سید احسان خاندوزی*
تعهد بر شفافیت
یکی از پیش‌شرط‌های اصلی تامین عدالت در جامعه، وجود شفافیت و برخورداری عامه مردم از اطلاعات مربوط به حوزه اقتصادی در بخش دولتی و خصوصی است. عدالت در توزیع اطلاعات، به‌خصوص اطلاعات مالی، تنها با یک فضای شفاف که حق دسترسی مردم به این اطلاعات به رسمیت شناخته شود، امکان‌پذیر است. در این فضای شفاف برای تصمیم‌سازی‌های آگاهانه و استفاده بهینه از منابع، توزیع متوازن منابع عمومی و مبارزه موثر با فساد مستلزم زیر‌ساخت‌های مهمی است که حرفه حسابداری یکی از اجزای این زیرساخت است.
جریان به‌موقع اطلاعات مالی معتبر مقدمه حکمرانی سالم و کارآمد، از‌جمله اخذ مالیات منصفانه متناسب با میزان درآمد و سود و توزیع مناسب این منابع در سطح اقتصاد کشور است.
حکمرانی صحیح بدون وجود اطلاعات حسابداری به‌موقع و معتبر غیر‌ممکن است و تامین اعتماد عمومی در حکمرانی صحیح با جریان به‌موقع اطلاعات حسابداری در تمام رگه‌های اقتصادی کشور میسر است.
حرفه حسابداری برای حاکمیت از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و از حسابداران مستقل انتظار می‌رود با مراقبت از استقلال حرفه‌ای و بالا بردن کیفیت کار خود و سرلوحه قرار دادن اصول اخلاقی، بیش از پیش اعتماد حاکمیت و مردم را به خود جلب کنند.
حسابداری در سطح بخش عمومی کارکردهای بسیاری در تحقق عدالت اقتصادی دارد. از یک سو، گزارش‌های مالی بخش عمومی محصول سیستم حسابداری دولتی است که وضعیت مالی و همچنین عملکرد دولت را در ارائه خدمات عمومی منعکس می‌کند و در نتیجه اطلاعات سودمندی برای سیاستگذاری‌های اقتصادی، اتخاذ تصمیمات بلندمدت، تخصیص کارآ و اثربخش منابع عمومی، ارزیابی پایداری حقوق بین‌نسلی، مدیریت بهینه اموال عمومی، نظارت و ارزیابی سیاست‌ها، ارزیابی نتایج و پایداری رویه‌های مدیریت مالی بخش عمومی و ارزیابی ظرفیت ارائه خدمات عمومی با توجه به منابع در دسترس، فراهم می‌کند. بر این اساس، با توجه به نقش حرفه حسابداری در تهیه و ارائه اطلاعات لازم برای تخصیص عادلانه منابع عمومی، این حرفه از این منظر هم در تحقق عدالت اقتصادی نقش‌آفرینی می‌کند.
از سوی دیگر، سود گزارش‌شده توسط بنگاه‌های اقتصادی یکی از مهم‌ترین خروجی‌های سیستم حسابداری است. با توجه به نقش حسابداری در اندازه‌گیری و گزارش سود مشمول مالیات بنگاه‌های اقتصادی، در صورت محاسبه صحیح سود توسط این حرفه، مالیات به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و کارآترین ابزارهای بازتوزیع درآمد، به‌صورت صحیح و عادلانه محاسبه و اخذ خواهد شد. بر این اساس، نقش حرفه حسابداری در فرآیند مالیات‌ستانی و بازتوزیع درآمد می‌تواند بیانگر اهمیت این حرفه در اجرای عدالت اقتصادی باشد.
همچنین، مبارزه با فساد یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که در دستیابی به عدالت دنبال می‌شود؛ به‌گونه‌ای که مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) در بیانیه گام دوم انقلاب، عدالت و مبارزه با فساد را لازم و ملزوم یکدیگر معرفی کرده‌اند. از این‌رو، سازوکارهای کنترل فساد در دستیابی به عدالت اقتصادی اهمیت بسیاری دارند. بی‌تردید شفافیت ابزاری برای کنترل فساد است که حرفه حسابداری در ارتقای آن نقش بسزایی دارد. در واقع گزارشگری مالی خوب که ماحصل تلاش حرفه حسابداری است، فضای محدودی را برای فساد باقی می‌گذارد و زمینه‌های مدیریت درست و دقیق منابع و دستیابی به عدالت اقتصادی را هم در بخش خصوصی و هم در بخش عمومی در پی خواهد داشت.
بی‌تردید دستیابی به عدالت اقتصادی محقق نمی‌شود مگر با فراهم کردن زمینه‌های لازم برای گام برداشتن در این مسیر پر‌پیچ‌و‌خم که حرفه حسابداری در آن نقش اساسی ایفا می‌کند. روز حسابدار، روز پاسداشت اهداف و رسالت‌های حرفه حسابداری و فرصتی برای توجه به اهمیت و حساسیت بالای این حرفه است. اینجانب فرا رسیدن این روز را به تمامی فعالان امین حسابداری کشور تبریک و تهنیت عرض می‌کنم و از خداوند متعال مسالت دارم تا در سایه توجهات حضرت ولی عصر (عج)، همه تلاشگران عرصه حرفه حسابداری را برای فراهم کردن پیش‌نیازهای لازم عدالت اقتصادی توفیق روز‌افزون عنایت بفرماید.
*وزیر امور اقتصادی و دارایی
منبع: دنیای اقتصاد
ارسال دیدگاه