سایه زباله‌های مخوف بر سر کلانشهر شیراز
تهران (پانا) - سایه زباله‌های خطرناک در حالی بر سر شیراز سنگینی می‌کند که این کلانشهر از وجود سایت مرکزی مدیریت پسماند عفونی و همچنین کارخانه بازیافت پسماندهای ساختمانی بی‌بهره است.
به‌گزارش ایرنا، سایه زباله، نخاله‌های ساختمانی و به‌ویژه پسماندهای عفونی بر سر کلانشهر شیراز سنگینی می‌کند، به‌گونه‌ای که بنا بر اعلام کارشناسان، اگر فکری برای این موضوع نشود، می‌تواند سلامت جامعه را با مشکل جدی مواجه کند و لطمات غیرقابل جبرانی بر پیکر نحیف محیط زیست این خطه نیز وارد کند.
گزافه نیست اگر زباله را یکی از اصلی‌ترین بلاهای جان انسان در قرن ۲۱ دانست، آشغال‌هایی که روزبه‌روز عرصه را برای زندگی آدم تنگ‌تر و تنگ‌تر کرده و قلمرو خود را وسعت می‌بخشند.
زباله‌های عفونی ناشی از فعالیت بیمارستان‌ها، مراکز درمانی، آزمایشگاهی و مطب پزشکان خطری به‌مراتب بیش‌تر از سایر پسماندهای عادی دارد زیرا امکان انتقال هزار و یک بیماری خطرناک از طریق این زباله‌ها وجود دارد.
به‌گفته مسئولان، اغلب بیمارستان‌ها و مراکز بزرگ درمانی شیراز که یکی از قطب‌های پزشکی ایران نیز به‌شمار می‌رود به‌دستگاه بی‌خطرساز زباله به روش بخار مستقیم (روتو کلاو) مجهز هستند و بعد از بی‌خطر کردن پسماند عفونی نسبت به‌دفع آن اقدام می‌کنند و این درحالی است که به‌گفته فعال زیست محیطی با استفاده از این تجهیزات که برخی مراکز درمانی شیراز هم از آن بی‌بهره هستند نمی‌توان خطر زباله‌های عفونی را بطور کامل کاهش داد و برای این هدف باید از دستگاه مخصوص زباله سوز استفاده کرد که اکنون این تجهیزات در شیراز وجود ندارد.
در حالی‌که جرایم سنگینی برای رهاکنندگان زباله‌های عفونی در کشور در نظر گرفته شده اما بضی مراکز درمانی، مطب‌ها و آزمایشگاه‌های شیراز این پسماندها را بدون بی‌خطرسازی در اطراف این کلانشهر رها می‌کنند و این وضعیت می‌تواند خطر ناشی از این مواد را به‌شدت افزایش دهد.
فعال زیست محیطی: زباله سوز عفونی نیاز امروز شیراز است
رییس شبکه زیست محیطی ایران گفت: بعضی کارشناسان معتقدند که در روند مدیریت پسماند عفونی باید ابتدا توسط دستگاه روتو کلاو کم‌خطرسازی و بعد از آن مراحل امحا و دفن انجام شود.
محمدرضا گل همیشه بهار با بیان اینکه بی‌خطرسازی پسماند عفونی نیازمند دستگاه مخصوص زباله‌سوز عفونی است، افزود: متاسفانه دستگاه مخصوص زباله‌سوز عفونی هنوز در کلانشهر شیراز وجود ندارد.
دفن آشغال‌های مخوف بدون بی‌خطرسازی در شیراز
رییس انجمن دوستداران محیط زیست استان فارس اظهار کرد: با وجود اینکه اغلب مراکز درمانی بزرگ و بیمارستان‌ها در شیراز اعلام می‌کنند که دستگاه روتو کلاو در اختیار دارند اما عملا بعضی از این مراکز از این تجهیزات بی‌بهره هستند و عموما این زباله‌های خطرناک با خودروهای مخصوص حمل به سایت برمشور شیراز برای دفن ارسال می‌شود.
او با تاکید بر اینکه روند کنونی دفن پسماند عفونی در شیراز بسیار خطرناک است، گفت: عملا دل‌خوش هستیم به اینکه پسماند عفونی در شیراز در محیطی ایزوله و بدون نشت شیرابه دفن می‌شود اما کار اصولی و بی‌خطرسازی اصلی این زباله‌های خطرناک در شیراز انجام نمی‌شود.
