کارشناس صنعت آب:‌ ۷۰ درصد بارش‌های کشور تبخیر می‌شود

نعمت حسنی در گفت وگو با خبرنگار پانا درباره واژه جدید «پاییز خشک» در ادبیات آبی کشور اظهار کرد:‌ مسئله بارش و رژیم‌های بارندگی به اقلیم وابسته است. تغییرهای اقلیمی نیز به وضع گلخانه‌ای جهان وابسته است. متاسفانه گازهای گلخانه‌ای موجب شده است بارش‌ها در برخی از نقاط جهان به شدت کاهش یابد و در برخی از نقاط با افزایش بسیاری همراه باشد، آن گونه که سیلاب‌های زیادی راه می‌افتد و حتی رانش زمین به وجود می‌آید.

وی با بیان اینکه تا زمانی که جهان از سوخت‌های فسیلی برای انرژی استفاده می‌کند وضع کنونی ادامه دارد،‌ افزود:‌ جهان به سمت گلخانه داغ حرکت می‌کند و اگر دمای زمین فقط ۲ و نیم درجه دیگر افزایش یابد وضعی به وجود می‌آید که کنترل آن برای بشر کار ساده‌ای نخواهد بود.

حسنی تصریح کرد:‌ گرمای زمین در صورت افزایش ۲ و نیم درجه‌ای به گونه‌ای خواهد بود که جنگل‌ها خود به خود آتش می‌گیرند و باغ و باغ‌ها خشک می‌شوند و اگر پوشش سبز گیاهی به خطر بیفتد تولید اکسیژن نیز به خطر می‌افتد.

کارشناس صنعت آب اظهار کرد:‌ عامل اصلی تولید گازهای گلخانه‌ای کشورهای آمریکا،‌چین و هند است و این سه کشور بیشترین تاثیر را در گازهای گلخانه‌ای دارند.

احتمال بارش‌های اندک در پائیز امسال

وی با اشاره به مطالعات اقلیم‌شناسی در داخل و خارج از کشور افزود:‌ رصد رژیم‌های بارندگی نشان می‌دهد ممکن است بارش‌های پاییزه نیز در ایران با کاهش همراه باشد. در بحث تغییرات اقلیم گفته شده است که در ایران به طور متوسط میزان بارندگی هرساله یک میلیمتر کاهش می‌یابد به گونه‌ای که در پایان قرن بیستم به ۱۸۰ میلیمتر می‌رسد.

ایران نه با خشکسالی که با خشک‌قرنی مواجه است

حسنی تصریح کرد: ما می‌دانیم که تغییرات به وجود آمده در پاره‌ای موارد بیش از این ارقام است و ممکن است این روند ادامه داشته باشد اما در برنامه‌ریزی داخل کشور باید به این موضوع توجه داشته باشیم که ایران نه با خشکسالی که با خشک‌قرنی مواجه هستیم.

وی افزود: آب‌های زیرزمینی نباید به سطح زمین انتقال یابد چون تبخیر آب در سطح زمین زیاد است. در زمان‌های دور سالانه ۴۰۰ میلیارد مترمکعب بارش سالانه وجود داشته است که اکنون به ۳۵۰ میلیارد مترمکعب کاهش یافته است. در کشاورزی به ۵۰ میلیارد مترمکعب و در آب شرب به ۸ میلیارد مترمکعب آب نیاز داریم یعنی در مجموع حدود ۶۰ میلیارد مترمکعب برای آب شرب و کشاورزی مورد نیاز است.

مشاور سازمان مدیریت بحران کشور بیان کرد:‌ با وجود بارش سالانه ۳۵۰ میلیارد مترمکعبی حدود ۲۷۰ میلیارد مترمکعب آن تبخیر می‌شود و مشکل آب ایران همین است بنابراین آب نباید به سطح زمین انتقال یابد یا در سطح زمین باقی بماند، چون تبخیر بالای آن هدررفت بارش‌هاست.

وی افزود: پدران و اجداد ما نیز آب را عمدتا از طریق قنات جا به جا می‌کردند و سدهایی مانند طرق یا سایر سدها در خراسان و قم بر روی دره‌هایی عمیق با دریاچه‌هایی کوچک احداث می‌شدند تا تبخیر آب به حداقل ممکن کاهش یابد. بررسی سدهای کنونی نشان می‌دهد که سدهایی مانند سد کرخه عمق کم و دریاچه بزرگ دارند که به معنای تبخیر زیاد آب از سطح آنهاست.

وی افزود: در گذشته از کانال برای انتقال آب استفاده می‌شد اما امروزه از لوله‌ها استفاده می‌شود و در کشاورزی نیز کرت‌بندی و انتقال آب در کرت‌ها صورت نمی‌گیرد. استفاده از آب‌پاش‌ها، آبیاری قطره‌ای و سیستم‌های آب‌پاش نه به صورت گسترده اما به تدریج جایگزین شده است اما کشور همچنان با کم‌آبی مواجه است.

حسنی عنوان کرد: به اندازه کافی آب در کشور وجود دارد اما باید مواظب باشیم تا تبخیر نشود و در بخش مصرفی نیز درست مصرف کنیم و پساب‌های آب نیز تصفیه شود که برای آبیاری فضای سبز شهری و بعضا آب کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد.

گفت وگو:‌ ناهید شمشیری