احیای مشاغل از دست رفته با زنده شدن هامون

به‌گزارش ایران، جریان آب در تالاب، نوید دهنده روزهای خوشی برای مردمی است که بستر خشک هامون هم معیشتشان را کم کرده بود و هم گرد غبار دیگر نفسی برایشان باقی نگداشته بود.
حالا با ورود آب به تالاب هامون هم مردم و هم مسئولان سیستان و بلوچستان امیدوارند بتوانند با همکاری یکدیگر از شر گرد و غبار راحت شوند و رونق را دوباره به شهرشان برگردانند. «وحید پورمردان»، مدیرکل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان با اشاره به آبهایی که از سمت هامون صابری وارد تالاب شده است، گفت: مهمترین مسأله برای ما جلوگیری از دست اندازی‌ها به تالاب، جلوگیری از مهاجرت بومیان و حمایت از معیشت‌‌های جایگزین جوامع محلی در تالاب‌ هامون است.
پورمردان افزود: در تلاش هستیم با همکاری سازمان‌های بین‌المللی برای احیای تالاب هامون و جلوگیری از مهاجرت هزاران خانوار بهره بردار از این تالاب از جمله عشایر، دامداران و صیادان منطقه اعتبارات خاصی را جذب ‌کنیم تا بتوانیم با این اعتبارات مانع دست‌اندازی در اکوسیستم و آبگیری صحیح تالاب شویم.

وی با اشاره به اینکه هامون صابری یکی از کانون‌های گرد و غبار در منطقه سیستان است، ادامه داد: امیدواریم بتوانیم با مدیریت آب‌های ورودی به تالاب کانون‌های گرد و غبار را از بین برده و با ایجاد پوشش گیاهی و زادآوری پرندگان به آبادی تالاب کمک کنیم. براساس پیش‌بینی‌های انجام شده با تداوم بارش‌ها در حوضه آبریز تالاب هامون، ورود سیلاب‌های بیشتر و قرارگیری آب در مسیرهای طراحی شده، امسال نیز کانون‌های گرد و غبار آبرسانی می‌شود. پورمردان در ادامه به دست اندازی‌ها و اقداماتی که قبلاً در تالاب صورت گرفته اشاره کرد و افزود: در منطقه جنوب کوه خواجه با توجه به شرایط قبلی تالاب و ماندگاری بیشتر آب، دایکی در جنوب منطقه ایجاد شد که با توجه به عمق زیاد آن محل مناسبی برای زادآوری پرندگان بود که متأسفانه ته نشین شدن رسوبات باعث شد عمق آن کاهش یابد و عملاً هیچ زادآوری درآنجا صورت نگیرد اما امسال با توجه به شرایط موجود نسبت به بازگشایی و لایروبی مجدد این دایک اقدام شده است.

کمک به مشاغل آسیب دیده از خشک شدن هامون
پورمردان در ادامه از امضای طرح «احیای اکوسیستم تالاب و حمایت از معیشت‌‌های جایگزین جوامع محلی در تالاب‌ هامون، میان سازمان حفاظت محیط‌ زیست و برنامه عمران ملل متحد خبر داد و افزود: خشکسالی‌های چندین ساله در منطقه سیستان مشکلات زیادی را به وجود آورده بود که به همین منظور سال گذشته از بخش ملی حفاظت از تالاب‌های ایران دعوت کردیم تا برای مشاهده و امضای سند همکاری به سیستان سفر کرده و وضعیت تالاب را از نزدیک مشاهده کنند. در ادامه شهریور ماه سال گذشته، جامعه بین‌المللی و نماینده عمران سازمان ملل متحد از تالاب هامون بازدید کردند و با مشکلات موجود در منطقه سیستان آشنا شدند. پس از این بازدید طرحی با محوریت «معیشت جایگزین مردم»، توسط اداره محیط زیست برای سازمان ملل ارسال و درنهایت منجر به امضای سند همکاری در این زمینه شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه این سند هنوز به‌صورت پیش‌نویس است، خاطرنشان کرد: در واقع این سند می‌تواند به مشاغلی که از خشک شدن تالاب هامون متضرر شده بودند کمک کند تا بتوانند شغل دیگری داشته باشند. تلاش داریم تا در بلند مدت با استفاده از طرح‌های بین‌المللی که در کشورهای دیگر نیز موفق بوده فشار و دستکاری را از روی تالاب هامون کم کرده و حداقل هوای مطلوبی در منطقه داشته باشیم.
پورمردان در ادامه با بیان اینکه اسفند سال گذشته حق‌آبه تالاب بین‌المللی هامون از محل چاه نیمه‌های سیستان وارد تالاب شد، اظهار کرد: در سنوات گذشته برداشت‌های بی‌رویه زیادی که اتفاق می‌افتاد باعث می‌شد میزان کمی از حق‌آبه زیست محیطی به تالاب هامون برسد اما امسال با توجه به پیگیری‌های طولانی مدت حق‌آبه تالاب هامون از محل چاه نیمه‌های سیستان تأمین و وارد تالاب شد.

ارتقای سطح معیشت اهالی اطراف هامون
علی ارواحی، مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران نیز در خصوص جزئیات طرح «ارتقای مدیریت جامع منابع طبیعی برای احیای اکوسیستم تالاب و حمایت از معیشت‌‌های جایگزین جوامع محلی در تالاب‌های هامون» اظهار کرد: این طرح قرار است به مدت ۵ سال با حمایت مالی اتحادیه اروپا اجرا شود. در واقع هدف این طرح این است که بتواند به نقش و ارتباط زندگی مردم در تالاب‌ هامون و همچنین حیات هامون در زندگی مردم توجه کند و همزمان بتواند روی موضوع حفاظت از این تالاب و همچنین ارتقای سطح معیشت اهالی اطراف آن کار کند.

وی با بیان اینکه این طرح می‌تواند فرصتی برای اجرای ایده‌ها و یا شکل‌های جدید گزینه‌های معیشتی به صورت پایلوت باشد، ادامه داد: بیشترین تأکید این طرح بر این است که باید فشار بر منابع تالاب‌های هامون به حداقل برسد و همزمان به تقویت ارتباط فرامرزی با کشور همجوار (افغانستان) کمک کند تا شاهد تخصیص منابع آبی بیشتری برای این تالاب باشیم.
ارواحی افزود: بحث دیگر این طرح توجه به مقوله تغییرات اقلیمی و شیوه‌های سازگاری با این تغییرات است. می‌دانیم که ایران کشوری خشک و نیمه خشک بوده و منابع آبی محدودی در اختیار داریم بنابراین داشتن سازگاری با شرایط اقلیمی بسیار حائز اهمیت است. به‌عنوان مثال تلاش خواهیم کرد بخش کشاورزی را تا حد ممکن با اقلیم سازگار کنیم.
علاوه‌بر کشاورزی تلاش شده تا سایر بخش‌هایی که بر روی منابع آبی تالاب فشار وارد می‌کنند نیز بررسی شوند. در واقع به طور کلی تلاش می‌شود تا به نوعی شیوه‌های بهره‌برداری سازگار با منابع به مرحله اجرا گذاشته شود. برای اجرا ابتدا مطالعاتی را بر روی مباحث اقلیمی انجام خواهیم داد تا شیوه‌های مؤثری را شناسایی و اجرایی کنیم به طوری که هم بحث توسعه منطقه اتفاق بیفتد و هم معیشت مردم وضعیت بهتری یابد و هم اینکه موجب احیای تالاب شود.