رییس شبکه زیست محیطی ایران ادامه داد: روش اصولی مدیریت پسماند عفونی این است که باید این زباله‌ها با حرارت حدود هفت هزار درجه سانتی‌گراد توسط تجهیزات مخصوص سوزانده شود و بعد از این مرحله خاکستر این زباله‌های مخوف که آن نیز توسط دستگاه به دقت زیاد جمع‌آوری می‌شود در بسته‌های مخصوص دفن شود.
او اظهار کرد: روش کنونی مدیریت پسماند عفونی در شیراز خطرناک است و می‌تواند سلامت جامعه و محیط زیست این خطه را با خطر جدی مواجه کند.
شیراز طرحی دقیق دارد
رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر شیراز گفت: طرح تفصیلی مدیریت پسماند شیراز شامل تفکیک از مبداء تا یک مرحله بعد از دفن امسال در این کمیسیون تهیه شد و بعنوان اولین شهر در سطح کشور این طرح تفصیلی به‌تصویب شورای شهر شیراز رسید.
حاشیه کمربندی شیراز
علی ناصری افزود: در سالهای قبل طرح جامع مدیریت پسماند از سوی وزارت کشور به شهرداری‌های سراسر کشور ابلاغ شد و متعاقب آن قرار بوده که زیرساخت اجرای این طرح در همه شهرها مهیا شود که پیرو آن این طرح در شورای شهر مصوب و به تایید فرمانداری شیراز نیز رسید و طبق این طرح اکنون نقشه دقیق مدیریت پسماند با شرح جزییات پیش روی ما است.
ناصری با بیان اینکه روزانه افزون بر هزار و ۱۰۰ تن پسماند خانگی در شیراز ایجاد می‌شود، گفت: قریب ۷۰۰ تن از این مقدار پسماند روزانه پردازش می‌شود و حدود ۵۰۰ تن دیگر نیز دفن می‌شود که باید تجهیزات مورد نیاز برای بازیافت این میزان پسماندی که دفن می‌شود نیز ایجاد شود.
او در ادامه سخنان خود به سفر هیات خارجی ژاپنی متخصص در زمینه پسماند به شیراز در دی‌ماه گذشته اشاره کرد و گفت: به‌طور مفصل در حوزه تبدیل انرژی از پسماند و پردازش پسماند خانگی در دیدار با طرف ژاپنی مذاکره شد و این گروه نمره ۳ را به سایت دفع پسماند برمشور شیراز دادند که بیشترین نمره این هیات متخصص ژاپنی به سایت‌های دیگر کشورها ۴ بوده است.
تولید روزانه ۷ تا ۱۴ تن پسماند عفونی در شیراز
عضو شورای شهر شیراز با تاکید بر پیگیری لازم در حوزه پسماند از وزارت کشور و سازمان شهرداری‌ها، افزود: بین ۷ تا ۱۴ تن روزانه پسماند عفونی در شیراز ایجاد می‌شود که ضروری است به‌درستی مدیریت شود.
او ادامه داد: در طرح تفصیلی مدیریت پسماند شیراز پیش‌بینی مدیریت پسماندهای عفونی که توسط بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها و سایر مراکز درمانی و آزمایشگاهی ایجاد می‌شود نیز شده است.
ناصری در پاسخ به سوالی که اکنون وضعیت پسماندهای عفونی در شیراز چگونه است گفت: در حال‌حاضر بعضی بیمارستان‌ها مجهز به تجهیزات لازم برای کم خطرسازی این پسماندها است اما مراکز درمانی مانند مطب‌ها و بعضی درمانگاه‌ها به این تجهیزات مجهز نیستند؛ سازمان پسماند شهرداری شیراز در این حوزه وارد عمل شده و امیدواریم طبق طرح تفصیلی مدیریت پسماند بتوان در این حوزه نیز اقدامات کافی را انجام داد تا آسیب‌زایی در این بخش کاهش یابد.
