی و تفارق رفته اند و خواسته یا ناخواسته نماینده رسمی ایران در مجامع بین‌المللی و قدرت چانه‌زنی اورا تضعیف می‌کنند. اگر دولت بر اثر فشار تحریم‌ها و اقدامات ضد ایرانی آمریکا و اسرائیل و عربستان نتواند معیشت مردم را آنچنان که باید تامین کند مسئول مستقیم آن کسانی هستند که دست‌های دیپلمات‌های ارشد کشور را می‌بندند و امکان مدیریت اوضاع را از آنها می‌ستانند. جالب آنکه احتمالا همین افراطیون فردا مدعی حقوق و معیشت مردم می‌شوند و دولت را آماج حملات خود قرار می‌دهند.

وقتی موفق‌ترین وزیر هیات دولت اینچنین مورد حمله قرار می‌گیرد و برای عنوان یک واقعیت که در همه کشورها کم و بیش وجود دارد با انواع فشارها رو‌به‌رو می‌شود چگونه انتظار می‌رود که قوه مجریه امکان مقابله با اقدامات خصمانه آمریکا را داشته باشد. دلسوزی، تعهد، ضدیت با خوی تهاجمی آمریکا و مردمداری و محروم‌نوازی اقتضا می‌کند دولت به‌عنوان جلودار حرکت کشور بیش از هر زمان دیگر مورد حمایت قرار گیرد و جناح بازی‌ها و قدرت‌طلبی‌ها و تضعیف رقیب به زمان دیگری موکول شود. . اندکی آگاهی ودلسوزی روشن می‌سازد که ایجاد چالش برای وزارتخارجه وشخص وزیر حداقل در شرایط کنونی تا چه حد خسارت بار و غیرمسئولانه است.

منبع:آرمان

* روزنامه‌نگار