حشمت الله فلاحت پیشه *
مأموریت تنشزدایی ایران در نیویورک
اگر سفر آقای روحانی به نیویورک را با نگاهی متفاوت مورد ارزیابی قرار دهیم، سازمان ملل متحد بزرگترین کانون دیپلماسی در دنیاست، لذا حرف اول را در آنجا، دیپلماسی میزند. هرچند در سالیان اخیر بازیگرانی مثل دونالد ترامپ، بنیامین نتانیاهو و برخی مرتجعان عرب عمدتا به خاطر لاپوشانی کردن شکستهای سیاسی و حقوقی خودشان سعی میکنند یک فضای بحرانی و افراطی را در سازمان ملل حاکم کنند ولی واقعیت قضیه این است که سازمان ملل متحد، مهد دیپلماسی است لذا هدف اول هیات ایرانی باید فرصتهای دیپلماتیک متن، حاشیه و لابیهای سازمان ملل متحد برای رفع اختلافات دوجانبه و کاهش تنشهایی که در مناسبات دوجانبه با کشورهای مختلف وجود دارد، باشد.
درواقع در حالی که هیات ایرانی حقانیتهای جمهوری اسلامی ایران در مسأله برجام و حس مشارکت جویانهاش را مطرح میکند ولی در عین حال تنشزدایی را نباید از نظر دور کند. اما به طور طبیعی آقای روحانی و آقای ظریف از اختیار لازم برای پیشبرد دیپلماسی با طرف آمریکایی برخوردار نیستند. چون آمریکاییها به دیپلماسی پشت کردهاند، عهدشکنی کردهاند و الان هم هدفشان از مذاکره، بیشتر مذاکره برای مذاکره است و برنامه یا پلانی را برای مذاکره ندارند که در قالب آن بتوان مذاکره کرد.
ولی اگر حتی روی سخن هیات آمریکایی فقط با ایران است، اما روی سخن هیات جمهوری اسلامی ایران باید به دنیا باشد. یعنی اگر فرصتی برای کاهش تنش با هر بازیگری حتی با آمریکا بهوجود آمد، باید از این فرصت استفاده کنیم. چون واقعیت این است که سیاست افراطی ترامپ حتی در آمریکا هم الان در اقلیت قرار دارد و در آمریکا هم منتقدان جدیای را دارد. ضمن اینکه خود ترامپ هم میداند بیش از حد نمیتواند سیاست تهاجمی افراطی علیه ایران را شکل دهد. چون به هر حال تهاجم حتی در بازی فوتبال هزینه بر و انرژی بر است و یک تیم نمیتواند ۹۰ دقیقه تهاجم کند بلکه وقتی به نتیجه نرسد، وادار به عقب نشینی میشود چون نمیتواند هزینههای موجود را تحمل کند.
الان ترامپ در قبال کشورهای مختلف، سیاست تهاجمی در پیش گرفته و مهمترین هدفش هم تجاری است. جنگ تجاری اصلی اش با کشورهایی مثل چین، اتحادیه اروپایی، ژاپن و کشورهایی در غرب اروپا مثل آلمان است که معتقد است آلمان دارد به امپراطوری امروز غرب تبدیل میشود. آمریکا حتی برای مقابله با کشورهایی مثل کانادا و آمریکایی لاتین هم دارد هزینه میدهد و اینجاست که شکست آنها در قالب سیاستهای تجاری مشهود است ولی در قبال ایران چیزی که وجود دارد بیشتر نوعی شعار و سیاستهای افراطی است درحالی که ترامپ میداند بیش از حد نمیتواند سیاست تهاجمی اش در قبال ایران را به پیش ببرد و همین دلیل بخشی از سیاست مذاکرهای که مطرح میکند ناشی از خستگی و هزینههای فراوان برای اعمال سیاستهای افراطیاش است.
ولی ضمن اینکه باید نگاه بدبینانهای به هیات آمریکایی داشته باشیم در عین حال باید مانع از تصاعد یعنی گسترش بحران بین ایران و آمریکا شویم و از فرصتی برای تنشزدایی استفاده کنیم. آقای روحانی میتواند ملاقاتهای متعدد با حوزههای دانشگاهی و فکری آمریکا و حتی سیاستمداران سابق و اسبق آمریکایی داشته باشد برای اینکه الان ایران کشوری است که مورد هدف سیاست ناعادلانه و غیرمنطقی ترامپ قرار گرفته لذا به راحتی میتواند بدون پنهانسازی، لابیسازی کند. یعنی خیلی از کشورها مثل عربستان، لابیهایشان پنهان است ولی ما میتوانیم لابیهایی شکل دهیم که در سطح دیپلماسی عمومی شکل میگیرد و در سطح عمومی میتواند از سیاستهای ما حمایت کند.
منبع: آرمان
* رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس
ارسال دیدگاه