دوشنبه سیاه؛ نفت ۴ دلار شد

مهم‌ترین دلیل چنین کاهشی، پر شدن مخازن ذخیره‌سازی نفت در جهان به ویژه در امریکا و کاهش تقاضا برای نفت و فرآورده‌های نفتی، تحت تاثیر شیوع ویروس کروناست. نفت برنت دریای شمال هم روز گذشته تا بشکه‌ای ٢٦ دلار و ۵۰ سنت پایین آمد.
١- حدود دو روز از مصرف نفت دنیا، معادل ١٦٠ میلیون بشکه، روی آب‌ها و در نفتکش‌ها ذخیره شده است. دبیرخانه اوپک در آخرین گزارشش تقاضای جهانی نفت را برای سال ٢٠٢٠، روزانه ٩٢ میلیون و ٨٠٠ هزار بشکه تخمین زد که ٦ میلیون و ٨٥٠ هزار بشکه در روز کمتر از پیش‌بینی قبلی است. پیش‌بینی کاهش تقاضا توسط آژانس بین‌المللی انرژی از این هم بیشتر است. این در حالی است که فقط در هفته گذشته آمار ذخایر امریکا بیش از ١٩ میلیون بشکه رشد کرده است. در برخی مناطق امریکا و کانادا، قیمت نفت برای برخی از انواع نفت خام منفی شده است. یعنی فروشندگان برای برداشت نفت، باید پولی هم به خریداران بدهند تا چاه‌های‌شان نخوابد.

٢- اوضاع اقتصادی در امریکا خوب نیست؛ جدا از آمار ٢٢ میلیون نفری بیکاران، برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تولید نفت شیل در دسامبر ٢٠٢٠، نسبت به دسامبر ٢٠١٩ ممکن است روزانه یک میلیون و ٥٨٣ هزار بشکه کاهش یابد و با از دست دادن ١٩ درصد تولید خود به روزانه ٦ میلیون و ٧٣٩ هزار بشکه برسد و این در میان‌مدت و بلندمدت برای امریکا و استراتژی استقلال انرژی‌اش خوب نیست.

حالا می‌توان انتظار داشت که ترامپ دوباره دست به کار شود یا بر نفت وارداتی امریکا مالیات وضع کند یا به شرکت‌های تولیدکننده نفت شیل امریکا معافیت مالیاتی بدهد یا از ترکیب هر دو ابزار استفاده کند. هر چند این سیاست برای دولت امریکا ممکن است تبعات واکنش دیگر کشورها را داشته باشد اما ترامپ نشان داده که اهل هر تصمیمی هست. این سیاست ممکن است قیمت نفت سبک امریکا را مقداری افزایش دهد. از سوی دیگر ممکن است شرکت‌های بزرگ نفتی، شرکت‌های کوچک را بخرند و تولید شیل را از تخریب زیاد نجات دهند.

٣- با توجه به تخریب تقاضا، قیمت‌های ١٠ تا ٢٠ دلاری برای برنت (که نفت ایران هم با آن قیمت‌گذاری می‌شود) دور از ذهن نیست؛ آن هم در روزهای آینده. در ایران شرایط، همان اندک نفتی هم که ممکن است بتواند بفروشد کمتر از ١٠ دلار در بشکه، یا در همان حد، می‌تواند ارزش داشته باشد. این کاهش قیمت شدید، روی درآمدهای ناشی از صادرات فرآورده‌ها و پتروشیمی هم تاثیر منفی جدی دارد. حالا ایران باید چکار بکند؟ راستش را که بخواهید گزینه‌های زیاد نفتی در این شرایط پیش روی ایران نیست. در این باره به ‌زودی خواهم نوشت اما فعلا می‌خواهم پیشنهاد کنم «بلندگوی شعار» را کنار بگذارید و عملگرایانه به میدان بیایید. اگر روی همین جمله تفاهم داشته باشید آن وقت می‌توان درباره امکان‌های عملی سخن گفت. باور کنید که شرایط به ‌شدت دشوار است. نفت ١٠ دلاری؟ بودجه دولت؟! بگذریم...

*کارشناس نفت

منبع: اعتماد