کارشناسان اقتصادی: ناگزیر به اجرای حذف صفرها از پول ملی هستیم

به گزارش صداوسیما، تیمور رحمانی، کارشناس مسائل اقتصادی گفت: مسئله حذف صفر از پول ملی از مدت‌هاست که مطرح است و از سال ۸۷ که برنامه تحول اقتصادی در جنبه‌های مختلف مثل مالیات و غیره مورد بحث قرار گرفته است مسئله حذف صفر از پول ملی نیز یکی از اجزای آن بود اما در سال ۹۲ به دلیل جهش‌های ارزی وضع مناسب نبود که این کار اتفاق بیفتد اما در سال‌های بعد باز پیگیری شد و بانک مرکزی درباره حذف صفر از پول ملی مظالعاتی انجام داده است و تجربیات دیگر کشورها را نیز دیده است.

آیا حذف ۴ صفر از واحد پول ملی ضرورت دارد؟
او درباره ضرورت حذف صفر از پول ملی گفت: پول جدید را می‌توان با "ریال جدید" یا واحد پولی جدید یا اسم جدید معرفی کرد. بانک مرکزی در این باره در سال‌های قبل نظرسنجی هم کرده است اما در کل واحد پول ملی را " تومان" تعریف کردند.
واحد پولی که در عمل موضوعیت دارد فعلا انهایی است که بالای ۴ صفر است. اسکناس‌ها با تغییر واحد پولی نیاز به جایگزین دارد.
یکی از پیشنهادها این بوده است که واحد "تومان" که بیشتر در بین مردم مطرح است، باشد.
رحمانی در ادامه گفت: ایران تورم بین ۱۵ تا ۲۰ درصدی در یک دوره طولانی نزدیک به ۵۰ ساله داشته است پس حذف صفر یک مسئله اجتناب‌ناپذیر شده است. هزینه انتشار اسکناس سرسام‌آور است و با حذف صفرها می‌توان در هزینه‌ها صرفه جویی کرد. از نظر تهیه صورت‌های مالی نیز بهتر است واحد پول ملی به گونه‌ای باشد که صفر کمتری داشته باشد.
هدف بانک مرکزی ثبات‌بخشی به اقتصاد است اما ارائه لایحه برای گرفتن مجوز قانونی این کار است ولی تا زمان اجرا زمان‌بر است.
او افزود: از نظر اجرا باید مطمئن باشیم که ثبات‌بخشی به اقتصاد در حال شکل‌گیری است ولی در زمان فعلی ضرورتی بر این کار نیست.
او افزود: در اروپا نه تنها عدد یورو بلکه یک صدم یورو و سنت نیز استفاده می‌شود و ارزش دارد اما در کشور ما عدد ریال استفاده نمی‌شود و حتی ریال در محاسبات و معاملات ما نیز استفاده نمی‌شود پس مسئله گردکردن پول برای ما زیاد مشکل نیست.

