بازار داغ قاچاق لوازم یدکی خودرو

به‌گزارش ایران، طبق آمارها و برآوردهای صورت گرفته کل نیاز کشور به قطعه ۸ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار است که از این عدد ۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار برای بازار و یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار برای خط تولید شرکت‌های خودروسازی است. حال با حجم انبوه قطعه و لوازم یدکی قاچاق از هر ۴ قطعه یک قطعه قاچاق محسوب می‌شود.
ارز کشور بدون آنکه در بوق و کرنا برود از کشور خارج می‌شود و گروه‌های خاص از این رانت بهره‌مند می‌شوند.

آن‌گونه که فعالان صنعت قطعه‌سازی عنوان می‌کنند، قطعات قاچاق از مرزهای هوایی، زمینی و حتی دریایی وارد کشور می‌شود. آنها می‌گویند این افراد با روزنه‌هایی که دارند و با جاسازی ماهرانه قطعات را از مرزهای دریایی و هوایی وارد و برخی دیگر هم از مرزهای زمینی و سوء استفاده از کولبران نسبت به قاچاق قطعه و لوازم یدکی خودرو به کشور اقدام می‌کنند.
آنها می‌گویند ما بارها این چالش را پیگیری کردیم اما بهتر است که در مورد آن حرف و سخنی به میان نیاید.

۲۰ درصد سود خالص
رضا رضایی، عضو انجمن قطعه‌سازان‌ گفت: «قطعات خودرو که به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود برای فرد قاچاقچی ۲۰ تا ۳۰ درصد ارزان تر تمام می‌شود چرا که این گروه ملزم به پرداخت ۹ درصد ارزش افزوده، گشایش
ال سی و سایر هزینه‌های مترتب نیست و از طرفی وقتی قطعه قاچاق وارد کشور می‌شود با آنکه از نظر کیفیت در قیاس با تولیدات داخلی سطح بسیار پایین‌تری دارد اما با قیمت‌های بالاتری(طبق قانون) فروخته می‌شود چرا که به اسم خارجی در بازار عرضه می‌شود.»
او ادامه داد: «۸۰ تا ۸۵ درصد نیاز خودروسازان و بازار توسط قطعه‌سازان داخلی تأمین می‌شود و مابقی از طریق قاچاق و واردات است، این در حالی است که تولیدکنندگان داخلی توان تأمین نیاز بازار و خودروسازان را دارند.»
بر اساس اطلاعاتی که ستاد مبارزه به قاچاق کالا و ارز اعلام کرده است، طی سال‌های اخیر میزان قاچاق قطعه و لوازم یدکی خودرو به کشور افزایش داشته است. در سال ۹۵ در حدود یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار قطعه و لوازم یدکی قاچاق وارد کشور شده است؛ در سال ۹۶ این رقم به حدود یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار رسید و در سال ۹۷ و با شروع تحریم صنعت خودرو، رقم قاچاق قطعه از ۲ میلیارد دلار فراتر رفت. سال ۹۸ نیز ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار قطعه قاچاق وارد کشور شده است. در این میان در ۵ ماهه سال جاری میزان قاچاق قطعه طبق برآوردها یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بوده است.

تولیدات داخلی قاچاق ندارد
رضا رضایی می‌گوید: «قطعات خودروهای داخلی مانند دنا، تیبا، رانا، کوییک و... توسط قطعه‌سازان داخلی تولید می‌شود و امکان قاچاق آنها نیست اما در قطعات مشترک این خودروها مانند شمع، برف پاک‌کن، لنت ترمز و... قاچاق صورت می‌گیرد و در مورد خودروهای خارجی اکثر محصولاتی که در بازار وجود دارد، قاچاق محسوب می‌شود.»
در شرایطی که هزار و ۲۰۰ قطعه‌ساز در کشور فعال هستند، در ۵ ماهه اول سال جاری هزار و ۶۳۹ میلیارد ریال قطعه و لوازم یدکی قاچاق کشف شده است، در سال ۹۸ میزان کشفیات

۴ هزار و ۳۱۱ میلیارد ریال بود که در قیاس با سال گذشته ۶۳ درصد رشد داشته است. سال ۹۷ میزان کشفیات قطعه در بازار ۲ هزار و ۶۳۵ میلیارد ریال بوده است. قطعه‌سازان عنوان می‌کنند که اگر ۴ میلیارد دلار نیاز ارزی قطعه سازان مرتفع شود، ارز‌های کشور در قالب‌هایی چون قاچاق خارج نخواهد شد و از سویی این صنعت می‌تواند رشد کند. هر چند که برخی از قطعه‌سازان یادآور شدند: تزریق یک میلیارد دلار هم می‌تواند مشکلات آنها را حل کند.

پای قاچاق در قطعه
امیرمحمد پرهام‌فر، مدیرکل دفتر مبارزه با قاچاق ارز و پولشویی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: «اگر نیاز بازار و خطوط تولید خودروسازان به لوازم یدکی و قطعات در سال ۹۸ را با مجموع تولید قطعه‌سازان و واردات رسمی مقایسه کنیم و حتی سهمی را هم برای تولیدات به اصطلاح زیر پله‌ای در نظر بگیریم، باز هم به یک اختلاف ۲میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلاری می‌رسیم که می‌توان آن را پای واردات قاچاق گذاشت.»
او اظهار کرد: لوازم یدکی و قطعات خودرو از جمله گروه‌های کالایی به شمار می‌رود که ارزش آن در تراز تجاری کشور بالا است، به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر به دلیل ناهماهنگی بین تیراژ تولید و واردات رسمی با میزان مصرف، شکافی بین عرضه و تقاضا ایجاد شده که با واردات قاچاق پوشش داده می‌شود.»

مدیرکل دفتر مبارزه با قاچاق ارز و پولشویی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با بیان اینکه لوازم یدکی و قطعات خودرو هیچ گاه جزو کالاهای ممنوع برای واردات نبوده است، افزود: «با توجه به رشد و در واقع جهش تولیدی که در این حوزه شاهد بوده‌ایم، اعتقاد داریم هر چه سهم سبد ارزی تولیدکنندگان قطعات از میزان ارز موجود در کشور افزایش پیدا کند، میزان واردات قطعات نهایی و در کنار آن قاچاق این گروه کالایی کاهش پیدا می‌کند.» او با بیان اینکه یکی از راه‌های کاهش واردات غیرقانونی، تقویت تولید داخل برای پاسخ به تقاضای بازار است، ادامه داد: «به همان اندازه که به دلایل اقتصادی و ملی دغدغه ورود لوازم یدکی و قطعات قاچاق را داریم، موضوع حفظ ایمنی و سلامتی هموطنان نیز اهمیت دارد، از این رو، مبارزه با قاچاق این گروه کالایی بسیار مهم و راهبردی است.»