بیشتر حوضه‌های آبریز کشور در شرایط بسیار خشک و خشک قرار دارند

به گزارش وزارت نیرو، علی‌اکبر محرابیان در نشست تخصصی با مدیران صنعت آب و فاضلاب کشور، اظهار داشت: ما متولی و مسئول امری هستیم که از یک سو با ناترازی و از سوی دیگر با تقاضای بسیار مواجه است که به عنوان حیاتی‌ترین عنصر حیات و زندگی برای رفاه، اقتصاد، امنیت و غیره مطرح می‌شود.

وی نبود آب را برابر با ممات دانست و افزود: به‌منظور مدیریت منابع آب کشور، مسئولیت فوق‌العاده سنگینی بر عهده یکایک ما است. امروز در طبیعت با شرایط ویژه و نبود امکان پیش‌بینی‌ها مواجه هستیم، از جمله می‌توان به تغییرات اقلیمی اشاره کرد به‌طوری‌که زمانی با افزایش بارش‌ها و زمانی با کاهش بارش‌ها و خشکسالی‌های پیاپی روبرو می‌شویم.

وزیر نیرو درباره گزارش اخیر شورای‌عالی آب، گفت: طبق شاخص‌های استانداردهای بین‌المللی، تقریباً تمام حوضه‌های آبریز کشور بر اساس بارش‌های ۳۶ماهه گذشته، در شرایط بسیار خشک یا خشک قرار دارند.

محرابیان بیان کرد: در طی این ۳۶ ماه در برخی از حوضه‌های آبریز کشور، شرایط خشکسالی بسیار شدید و در برخی خشکسالی نسبتاً بالا بوده است و چنانچه این مدت را با سنوات گذشته مقایسه کنیم؛ تقریباً در ۱۰ها سال گذشته، چنین شرایطی به‌صورت عمومی تجربه نشده است.

وی ادامه داد: اما با تلاش و کوشش همکاران شرایط تقریباً مدیریت شد و کمتر شاهد بروز و ظهور مشکلات حاد در این زمینه بودیم.

وزیر نیرو مدیریت منابع آبی کشور را به دو حوزه مدیریت عرضه و مدیریت تقاضا تقسیم کرد و گفت: اعمال هر دو مدیریت، لازم و ضروری است؛ اما مدیریت بخش تقاضا با صرف هزینه‌های کمتری موانع و مشکلات را حل می‌کند.

مدیریت تقاضا اهمیت ویژه‌ای دارد

محرابیان با تأکید بر اینکه به‌هیچ‌عنوان با نگاه یک‌بعدی نمی‌توان در این زمینه موفق شد، گفت: به همان میزان که مدیریت بخش عرضه ضرورت دارد، مدیریت بخش تقاضا نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وزیر نیرو خاطرنشان کرد: در مدیریت بخش عرضه با اقدام‌های سازه‌ای و سخت‌افزاری و نیز اقدام‌های نرم‌افزاری و سیاست‌گذاری مواجه هستیم؛ در این مسیر باید با بهره‌مندی از ابزارهای مختلف بیشترین نیازها و رضایت را با صرف کمترین میزان آب، پاسخگو بود و حاصل کرد.

وی با انتقاد از اینکه در بخش مدیریت تقاضای آب، اقدام خاصی صورت نگرفته است، ادامه داد: در مدیریت تقاضا، این امکان برای مصرف‌کننده فراهم می‌شود که با علم، آگاهی و روش‌هایی که اختیار مصرف آب را می‌دهد، میزان مصرف خود را مدیریت کند.

محرابیان به تجربه مثبت مدیریت بخش تقاضا در حوزه برق کشور به‌ویژه در زمان پیک مصرف تابستان دو سال اخیر اشاره کرد و گفت: در سال ۱۴۰۰ از ۲۹ اردیبهشت تا ۳۱ خردادماه از یک تا سه نوبت با جدول و گاهی اوقات بدون جدول برنامه‌ریزی در بخش خانگی خاموشی اعمال شد و در بخش صنعت نیز تأمین برق به حداقل ممکن رسید؛ باوجود این شرایط در چهارماهه گرم ۱۴۰۰ (تا ۱۵ مهرماه) کل مصرف بخش خانگی از یکم خرداد تا پانزدهم مهرماه همان سال برابر با ۴۸ میلیارد کیلووات‌ساعت شد.

وزیر نیرو ادامه داد: بین سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ بیش از ۲ میلیون مشترک به شبکه برق کشور اضافه شد؛ علاوه‌برآن تابستان ۱۴۰۲ به لحاظ اوج و استمرار گرما در مقایسه با سال‌های گذشته بی‌سابقه بود؛ این در حالی است که در تابستان امسال خاموشی بخش خانگی در حد صفر بود و میزان مصرف برق در همین بازه زمانی ۴۶ میلیارد کیلووات‌ساعت رسید، به‌عبارت‌دیگر ۲ میلیارد کیلووات‌ساعت از میزان مصرف برق کاسته شد.

به گفته وی، طبق فرمول‌های گذشته با ضرایب رشد، میزان مصرف برق حداقل باید ۲۰ درصد افزایش می‌یافت و انتظار می‌رفت در چهار ماه میزان مصرف برق از ۴۸ میلیارد کیلووات‌ساعت به ۵۸ میلیارد کیلووات‌ساعت افزایش یابد.