او در پاسخ به زمان شروع اقدامات اجرایی طرح تفصیلی مدیریت پسماند شیراز نیز گفت: این طرح عملا از سال‌جاری آغاز شده و پیش‌بینی‌های اعتبار آن در بودجه سال ۹۹ نیز انجام خواهد شد.
رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر شیراز در بخش دیگری از سخنان خود وضعیت شیراز را به نسبت سایر کلانشهرها درخصوص مدیریت پسماند بدتر ندانست و گفت: شیراز در حوزه پسماند خصوصا در سالهای اخیر بسیار خوب ورود پیدا کرده است.
او اضافه کرد: در طرح تفصیلی مدیریت پسماند شیراز حتی یک مرحله بعد از دفن نیز پیش‌بینی شده و این طرح می‌تواند بعنوان الگویی برای دیگر شهرهای کشور نیز بشمار رود.
سرگردانی نخاله‌های ساختمانی در شیراز
ناصری در ادامه سخنان خود گفت: روزانه قریب به ۶ هزار و ۵۰۰ تن پسماند ساختمانی در شیراز تولید می‌شود که شهرداری باید هرچه سریعتر کارخانه پردازش پسماندهای ساختمانی را در شیراز ایجاد کند تا پسماندهای ساختمانی نیز به‌درستی مدیریت شود.
او اظهار کرد: ایجاد کارخانه بازیافت پسماندهای ساختمانی اکنون در حال بررسی در کمیسیون سلامت،محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر شیراز است و ایجاد این کارخانه ضرورت امروز این کلانشهر محسوب می‌شود.
رابطه فرهنگ جداسازی پسماند از منازل با حذف زباله‌گردی
او بر فرهنگ‌سازی در حوزه پسماند و تفکیک پسماند از درب منازل شهروندان تاکید کرد و گفت: در طرح تفصیلی مدیریت پسماند بر فرهنگ‌سازی در این حوزه و همچنین بر فعالیت استارتاپ‌ها در این بخش نیز تاکید ویژه‌ای شده است.
عضو شورای شهر شیراز بر ورود استارتاپ‌ها به حوزه پسماند اشاره کرد و اظهار کرد: قطعا مشوق‌هایی نیز برای ورود استارتاپ‌ها به این حوزه اعمال خواهد شد و اگر تفکیک پسماندهای خانگی از مبدا انجام شود از بسیاری از معضلاتی که اکنون در شهر شیراز وجود دارد نیز جلوگیری خواهد کرد.
او ادامه داد: زباله‌گردی به معضلی در این شهر تبدیل شده که در شان شیراز به‌عنوان سومین حرم اهل بین (ع) نیست و اگر تفکیک از مبداء انجام شود دیگر شاهد این معضلات نیز نخواهیم بود.
او اضافه کرد: زباله‌گردی و جمع‌آوری ضایعات و پسماند توسط برخی افراد از بعد بهداشتی، سلامت جامعه و فرهنگی آسیب‌زا است و اکنون نقشه راه دقیق در حوزه مدیریت پسماند خانگی، عفونی و ساختمانی در شیراز وجود دارد و تنها باید عملیاتی شود.
ورود استارتاپ‌ها به مدیریت پسماند
ناصری در پاسخ به سوالی درخصوص کم رنگ شدن فعالیت‌های غرفه‌های دریافت‌کننده پسماند خشک مانند کاغذ، کارتن و پلاستیک در سطح شهر شیراز گفت: فضای شهری و فرهنگ شهروندی در شیراز تغییر کرده و اکنون موضوع استارتاپ‌ها بحث روز جامعه است و جوابگوی بسیاری از نیازهای مردم جهان و ایران نیز بوده و در شیراز نیز می‌توان با ورود استارتاپ‌ها به حوزه مدیریت پسماند ضمن ایجاد اشتغال از بسیاری معضلات نیز جلوگیری کرد.
ناصری در این‌باره توضیح داد: برای ورود استارتاپ‌ها به حوزه پسماند با شرکت‌های دانش بنیان شیراز تبادل نظر شده و در دیدار اخیر با رییس سازمان پسماند شهرداری شیراز بر این موضوع تاکید کردم که از توان و ظرفیت پارک علم و فناوری استان فارس در این‌خصوص بهره گرفته شود.
