تاب‌آوری و ویروس کرونا

ویروس کرونا به جهانیان و اقتصادها یادآور شد که درجه تاب‌آوری و میزان آمادگی برای رویارویی با نااطمینانی­‌ها و شوک­‌های برونزا، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و کشورهایی که این توانمندی را طی سال­‌ها در خود ایجاد کرده­‌اند، لطمات کمتری را از چنین شوک‌­هایی تجربه خواهند کرد. شوک­‌های برونزا هر زمان به شکلی بروز می­‌یابند. اما آنچه باید از این شوک‌­ها آموخت آن است که همه آنها کمابیش عواقب و پیامدهای گسترده‌­ای دارند و عبور کم هزینه از آنها نیازمند داشتن تفکر تاب­‌آوری است. بررسی­‌ها و مطالعات مختلف در خصوص شوک­‌هایی در این حد وسیع نشان می­‌دهد که همه کشورهایی که در مدت زمان کمتری توانسته­‌اند به حالت عادی برگردند، دارای چنین نگرش و بینشی بوده‌­اند.

در ادبیات موضوع تاب‌­آوری به این نکته مهم اشاره می‌­شود که کشورهایی که ساختارهای تولیدی خود را تقویت می­‌کنند و ساختارهای انگیزشی در جهت تقویت بنیه تولیدی و بویژه تولیدات صنعتی کشورشان است، سریع­تر قادر به بازگشت به حالت قبل از شوک خواهند بود. به‌عبارتی بنیه تولیدی کشورها در تعیین میزان تاب‌­آوری و مواجهه اصولی با شرایط ناگوار بسیار اثرگذار است.
در این میان نگاهی به اقتصاد کشورمان حاکی از آن است که شرایط فعلی با آنچه برای دستیابی به تاب­‌آوری مورد نیاز است، فاصله دارد. کشور در شرایطی گرفتار ویروس کرونا شده که قبل از شیوع این بیماری نیز با انبوهی از مشکلات و بحران‌های داخلی و تحریم‌های ظالمانه مواجه بوده است؛ به‌طوری‌که بر اساس آمار ارائه شده توسط مرکز آمار، رشد اقتصادی ۹ ماهه نخست سال ۱۳۹۸، منفی ۷.۶ درصد و رشد اقتصادی بدون نفت نیز تقریباً صفر درصد ثبت شده است و براساس گزارش تاب‌آوری ۲۰۱۹، ایران در بین ۱۳۰ کشور، رتبه ۱۲۰ را در این شاخص کسب‌ کرده است به عبارتی آمارها به ما می­‌گویند که اقتصادی شکننده داریم و در برابر تکانه‌های احتمالی ناتوان از تطبیق بموقع با شرایط بحرانی خواهیم بود. حال شیوع کرونا در اقتصاد کشور، ضمن برهم زدن بسیاری از معادلات و پیش‌بینی‌ها، از تحمیل شرایط سخت‌تر بر اقتصاد کشورمان حکایت می‌کند.

به نظر می‌­رسد در شرایط کنونی که کشور با انواع و اقسام تنگناها روبه‌رو است، خروج از این بحران نیز سخت خواهد بود. لذا دولت محترم و قوای سه گانه باید طرحی نو دراندازند. نجات بخش­‌های مولد کشور باید در دستور کار دولت قرار گیرد و این مهم اتفاق نخواهد افتاد مگر با طراحی برنامه­‌ای جامع و شفاف در راستای حل و فصل مشکلات بخش­‌های مولد اقتصاد. در این مسیر همکاری قوای ۳گانه همسو و هم­‌جهت باهم باید صورت پذیرد و یک صدای واحد از سوی نظام شنیده شود. در این مسیر اتاق ایران نیز به عنوان نماینده بخش خصوصی و مشاور ۳ قوه، همراه و همگام با حاکمیت خواهد بود.

*رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران

منبع: ایران