چهار عامل اکمال ایمان با روایتی از امام محمدباقر(ع) در شب شهادت باقرالعلوم

علی محمدسلیمی، مسئول عقیدتی سیاسی انتظامی شیروان در شب شهادت امام محمدباقر(ع) روایتی از این امام را بیان کرد:‌«امام باقر(سلام‌الله‌علیه) با تأکید می‌فرمایند: چهار چیز است که اگر در هر کس باشد، ایمانش کامل شده، گناهانش از او دور می‌گردد و پروردگارش را در حالی ملاقات می‌کند که از او راضی است. آن چهار چیز عبارتند از: به آنچه برای مردم بر عهده گرفته، براى خدا وفا کند؛ با مردم راست گفتار باشد؛ از هر عملى که نزد خدا و مردم زشت است حیا کند؛ و با اهلش خوش‌ رفتار و خوش خلق باشد.»

وی افزود: «اگر به راستی ما به این روایت عمل کنیم، دیگر سعادت دنیا و سعادت آخرت، نصیب ما خواهد شد و در پرتو آن، علم ما، عمر ما، گفتار و کردار و نوشتار ما، پر برکت می‌گردد.»

 جملۀ اوّل روایت راجع به کمال ایمان است: «أَرْبَعٌ مَنْ‏ کُنَ‏ فِیهِ‏ کَمَلَ‏ إِیمَانُهُ». چقدر عالی است ایمان کسی کامل باشد. ایمان بسیاری از مردم ناقص است، حتی اگر اسلام آنها خوب باشد. قرآن کریم می‌فرماید: «قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا» در بین مؤمنین مورد نظر قرآن که شیعیان هستند نیز، کمتر کسی از ایمان کامل برخوردار است. همین مقدار که مرتکب معصیت شوند، ایمان آنها کامل نیست.»

مسئول عقیدتی سیاسی انتظامی ادامه داد:« اولین عامل برای کامل شدن ایمان و دو لطف دیگر خداوند، این است که: «مَنْ وَفَى لِلَّهِ بِمَا جَعَلَ عَلَى نَفْسِهِ لِلنَّاسِ»؛ خداوند معاهده‌ای راجع به مردم دارد و این بنده به آن عهد، وفا می‌کند. عهد خدا با بنده چیست که باید به آن وفا شود؟ خدا در آیات فراوانی و از جمله درابتدای سورۀ بقره گفته است: «وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُون»؛ از آنچه خدا روزی او کرده، انفاق کنند.»

علی محمد سلیمی اظهارکرد: «عهد خدا همان است که اهل بیت«سلام‌الله‌علیهم» در روایات فراوانی فرموده‌اند حقّ مسلمان آن است که: «تُحِبَّ لَهُ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِکَ وَ تَکْرَهَ لَهُ مَا تَکْرَهُ لِنَفْسِکَ»؛ هرچه برای خود دوست داری، برای دیگران هم دوست داشته باش و هرچه برای خود دوست نداری، برای دیگران دوست نداشته باش. این عهد خدا با ماست و ما باید به این عهد راجع به مردم وفا کنیم تا از آن سه موهبت الهی برخوردار گردیم. عمل به این عهد، عمل به قانون مواسات است که علاوه بر تأکید مکرّر قرآن روی آن، در روایات نیز اهمیّت فراوانی دارد.»

وی ادامه داد: «سوّمین عامل تکمیل ایمان، حیا است. چنان‌که در روایت می‌فرماید: «وَ اسْتَحْیَا مِنْ کُلِّ قَبِیحٍ عِنْدَ اللَّهِ وَ عِنْدَ النَّاسِ»؛ یعنی از ارتکاب عملی که قبح شرعی دارد و نزد خدا و مردم قبیح است، حیا کند.»

وی ادامه داد: «حیا فضیلت بسیار خوبی است، امّا متأسفانه از جامعۀ ما رفته است. اگر حیا را تجسّم کنند، یک زن می‌شود. حال آیا زنان در کوچه و خیابان حیا دارند؟ آیا این فساد اخلاقی که در جامعه هست، نشانۀ حیا است؟ آیا این بی‌حجابی‌ها و بدحجابی‌ها با حیا سازگاری دارد؟.»

مسئول عقیدتی نیروی انتظامی اظهارکرد:« عامل چهارم برای کامل شدن ایمان، طبق روایت مورد بحث ما، حسن خلق با خانواده و اطرافیان است:«وَ حَسُنَ خُلُقُهُ مَعَ أَهْلِهِ». انسان باید نزد همه خوش اخلاق و مؤدب باشد، امّا آنچه در این روایت به طور خاص سفارش شده، این است که همه باید با همسر و فرزندان خود خوش اخلاق و خوش رفتار باشند. گاهی دیده می‌شود بعضی از خواص یا طلبه‌ها با همسرشان نمی‌سازند، با فرزندانشان اختلاف دارند؛ می‌خواهند با تندی امربه‌معروف کنند، می‌خواهند با داد و فریاد نهی‌ازمنکر کنند. حتی اگر همسر کسی تقصیر هم داشته باشد، نباید با تندی و تنش با او رفتار شود. به‌خصوص طلبه‌ها و روحانیّون که باید با خلق نیکو دیگران را بسازند.»