او عنوان کرد: در طرح تفصیلی پسماند شیراز حتی پیش‌بینی شده که تجهیزاتی در اختیار خانواده‌ها قرار گیرد تا پسماندهای تر خود را من جمله پوست میوه و ... را به کود تبدیل کرده و در باغچه و گلدان منزل خود از آن استفاده کنند.
ناصری گفت: شیراز در بسیاری ابعاد برند کشور محسوب می‌شود و امیدوارم در حوزه حفظ محیط زیست و سلامت محوری هم با مدیریت درست پسماند بطور ویژه سرآمد باشد.
شهرداری وظیفه‌ای در قبال پسماند عفونی ندارد
از سوی دیگر، رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری شیراز بر این باور است که این شهرداری هیچگونه وظیفه‌ای در قبال جمع‌آوری پسماند عفونی ندارد.
روح‌اله خوشبخت افزود: در قانون مدیریت و آیین‌نامه اجرایی پسماند تعریفی پسماند اینگونه آمده است که به مواد زائد حاصل از فعالیت انسان پسماند گفته می‌شود و در این قوانین عینا اسم زباله‌های خانگی و نخاله‌های ساختمانی آمده است.
او ادامه داد: در ماده ۷ قانون شهرداری‌ها نیز آمده که مدیریت اجرایی پسماندهای عادی بر عهده شهرداری است و بر اساس این قوانین پسماند عفونی و هر پسماندی که دارای خاصیت سمی، خورندگی و اشتعال باشد پسماند ویژه محسوب می‌شود و مدیریت آن بر عهده تولیدکننده است.
رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری شیراز اضافه کرد: بیمارستان‌ها و مراکز درمانی زباله عفونی را با تجهیزاتی که دارند بی‌خطر می‌کنند و متولی این امر نیز براساس قانون مدیریت پسماند وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی شیراز است.
اگر نخاله‌تان جمع نشد شکایت کنید
او در پاسخ به این موضوع که شهروندان شیرازی گلایه‌هایی در مورد عدم‌جمع‌آوری نخاله‌های ساختمانی از سطح شهر، درب منازل و مجتمع‌های مسکونی در حال ساخت دارند، گفت: وظیفه مدیریت نخاله‌های ساختمانی با شهرداری است و از دید من بعنوان مدیر این مجموعه اگر نخاله ساختمانی توسط عوامل اجرایی شهرداری شیراز جمع‌آوری نشود تخلف صورت گرفته است.
خوشبخت تاکید کرد: شهروندان شیرازی می‌توانند هرگونه شکایت خود را مبنی‌بر عدم‌جمع‌آوری نخاله‌های ساختمانی به‌شماره ۱۳۷ و یا شماره تلفن ۳۶۴۹۹۲۳۶ الی ۴۰ روابط عمومی سازمان مدیریت پسماند شهرداری شیراز گزارش کنند.
او عنوان کرد: شهرداری شیراز از طرفی از مردم هزینه خدمات دریافت می‌کند و از طرفی دیگر نیز وظیفه دارد که به شهروندان خدمات ارایه کند و در شیراز کار جمع‌آوری نخاله‌های ساختمانی به بخش خصوصی واگذار شده و چارچوبی برای این روند نیز طراحی شده است.
او در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به سوالی درخصوص وضعیت بازیافت پسماند شیراز گفت: براساس طرح تفصیلی و طرح جامع مدیریت پسماند شیراز روزانه حدود ۱۰۰ تن پسماند از مبدا و درب منازل شهروندان بازیافت می‌شود که حدود ۹ درصد کل پسماند خانگی است.
رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری شیراز افزود: جداسازی پسماند مواد آلی و تر در مقصد نیز توسط تجهیزات سازمان پسماند شهرداری شیراز انجام می‌شود و در صورتی‌که خط سوم تجهیزات جداسازی که اکنون در حال احداث است تکمیل و بهره‌برداری برسد کل زباله شیراز پردازش خواهد شد.
او اظهار کرد: در حال‌حاضر نخاله‌های ساختمانی در شیراز بازیافت نمی‌شود زیرا تجهیزات مورد نیاز آن وجود ندارد.
