سکته سفر در تعطیلات کرونا

به‌گزارش دنیای‌اقتصاد، پس از اوج چشمگیر همه‌گیری کووید-۱۹ در سراسر کشور و در وضعیت قرمز قرار گرفتن تمامی استان‌های کشور، ستاد مدیریت مبارزه با کرونا به‌منظور کاهش شیوع کرونا با ایجاد محدودیت‌ها، تردد بین استان‌ها را ممنوع اعلام کرد و افراد از قرنطینه خانگی که در ایام نوروز لحاظ شده بود در حالت قرنطینه استانی قرار گرفتند. با توجه به اینکه تا پیش از این با اعمال تعطیلات کرونایی خانوارها شرایط و آمادگی سفر بین استانی را فراهم می‌کردند با اجرای محدودیت‌های جدید و قرنطینه ۱۵ روزه سفر که با جرایم سنگینی همراه بوده سفر خانوارها به ویژه سفرهای تفریحی با روند کاهشی تردد بین استانی مواجه شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد باتوجه به این قرنطینه ۱۵ روزه، تردد بین استانی با روند کاهشی ۳۴ درصدی در مقایسه با دو هفته پیش از اعمال محدودیت‌ها همراه بوده است که عمده دلیل آن حذف سفرهای تفریحی در روزهای اعمال محدودیت‌ها بوده است. براساس اعلام سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور در ایام محدودیت سفر، متوسط تردد روزانه بین استانی معادل یک میلیون و ۵۲ هزار وسیله نقلیه بوده که در مقایسه با سال گذشته کاهش ۳۶ درصدی داشته است.

آمارهای ارائه شده این سازمان نشان می‌دهد که تعداد تردد روزانه تا پیش از شروع محدودیت‌ها و همچنین در مقایسه با سال گذشته به‌طور میانگین حدود ۶/ ۱ میلیون تردد بوده است که این امر نشان‌دهنده کاهش سفر بین استانی در ایام محدودیت‌های کرونایی است که بازار گردشگری را در حالت سکته قرار داده است، اما به توقف کامل سفر منجر نشد.

این سازمان همچنین آمارهای مجموع تردد وسایل نقلیه بین استانی طی دو هفته محدودیت سفر را اعلام کرد که براساس آن در کل کشور حدود ۷/ ۱۴ میلیون تردد بین استانی صورت گرفته که با توجه به رفت و برگشت این خودروها بیش از ۵/ ۷ میلیون خانوار در این قرنطینه ۱۵ روزه سفر بین استانی داشته‌اند. براساس این آمارها دو استان گردشگرپذیر شمالی یعنی مازندران و گیلان با بیشترین کاهش مجموع تردد ورود و خروج به استان مواجه شده‌اند که نسبت به دو هفته پیش از اعمال محدودیت‌های سفر به ترتیب با کاهش ۵۳ درصد و ۴۹ درصد همراه بوده‌اند که به‌صورت میانگین حدود ۶۰۰ هزار خانوار به این دو استان شمالی سفر کرده‌اند. استان‌های قم، قزوین و گلستان نیز که یکی از پرترددترین استان‌های کشور به‌شمار می‌آیند در قرنطینه ۱۵ روزه سفر بین‌استانی با کاهش تردد ورود و خروج نسبت به دوهفته پیش از اعمال محدودیت‌ها همراه بوده‌اند که این رقم کاهشی به ترتیب منفی ۴۶ درصد، منفی ۴۴ درصد و منفی ۴۱ درصد بوده است که در مجموع نزدیک به ۶/ ۱ میلیون خانوار در دو هفته تعطیلات کرونایی در این سه استان تردد داشته‌اند.

با توجه به اعمال محدودیت‌های سفر بین استانی با دستور ستاد مدیریت مبارزه با کرونا اگرچه با کاهش چشمگیر تردد خانوارها همراه بوده است و بازار سفر تفریحی را در حالت سکته قرار داد اما انتظار می‌رفت که این روند کاهشی شدت بیشتری داشته باشد و به کاهش بیش از ۷۰ درصدی برسد. اگرچه به‌منظور کاهش شیوع کرونا و پیشگیری از اوج‌گیری مجدد کووید-۱۹ در کشور با ادامه روند محدودیت‌های تردد بین استانی می‌توان این روند کاهشی سفر به‌ویژه سفرهای تفریحی را افزایش داد اما باتوجه به آسیب حداکثری بر بازار گردشگری و تجربه موفق دیگر کشورها در بازیابی و ارتقای گردشگری داخلی می‌توان با بهره‌وری از دو روش سفرهای محتاطانه را رونق بخشید و امکان احیای بازار گردشگری را که منجر به تعطیلی بسیاری از مشاغل و در معرض خطر قرار دادن اشتغال در این بخش شده است، به‌وجود آورد.

بحران کرونا در کشور بیشترین آسیب را بر بخش گردشگری و صنایع دستی وارد کرده و ایجاد محدودیت‌ها این بازار را در وضعیت کمای اقتصادی و اشتغال قرار داده است. براین اساس متولیان گردشگری با همکاری ستاد مبارزه با کرونا و دیگر سازمان‌ها و نهادهای مرتبط می‌توانند با اعمال رعایت کامل دستورالعمل‌های بهداشتی با توجه به تجربه دیگر کشورها در احیای گردشگری، ابتدا می‌توان افراد را به سفرهای کوتاه درون استانی تشویق کرد و دیگر آنکه با توجه به تغییر ذائقه سفر گردشگران در دوران کرونا به سوی طبیعت‌گردی و در فضای باز و بکر می‌توان به رونق گردشگری روستایی، گردشگری کشاورزی و سفر با خانه‌های متحرک (کمپر و کاروان) پرداخت که نه تنها امکان سفر را برای خانوارها فراهم می‌کند، بلکه به احیا و رونق بازار گردشگری محلی و درآمدزایی و اشتغال در جوامع بومی و محلی منجر می‌شود. در کشورهای آسیای شرقی همچون ژاپن، چین و تایلند که در زمره کشورهای گردشگرپذیر جهان محسوب می‌شوند که درآمدهای دریافتی از این محل تاثیر گسترده‌ای بر رشد اقتصادی این کشورها دارد و با توجه به رکود گردشگری بین‌المللی به دلیل اعمال محدودیت‌های سفر و وارد آمدن خسارت‌های گسترده بر این بازار به‌منظور جبران خسارت‌ها و احیای گردشگری اقدام به تشویق و ترویج سفرهای داخلی کرده و به‌منظور جذب شهروندان خود به سفرهای داخلی تسهیلات بسیاری را هم برای شهروندان و هم برای فعالان این عرصه فراهم کرده‌اند و از توقف کامل سفر جلوگیری کرده‌اند.

در ایران نیز اگرچه اعمال محدودیت‌ها امری لازم و ضروری است اما با بهره‌گیری از تجربیات سایر کشورها و برنامه‌ریزی مسوولانه و همکاری تمامی نهادهای دولتی مرتبط در این عرصه و بخش خصوصی می‌توان امکان سفرهای امن با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی در دامان طبیعت و روستاها را فراهم کرد و به جبران حداقلی خسارت‌های وارد شده بر بازار گردشگری به‌ویژه بازار گردشگری داخلی و محلی پرداخت.