سیدمهدی حسینی*
عربستان، اوپک و بازار نفت
درست ١٢ روز دیگر اعضای اوپک گرد هم می‌آیند تا درباره میزان کاهش یا افزایش تولید نفت تصمیم بگیرند. تفاوت این نشست با نشست‌های قبل، از آنجا اهمیت می‌یابد که امریکا از برجام خارج شده و با توجه به محدودیت‌هایی که ممکن است برای صادرات نفت ایران به وجود بیاید، جامعه جهانی نگران کم شدن عرضه نفت ایران است و بیم آن را دارد که قیمت نفت افزایش یابد.
در این میان برخی اخبار منتشر شده که عربستان پذیرفته جای ایران را در بازارهای جهانی پر کرده و بتواند تولید خود را از ١٠ میلیون بشکه کنونی در روز به ١٢ میلیون بشکه برساند. اما این ادعای صعودی‌ها تا چه اندازه درست است؟ در این رابطه می‌توان گفت که عربستان شاید بتواند به لحاظ روانی برای کوتاه‌مدت بازار را آرام کند اما قطعا قادر نخواهد بود سهم ٢,٨ میلیون بشکه‌ای نفت ایران در بازار را پر کند.
این کشور سال‌هاست ادعا می‌کند که قادر است ١٢ میلیون بشکه در روز نفت به تولید برساند اما تا به حال هرگز نتوانسته بیش از ١٠ میلیون بشکه در روز را تولید کند. تنها در سال‌های اخیر با توجه به سرمایه‌گذاری‌هایی که کرده توانسته یکصدهزار بشکه در روز به تولید خود بیفزاید که این رقم آنقدرها نمی‌تواند به بازار اطمینان لازم را بدهد.
از سال ١٩٨٠ میلادی که در صنعت نفت مشغول به کار شده‌ام و در جریان ریز قراردادها و سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در این صنعت هستم، به خاطر ندارم که عربستان توانسته باشد از پس تعهدات خود به بازار پس از کم شدن تولید نفت یک کشور برآمده باشد. آنان همواره دنبال افزایش سهم از بازار بوده‌اند و ایران تمایل داشته تا با کاهش تولید قیمت‌ها را کنترل کند که این اختلاف نظر در اوپک بین ایران و عربستان سال‌هاست که وجود داشته است.
عربستان در جریان جنگ عراق و داعش نیز وعده داده بود تا خلأ ناشی از کمبود نفت این کشور را جبران کند که نکرد. در حقیقت زمانی که باید سهم بالاتری از بازار را می‌گرفت نتوانست و امروز هم قادر نیست در میان‌مدت ابتکار عمل بازار را به اختیار بگیرد. اما امریکایی‌ها در این میان چه می‌کنند. آنها مدعی هستند که روزانه ١٣ میلیون بشکه در روز نفت به تولید می‌رسانند که به نظر من رقمی غیر واقعی است و جای تردید دارد. ترفند امریکایی‌ها تا اجرایی شدن تحریم‌های خود علیه ایران آن است که با توجه به فرا رسیدن فصل گرما و کاهش تقاضا از این فرصت استفاده کرده و ذخایر استراتژیک خود را غنی کنند. این موضوع سبب خواهد شد تا برای چند ماه و پیش از فرا رسیدن فصل سرما، کمبود نفتی را احساس نکنند اما قطعا برای ٤ ماه پایانی سال به مشکل برخواهند خورد و این ذخایر نمی‌تواند نیاز میان مدت شان را تامین کند. از سویی دیگر تابستان در امریکا فصل سفر است و معمولا امریکایی‌ها با خودروهای شخصی شان به مسافرت می‌روند. این موضوع سبب خواهد شد عمر ذخایر استراتژیک شان کاهش یابد. پس امریکا و عربستان قادر به مدیریت بازار نفت در شش ماه آینده نیستند و تضمین‌های‌شان در کوتاه‌مدت قابل اجراست. از این رو نفت ایران تقریبا جایگزینی جدی نخواهد داشت و اگر قرار باشد که در نشست اوپک سعودی‌ها از ایران به عنوان یکی از اعضای مهم خود عبور کنند، نمی‌توانند به خلأ به وجود آمده پاسخ گویند.
منبع:اعتماد
*کارشناس ارشد اقتصادی
ارسال دیدگاه