حاشیه شیراز
شهرداری و علوم پزشکی مسوولیت اجرایی پسماند
معاون توسعه مدیریت و منابع اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس گفت: مدیریت پسماندهای عادی از جمله پسماند خانگی و ساختمانی با شهرداری است.
لیلا تاجگردون ادامه داد: وظیفه مدیریت پسماندهای عفونی با دانشگاه علوم پزشکی شیراز است و اکنون محیط زیست فارس به‌طور جدی به موضوع زباله‌های عفونی ورود پیدا کرده است.
تاجگردون افزود: اخیرا در کارگروه مدیریت پسماند این استان طرحی مصوب شده که بر اساس آن عملیات دفع پسماندهای عفونی با نصب تجهیزاتی توسط بخش خصوصی در سایت برمشور شیراز انجام شود.
او ادامه داد: مقرر شده که پسماندهای عفونی از مطب‌ها و درمانگاه‌هایی که تجهیزات مورد نیاز بی‌خطر کردن پسماند عفونی را در اختیار ندارند توسط شرکتی جمع‌آوری شود و در سایت برمشور بی‌خطر و دفن شود.
رهاسازی زباله‌های عفونی تخلف است
او در پاسخ به این سوال که در شرایطی که اکنون پسماندهای عفونی در اطراف کلانشهر شیراز ریخته می‌شود چه برخوردی با متخلفین صورت می‌گیرد، گفت: هر واحد درمانی گرفته از مطب و آزمایشگاه، درمانگاه و ... باید پسماند عفونی خود را مدیریت کند و هر واحدی که این پسماندها را در اطراف شهر رها کند باید پاسخگو باشد و این کار تخلف است.
تاجگردون اظهار کرد: برخوردهایی با اینگونه واحدهای درمانی متخلف از سوی محیط زیست انجام شده و هم‌اکنون نیز در حال انجام است.
وعده بهبود شرایط با ایجاد نخستین سایت مدیریت پسماندهای عفونی فارس
او ادامه داد: مدیریت پسماند عفونی شیراز از سال گذشته به جد در دستور کار محیط زیست این استان قرار گرفته و قطعا با استقرار شرکت خصوصی متولی جمع‌آوری، بی‌خطرسازی و دفن پسماند عفونی و ایجاد نخستین سایت مرکزی مدیریت پسماندهای عفونی در فارس در سایت برمشور شیراز این وضعیت بهبود خواهد یافت.
معاون توسعه مدیریت و منابع اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس با بیان اینکه همه بیمارستان‌ها و مراکز درمانی بزرگ شیراز به تجهیزات بی‌خطرسازی پسماند عفونی مجهز هستند، گفت: مشکل اصلی در این حوزه مطب‌ها و بعضی آزمایشگاه‌ها و درمانگاه‌ها است که از تجهیزات مورد نیاز برخوردار نیستند و با راه‌اندازی سایت برمشور بزودی این وضعیت نیز مدیریت خواهد شد.
او در بخش دیگر سخنان خود گفت: نخاله‌های ساختمانی نیز باید با انجام بازیافت دوباره به چرخه مصرف بازگردد و جدای از نازیبایی بصری، این نخاله‌ها اگر در نزدیکی دریاچه و تالاب‌ها رها شود می‌تواند مشکلات زیست محیطی ایجاد کند.
بازیافت پسماند شیراز در مقایسه با برخی کلانشهرها عقب‌مانده است
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان فارس نیز در این‌باره گفت: هم‌اکنون ۵۸ درصد پسماند شهر شیراز دفن می‌شود هر چند که نسبت به میانگین کشور عدد خوبی است اما این میزان در مقایسه با سایر کلانشهرهای توسعه یافته که این عدد بین ۲۰ تا ۲۵ درصد است، شیراز عقب‌مانده‌تر است.
حمید ظهرابی افزود: ما در حوزه پسماند عفونی، آمادگی و همکاری برای بازدید از درمانگاه‌ها و مطب‌های پراکنده در شهر را داریم تا با همکاری شهرداری شیراز این مراکز را الزام به رعایت اصول و استانداردها کنیم.
او همچنین از شهرداری و شورای اسلامی شهر شیراز خواست که زمینه مناسب برای سرمایه‌گذاری در حوزه تجهیزات پسماند و محل دفن پسماند فراهم کنند.
ارسال دیدگاه