محرابیان ادامه داد: با وجود کاهش میزان مصرف برق در تابستان امسال نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰، محدودیتی برای تأمین برق اعمال نشد و از آن به‌عنوان مدیریت تقاضا یا مدیریت مصرف می‌توان نام برد. ما در بخش عرضه اقدام‌های لازم را صورت داده‌ایم به‌طوری‌که به‌اندازه ۳۰ هزار مگاوات نیروگاه را در دستور کار قرار داده‌ایم و به‌مرورزمان افتتاح و به بهره‌برداری می‌رسند.

نصب کنتورهای هوشمند آب برای مدیریت تقاضا

این عضو کابینه دولت سیزدهم مهم‌ترین ابزار مدیریت تقاضا را نصب کنتورهای هوشمند آب عنوان کرد و گفت: پیشبرد این مهم امکان مدیریت مصرف را برای مشترکان فراهم می‌کند. این امر باید به شکل ویژه‌ای در دستور کار قرار گیرد و برقراری شبکه مدیریتی کامل، جامع و هوشمند در این باره کمک شایانی خواهد کرد.

وی خاطرنشان کرد: با روش ارزان، منطقی و آسان می‌توان مصارف را کنترل کرد و در بسیاری از موارد تعریف ناترازی تغییر می‌کند. اگر سیاست‎‌ها، مقررات و روش‌های ناظر بر بخش مصرف و توزیع را اصلاح نکنیم، نمی‌توان انتظار بهبود شرایط را داشته باشیم.

محرابیان ادامه داد: نباید اجازه داد از شبکه شرب کشور، دام مصرف کند و کشت انجام و فضای سبز آبیاری شود؛ باتوجه‌به اینکه به‌ازای هر مترمکعب آب، هزاران‌هزار تومان هزینه و برای اجرای آن ده‌ها هزار میلیارد تومان از بیت‌المال صرف می‌شود، نباید آبیاری فضای سبز را با این آب انجام داد به این منظور می‌توان به‌راحتی پساب و آب‌های دیگری را جایگزین آن کرد.

وزیر نیرو بیان کرد: سؤال این است که آیا قرار است به دام‌ها و فضای سبز آب تصفیه شده کلر زده شده و با گریدهای تصفیه‌خانه تزریق شود؟ مدیریت مصرف در بخش آب در مقایسه با بخش برق به‌مراتب ساده‌تر و آسان‌تر است، چراکه ناترازی‌ها کمتر و روش‌ها ساده‌تر بوده و ظرفیت مدیریت صرفه‌جویی در این بخش به‌مراتب بیش‌تر است.

وی ادامه داد: براین‌اساس از شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور می‌خواهیم در مدت یک ماه، یک برنامه عملیاتی، دقیق و زمان‌بندی شده ارائه دهد.

محرابیان خاطرنشان کرد: روش‌ها و مدیریت منابع آبی و مصارف کشور هیچ یک ریاضتی نیست، در این زمینه می‌توان به پاداش ۴۰ درصد مشترکان برق در تابستان امسال اشاره کرد؛ این پاداش بعضاً قبوض را با یک دوره صرفه‌جویی در مصرف، ارزان، رایگان یا بستانکار کرد.

وزیر نیرو گفت: در بخش آب نیز باید سیاست‌ها به‌گونه‌ای باشد که مشترکی که مصرف آب را مدیریت و زیر سقف الگو مصرف می‌کند حائز دریافت پاداش شود و حتی آب مصرفی آن را رایگان کنیم و بالعکس با افزایش مصرف، تعرفه‌ها به‌صورت پلکانی با ضرایب سنگین محاسبه شود.

اجرای ۱۲ هزار پروژه جهاد آبرسانی در روستاها

محرابیان تعیین طرح‌های ویژه و با اولویت در بخش آب و فاضلاب کشور را از جمله اقدام‌های مؤثر برشمرد و گفت: مدیریت و کنترل پیشرفت این پروژه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است این طرح‌ها پیگیری می‌شود و انجام به‌موقع آن و مدیریت حوادث احتمالی در حوزه آب، یکی از معیارهای بسیار مهم ارزیابی مدیران این بخش تلقی می‌شود.

وی ادامه داد: باید کمترین آسیب و دغدغه برای مردم در حوادث احتمالی آب ایجاد شود و لازم است مدیران مربوط در این باره توجه ویژه‌ای به سامانه حوادث داشته و به‌صورت شبانه‌روزی در دسترس و در زمان حادثه در محل حضور داشته باشند.

وزیر نیرو ضمن ابراز خرسندی از پیشبرد روبه‌رشد طرح جهاد آبرسانی در مناطق مختلف کشور گفت: امسال اعتبار بسیار کمی به این بخش تزریق شده است، باید در دو - سه ماه آینده اعتبارات این بخش را تکمیل کنیم.

محرابیان خاطرنشان کرد: رئیس‌جمهور تقریباً هر یک ماه، یک تا دومرتبه این طرح را در گزارش‌ها مطرح، پیگیری و مطالبه می‌کند.

وی بیان کرد: این طرح بسیار بااهمیت است و پیرو آن امیدهای بسیاری به وجود آمده و بر اساس برنامه‌های پیش‌بینی شده با اجرای ۱۲ هزار پروژه جهاد آبرسانی در روستاها بخش عمده تنش‌های آبی در روستاها به طور کامل باید مرتفع شود.