سیاسی کاری ، مجلس را از کارآمدی دور کرده است

مجلس در حالی به کلیات بودجه ۱۴۰۰ رأی منفی داد که کمیسیون تلفیق بیش از یک ماه و نیم و با سروصدای زیاد و حتی تنش‌هایی بین مجلس و دولت، تغییراتی بنیادین را در این لایحه ایجاد کرده بود تا به قول نمایندگان دوره فعلی آن را منطبق با شرایط معیشتی مردم کند. درست است که بخش اعظم مجلس جدید را نمایندگان تازه‌وارد تشکیل می‌دهند اما تعداد نمایندگان با سابقه هم در این مجلس آنقدرها کم نیست که تجربه ادوار قبل را منتقل کنند.

مضافاً اینکه حتی اگر فرض بگیریم هیچ فردی با سابقه نمایندگی قبلی هم در این دوره حضور نمی‌داشت، بر تمام نمایندگان فرض بود که تسلط بر فرآیندهای قانونی و روندهای انجام وظیفه پارلمان را در اولویت کار خود قرار دهند. اینکه در قبال بودجه ۱۴۰۰ می‌شنویم که نمایندگان نمی‌دانستند آنچه به آن رأی منفی می‌دهند «گزارش کمیسیون تلفیق» است نه «لایحه دولت» یک اتفاق تأسف‌بار است. کما اینکه در تمام سال‌های ادوار قبل نیز طبق آیین‌نامه داخلی مجلس آنچه که در صحن علنی به رأی گذاشته می‌شد نه «لایحه دولت» بلکه «گزارش کمیسیون» از این لایحه بود.

اما نکته دیگر این است که این اشتباه بزرگ در قبال یکی از مهمترین موضوعات روز کشور که مستقیماً با معیشت مردم در ارتباط است، رخ داده. بر هیچ‌کس پوشیده نیست که ما به سمت شرایطی خاص و تعیین کننده در حرکت هستیم. مسأله آینده برجام، تغییر دولت در سال آینده و همینطور انتظار مردم برای تغییر در اوضاع معیشتی خود، ما را در شرایطی بسیار حساس قرار داده و همین اهمیت بودجه سال بعد را دو چندان کرده است. این اهمیت زیاد هیچ‌گونه نسبتی با آن اشتباه عجیب در رأی مجلس ندارد. در واقع انتظار این بود که مجلس برای موضوعاتی با این درجه از اهمیت با دقت و ظرافت بسیار بیشتری نسبت به موضوعات معمولی برخورد کند اما در عمل می‌بینیم که عکس این رخ داده است.

در نهایت نکته سوم مورد اشاره این است که چنین خروجی هیچ نسبتی با شعارهای نمایندگان محترم مجلس یازدهم ندارد. مجلس متأسفانه در همین موضوع بودجه نشان داد که حتی در تنظیم اقداماتش برای تأمین منویات خودش هم درمانده است. وقتی آن حجم بالای تغییرات اساسی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ را در کنار یک برداشت غلط قانونی که تمام رشته‌های بودجه‌ای مجلس را به یکباره پنبه کرده، قرار می‌دهیم این سؤال پیش می‌آید که وقتی مجلس نمی‌تواند ساده‌ترین رفتار خود را متناسب با اهدافش تنظیم کند، چگونه می‌تواند شعارهای بلندش در خصوص مطالبات مختلف مردم را محقق کند؟ مجلسی که تا دو روز بعد از بررسی کلیات لایحه بودجه، بحث در آن بر سر این است که نمایندگانش نمی‌دانستند به چه چیز رأی می‌دهند، چگونه می‌تواند جایگاه خود در «رأس امور» را احیاء کند؟

مع‌الاسف در ماه‌های گذشته چیزی که بیشتر در مدیریت مجلس و عملکرد دستگاه قانون‌گذاری کشور دیده شده نه یک کارآمدی بلکه نوعی تشتت همراه با سیاسی‌کاری بوده است. وقتی بخش زیادی از وقت و انرژی مجلس صرف سفرهای پرتعداد استانی و موازی‌کاری با دستگاه‌های دولتی در این سفرها، تمرکز بر مسائل انتخاباتی، اولویت یافتن تقابل با دولت در موضع‌گیری‌ها، حضور رسانه‌ای و امثال این دست مسائل می‌شود طبیعی است که رشته کار و وظیفه اصلی هم از دست خارج شود و شاهد باشیم که برای مهمترین دستور کار سالیانه مجلس، برخی نمایندگان ندانند که به چه چیزی رأی می‌دهند. روشن است که این وضعیت هیچگونه همخوانی با شعار کارآمدی مجلس ندارد.

حدود ۱۰ ماه پس از آغاز به کار مجلس یازدهم‌اکنون با تجربه این ماه‌ها و خصوصاً اتفاق اخیر در قبال لایحه بودجه باید دوستانه به نمایندگان محترم این دوره یادآور شد که بهبود معیشت، اقتصاد و اوضاع عمومی کشور صرفاً از راه شعار و تبلیغات رسانه‌ای و طرح نویسی‌های پر تعداد محقق نمی‌شود. تحقق این اهداف نیازمند دقت نظر و عملی به مراتب بیشتر از وضعیت کنونی دارد تا حداقل در قبال مهمترین لایحه سالانه کشور این حجم از تشتت و تناقض رفتار را شاهد نباشیم و بودجه کشور را قربانی پیش‌پا افتاده‌ترین مسائل ممکن نکنیم. حتی اگر فرض بگیریم که ادعای نمایندگان درباره بی‌بندوباری مالی و عدم پاسخگویی دولت درست باشد، زمینه‌سازی آنها برای بودجه ۳ دوازدهم که عملاً راه را برای عدم پاسخگویی هر دولتی بابت بودجه، در سه ماهه اول سال هموار می‌کند آیا یک تناقض بزرگ نیست؟ اضافه بر این، چنین اشتباه و رفتاری از مجلس چه تصویری از نمایندگان در افکار عمومی می‌سازد؟

به نظر می‌رسد اتفاق رخ داده برای بودجه هشدار بزرگی در درجه اول برای خود مجلس و بعد از آن کل کشور است که قوه مقننه باید در قدم اول به سطح قابل قبولی از تمرکز و تسلط بر وظایف و مسئولیت‌های خود برسد و اگر وقت و انرژی بیشتری داشت آن را صرف رقابت‌های سیاسی و انتخاباتی و همینطور اقداماتی نظیر سفرهای پر تعداد استانی کند.

*نماینده ادوار مجلس

منبع: ایران