چرا بعضی بچه‌ها هیچ شباهتی به پدر و مادرشان ندارند

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، ۹۹/۹ درصد دی‌ان‌ای ما همان چیزی است که در بقیهی مردم هم وجود دارد و با توجه به اینکه ما دی‌ان‌ای مان را مستقیم از پدر و مادرمان می‌گیریم، اینطور به نظر می‌رسد که خویشاوندان خونی باید مثل سیبی باشند که از وسط به دو نیم شده است. با این حال، این موضوع در مورد بیشتر ما صدق نمی‌کند. پس چرا بعضی بچه‌ها هیچ شباهتی به والدین شان ندارند؟ این سؤالی است که در ادامه به آن پاسخ خواهیم داد.

عوامل غیر ژنتیکی

همه می‌دانیم که این ژن هایمان هستند که ظاهر ما را تعیین می‌کنند. اما قبل از اینکه ببینیم این اتفاق چگونه رخ می‌دهد، باید به چند عامل دیگر بپردازیم که می‌توانند باعث متفاوت شدن ظاهر فرزند یک پدر و مادر شوند. رژیم غذایی مادر در دوران بارداری به طور قطع یکی از آن‌ها است. مثلاً اگر مادر رژیم غذایی ناسالمی داشته باشد و بیش از حد تنقلات فاقد ارزش غذایی یا به اصطلاح هله هوله بخورد، این امر می‌تواند باعث چاقی فرزند در آینده شود.

علاوه بر این، اگر احساس می‌کنید فرزندتان شبیه تان نیست، باید عوامل خارجی‌ای که بر روی ظاهر خودتان اثر می‌گذارد را هم در نظر داشته باشید. مثلاً اگر مدت زمان زیادی را زیر آفتاب می‌گذارنید، منطقی است که پوست‌تان تیره‌تر و موهایتان روشن‌تر شود و شاید دچار کک و مک هم شوید.

علم (تقریباً) همه چیز را توضیح می‌دهد

یک جنین از لحظه ظاهر شدنش دی‌ان‌ای هم پدر و هم مادر خود را دارد. اما این بدان معنی نیست که بچه حتماً دقیقاً شبیه یکی از آن‌ها خواهد شد. در ترکیب ژن ها، بعضی آلل‌ها (واریاسیون‌های ژن) قوی ترند و بنابراین بروز پیدا می‌کنند، اما بعضی آلل‌ها نهفته اند یعنی مستتر می‌شوند، اما کماکان به فرزندان تان به ارث می‌رسند.

اما این همه‌ی ماجرا نیست. بسیاری از ژن‌ها باهم عمل می‌کنند، امری که باعث تقویت، تضعیف یا حتی غیر فعال شدن کامل آن‌ها می‌شود. پس حتی اگر ژنوم‌های پدر و مادری را به دقت هم تجزیه و تحلیل کنیم، بازهم نمی‌توانیم به طور دقیق پیش بینی کنیم بچه‌ی آن‌ها کدام ویژگی آن‌ها را به ارث خواهد برد.

چرا مو‌های فرزندتان با مال شما فرق می‌کند

همه ما چند ژن داریم که رنگ، بافت و دیگر عوامل مربوط به مو را تعیین می‌کنند. ژن‌هایی که رنگ مو‌های شما (و همینطور رنگ چشم هایتان و غیره) را تعیین می‌کنند، کار کنترل ملانوسیت‌ها - سلول‌های تولید کننده‌ی ملانین - را برعهده دارند؛ بنابراین این ترکیب ژن‌ها است که رنگ و بافت مو‌های بچه را تعیین می‌کند. نتیجه‌ی آن هم می‌تواند شبیه رنگ موی پدر و مادر یا چیزی بین این دو باشد.

به علاوه، حتی اگر مو‌های فرزندتان هیچ شباهتی به مو‌های شما نداشته باشد هم نباید نگران باشید، چون به دلیل هورمون‌ها و دیگر عوامل می‌تواند به مرور تغییر کند. عکس‌های بچگی خودتان را ببینید؛ شاید شباهتی در آن‌ها پیدا کردید.

پتانسیل قد کشیدن تان را هم ژن‌ها تعیین می‌کنند

به عقیده‌ی دانشمندان، ۸۰ درصد قد فرزند را دی‌ان‌ای که از پدر و مادر به ارث می‌رسد تعیین می‌کند. جهش‌های ژنتیکی و عوامل محیطی (تغذیه‌ی دوران کودکی، بیماری‌ها و غیره) ۲۰ درصد دیگر را تشکیل می‌دهد. با این حال قد فرزندتان در دوران بزرگسالی را می‌توانید با این فرمول تا حدود محاسبه کنید.

قد پدر و مادر را باهم جمع بزنید.
برای محاسبه‌ی قد پسر‌ها ۱۳ سانتیمتر به مجموع قد پدر و مادر اضافه و برای دختر‌ها ۱۳ سانتیمتر از آن کم کنید.
رقم به دست آمده را تقسیم بر ۲ کنید.

رنگ چشم‌ها پیچیده‌تر از چیزی است که به نظر می‌رسد

در گذشته تصور می‌شد رنگ چشم‌ها را تنها یک ژن تعیین می‌کند، پس اگر از پدر و مادر، یکی چشم آبی و دیگری چشم قهوه‌ای باشد، چشمان بچه قهوه‌ای خواهد شد. با این حال، حقیقت امر پیچیده‌تر از این‌ها است و ژن‌های متعددی مسئولیت تعیین این بخش از ظاهر ما را برعهده دارند؛ و گرچه اتفاق نامتعارفی نیست، اما پدر و مادر هر دو چشم آبی می‌توانند فرزندی چشم قهوه‌ای و بالعکس داشته باشند.

علاوه بر این، باید به خاطر داشته باشید که رنگ چشم بچه‌ها دائماً در تغییر است. در اغلب موارد، رنگ چشم قطعی بچه‌ها از حدود یک سالگی شان معلوم می‌شود و تا قبل از آن، رنگ چشم بیشتر بچه‌ها چیز دیگری است.

به دور از تعصب و سوگیری نگاه کنید

در نهایت اینکه، فرزند شما ممکن است بیشتر از آنچه فکرش را می‌کنید شبیه شما باشد. مثلاً یک باور قدیمی (و همچنان رایج) وجود دارد که بچه‌های کوچک معمولاً بیشتر شبیه پدرشان هستند، اما تحقیقات نشان داده نوزادان در اغلب موارد، در واقع به یک اندازه شبیه هم پدر و هم مادر خود هستند. علاوه بر این، ممکن است فرزندتان ویژگی‌های شخصی بیشتری از شما به ارث برده باشد. هر چه باشد، همه چیز ظاهر نیست.