پیام تهران به واشنگتن در دریای کارائیب

روابط ایران با کشورهای حوزه امریکای لاتین بویژه ونزوئلا بر اساس منافع ملی آنها تعریف شده است. این روابط در مقطعی که جمهوری اسلامی تحت تحریم‌های غیرقانونی امریکا درخصوص واردات بنزین قرار داشت، ...
با کمک ونزوئلا فضای جدیدی تجربه کرد و به نزدیک‌ترین سطح مناسبات رسید. از این رو صادرات بنزین تولیدی ایران به ونزوئلا در مقطع کنونی با وجود تحریم‌های کاخ سفید، پاسخی به همان روابط دوستانه است.
امروز تهران و کاراکاس هر دو تحت تحریم‌های حداکثری امریکا قرار گرفته‌اند و ونزوئلا تحت تأثیر این تحریم‌ها به بحران کمبود سوخت دچار شده است و ایران نیز که در فروش نفت خام خود به دلیل تحریم‌های یکجانبه آمریکایی با محدودیت روبه‌رو شده است، در جست وجوی راهکاری است تا بنزین و دیگر فرآورده‌های نفتی خود را صادر و از این طریق درآمد ارزی مورد نیاز کشور را تأمین کند.

قابل انتظار بود که چنین اقدامی از سوی دو کشور تحت تحریم امریکا با واکنش مقام‌های این کشور روبه‌رو شود. این در حالی است که گستره تنش میان تهران و واشنگتن هر روز بیشتر شده و ابعاد جدیدی می‌یابد. ایالات متحده امریکا با خروج از برجام و اعمال تحریم‌های حداکثری علیه ایران دنبال به صفر رساندن صادرات نفتی ایران است. این تحریم‌ها تنها توسط امریکا صورت گرفته است، به این معنا که جز واشنگتن هیچ کشور دیگری نمی‌تواند تا این اندازه بر تجارت نفتی ایران تأثیرگذار باشد، البته امریکا از ابزار مختلف برای فشار بر کشورهایی که با ایران همکاری دارند، استفاده می‌کند اما از نظر حقوقی، این امریکاست که به طور یکجانبه مسیر صادرات نفت ایران را تحریم کرده است.

در چنین شرایطی بود که تردد نفتکش‌های حامل سوخت ایران به ونزوئلا در معرض تهدیدات نظامی امریکا در دریای کارائیب قرار گرفت و دولتمردان امریکایی تلاش کردند با ممانعت از همکاری اقتصادی میان این دو کشور، سطح تنش‌ها را تا ورود به یک نبرد نظامی هم بالا ببرند. البته مقام‌های این کشور بخوبی واقف بودند که اگر از طریق ناوهای نظامی خود و رویکرد سخت افزاری مانع عبور نفتکش‌های ایرانی می‌شدند، ایران نیز طبق موازین حقوق بین‌الملل و دکترین دفاع مشروع، تلاش می‌کرد مقابله به مثل کند. چنان که تجربه تنش‌های اخیر نظامی میان ایران و امریکا در منطقه خلیج فارس نشان داده است که جمهوری اسلامی قادر است چنین رفتارهایی از سوی واشنگتن را به سرعت پاسخ دهد. بدون تردید کوچک‌ترین اقدام نظامی امریکا علیه نفتکش‌های ایرانی در دریای کارائیب به تشدید درگیری تهران و واشنگتن در خلیج فارس می‌انجامید و مقام‌های امریکایی با علم به این موضوع و در حالی که عملاً با اعزام ناوهای جنگی خود به دریای کارائیب، درصدد ایجاد تهدیدات مستقیم بودند، با هشدار تهران عقب‌نشینی کرده و عملاً نظاره‌گر عبور نفتکش‌های ایرانی با پرچم جمهوری اسلامی شدند. اقدام ایران به صادر کردن سوخت به امریکای لاتین در شرایطی که خود تحت تحریم‌های شدید امریکایی قرار گرفته است نمونه آشکاری از پیام اقتدار از سوی یک کشور مستقل است. ایران در نتیجه این اقدام به بازیگران عرصه بین الملل و افکار عمومی دنیا نشان داد که برای گسترش روابط تجاری و اقتصادی خود و تأمین منافع ملی خود آماده رویارویی مستقیم با یکی از بزرگ ترین قدرت‌های نظامی جهان است و از حق خود به عنوان یک کشور مستقل استفاده خواهد کرد.

*مشاور قائم مقام وزارت خارجه

منبع: ایران