وحید الیاسی درگفت‌وگو با پانا عنوان کرد:«رضاخان با استفاده از آشفتگی‌های ناشی از جنگ جهانی اول، ضعف دولت مرکزی قاجار و نفوذ قدرت‌های خارجی، کنترل تهران و مراکز قدرت را به دست گرفت. او ابتدا به عنوان وزیر جنگ و سپس با کنار زدن سیدضیاءالدین، خود را به عنوان چهره اصلی قدرت تثبیت کرد. در نهایت، در سال ۱۳۰۴ خورشیدی، با انحلال سلسله قاجار، به عنوان رضاشاه پهلوی تاج‌گذاری کرد و حکومتی مطلق‌العنان را پایه‌ریزی نمود.»
وی افزود:«یکی از مهم‌ترین پیامدهای منفی کودتای رضاخان، سرکوب آزادی‌های سیاسی و اجتماعی بود. رضاشاه با ایجاد یک نظام پلیسی و امنیتی گسترده، هرگونه صدای مخالف را خاموش کرد. احزاب سیاسی، مطبوعات مستقل و نهادهای مدنی به شدت تحت کنترل قرار گرفتند و فضای سیاسی کشور به کلی بسته شد. بسیاری از روشنفکران، فعالان سیاسی و حتی روحانیون به زندان افتادند یا تبعید شدند.»
الیاسی اضافه کرد:«رضاشاه در راستای سیاست‌های مدرن تحمیلی خود، به هویت فرهنگی و مذهبی جامعه ایران بی‌توجهی کرد. اقداماتی مانند کشف حجاب اجباری، تضعیف نهادهای مذهبی و سرکوب آیین‌های سنتی، نه تنها با مقاومت گسترده مردم مواجه شد، بلکه شکاف عمیقی بین دولت و جامعه ایجاد کرد. این سیاست‌ها به جای تقویت همبستگی ملی، باعث ایجاد تنش‌های اجتماعی و فرهنگی شد.»
این تحلیلگر سیاسی بیان کرد:«رضاشاه با سیاست‌های متمرکزگرایانه خود، حقوق و هویت مناطق مختلف ایران را نادیده گرفت. سرکوب قیام‌های محلی، مانند قیام شیخ خزعل در خوزستان یا عشایر جنوب، نشان‌دهنده رویکرد خشن و یکسان‌ساز حکومت بود. این اقدامات نه تنها به بی‌عدالتی منطقه‌ای دامن زد، بلکه باعث تضعیف انسجام ملی در بلندمدت گردید.»
وی در ادامه گفت:«اگرچه رضاشاه تلاش کرد خود را به عنوان نماد استقلال و نوسازی ایران معرفی کند، اما وابستگی او به قدرت‌های خارجی، به ویژه بریتانیا، از همان ابتدا آشکار بود. کودتای ۳ اسفند با حمایت بریتانیا انجام شد و در طول حکومت رضاشاه، منافع خارجی همواره در سیاست‌های داخلی و خارجی ایران تأثیرگذار بود.»
الیاسی عنوان کرد:«کودتای رضاخان اگرچه به ظاهر با هدف نوسازی و ایجاد ثبات در ایران انجام شد، اما در عمل به استقرار حکومتی استبدادی و سرکوبگر منجر گردید. این دوره از تاریخ ایران، نه تنها آزادی‌های سیاسی و اجتماعی را نابود کرد، بلکه هویت فرهنگی و مذهبی جامعه را نیز تحت تأثیر منفی قرار داد.»
وی در پایان گفت:«امروز، بررسی این رویداد تاریخی می‌تواند درس‌های مهمی برای جلوگیری از تکرار اشتباهات گذشته در پی داشته باشد.»
ارسال دیدگاه