رحمانی گفت: درست است که کشور ما ابر تورم نداشته است اما تورم ۲۰ درصدی نیز مهم است پس در مجموع حذف صفر ضرورت دارد.
رحمانی گفت: اقدام‌های بانک مرکزی سعی در کنترل بازار ارز، رسیدگی به وضع نظام بانکی و کنترل نرخ‌های سود بوده است تا به یک ثبات برسد بعد اجرای این کار را انجام خواهد داد بنابراین اگر بی‌انضباطی بانکی وجود داشته باشد تورم تغییر نخواهد کرد و حذف صفر نیز نتیجه‌ای نخواهد داشت.
او افزود: اگربرای سیاست‌گذار پولی به دنبال اعتبار هستیم باید مطمئن باشیم که ثبات بخشی اتفاق افتاده است.
تیرداد احمدی کارشناس مسائل اقتصادی دیگر نیز گفت: شاید در یک قرن اخیر آلمان غربی بعد از جام جهانی بعد از چندین سال ابر تورم، بعد از آن هلند بعد از اکتشاف‌های گازی و ادبیات بیماری هلندی و بعد از آن برزیل است که در واقع پیش‌قراول تاکنون ۱۸ صفر از پول ملی کشورش حذف کرده است. موزامبیک و ترکیه نیز از جمله کشورهایی هستند که صفر را از پول ملی کشورشان حذف کرده‌اند.
ترکیه در این کشورهایی که این اتفاقات افتاد، موفق بوده است؛ زیمبابوه ۵ صفر در شرایطی که تورم درحال افزایش بود حذف صفر از پول ملی اتفاق افتاد پس باید گفت صرف حذف صفر از پول ملی مشکل را حل نمی‌کند بلکه حذف صفر از پول ملی اگر تورم را افزایش ندهد، تورم را کم هم نمی‌کند.
موضوع حذف صفر باید از جنبه اقتصاد رفتاری بررسی شود، در بازار سرمایه کشور دو سهم ۱۰۰ تومان و ۱۰ هزار تومان داریم که مردم سهم ۱۰۰تومان را راحت‌تر می‌خرند اما در خرید چیزهای دیگر مثل نان و ... شاید مشکل باشد و نتوان به سرعت این واحد جدید را بین مردم جا انداخت.
او افزود: اگر از این نگاه که برای مدیران گفتن صفرها سخت است اما برای مردم عادی در حذف صفرها مشکلی ندارند به فکر انجام این کار هستیم باید گفت از این کار مهم‌تر هم در اقتصاد کشور وجود دارد پس باید گفت بعد از تثبیت نرخ‌های کلیدی اقتصاد این پروژه در زمان خود می‌تواند انجام شود و انجام این پروژه در زمان فعلی ضروری به نظر نمی‌رسد.
او افزود: ناگزیر به اجرای حذف صفرها از پول ملی هستیم اما اکنون که به دلیل نوسان‌های تورمی بانک مرکزی نرخ تورم اعلام نمی‌کند، وقت انجام حذف صفر نیست.
احمدی گفت:‌ مکانیزم پرداخت الکترونیکی بانک مرکزی با سامانه شاپرک موجب شده است که ما دیگر درگیر شمارش صفرها نباشیم حتی پرداخت تاکسی‌ها نیز به صورت الکترونیکی و موبایلی پیش رفته است بنابراین حیف است سرمایه اجتماعی با ارزش بانک مرکزی برای موضوع کوچکی مثل حذف ۴ صفر پول کند بلکه باید این سرمایه در جهت ساختار بانکی کشور هزینه شود.
وی افزود: کشورهایی که حذف صفر از پول ملی داشتند، تورم صددر صدی و میلیون درصدی داشته‌اند اما ما فقط در دوره‌ای فقط تورم ۱۵ تا ۲۰ درصدی را تجربه کرده‌ایم.
او گفت: فنر تورمی انباشته و خلق بی مهابای نقدینگی ترکیبی به علت ایرادهای ساختاری در نظام بانکی کشور اتفاق افتاد که بخشی به علت نظارت و تخلف بود بخشی به علت تصمیم‌های غلط تصمیم‌گیران ارشد کشور بود. بخش بزرگی از تورم ۱۰ درصدی، حبس پول در حساب‌های سپرده با نرخ سود ۲۰ درصدی بود.
کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد:‌ کشورهایی که به سمت صفر پول رسیدند در متغیرهای پولی به ثبات رسیدند و انضباط پولی را رعایت کردند بعد به این سمت رفتند اما در کشور ما انضباط پولی و مالی دیده نمی‌شود. در انضباط پولی قرار بود جلوی رشد پولی و خلق نقدینگی گرفته شود اما بانک ها مجبور به خلق نقدینگی شدند بنابراین باید انضباط پولی و مالی رعایت شود.
وی ادامه داد:‌ در سال ۱۳۹۴ براورد از اجرای این طرح ۳ هزار میلیارد تومان بود اما امروز هزینه خیلی بیش از این است. ما باید در شاخص‌های کلیدی اقتصاد به ثبات برسیم بعد در اجرای این کار قدم برداریم.