نباید ۷۰ درصد محصولات پتروشیمی خام فروشی شود

جواد اوجی در نشست هم‌اندیشی با فعالان صنعت پتروشیمی اظهار کرد: به دلایل مختلف در سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری کافی برای تولید گاز انجام نشده است و به اهداف پیش‌بینی شده در برنامه ششم توسعه نرسیده‌ایم. تقاضای مصرف هم مداوم در تمامی بخش‌های مصارف از جمله خانگی، نیروگاهی و صنایع رو به افزایش است و از طرفی افت فشار و به دنبال آن افت تولید گاز در میدان‌های گازی کشور را نیز هر سال شاهد خواهیم بود.

وی با اشاره به اینکه در این سال‌ها در دنیا هم به دلیل شیوع کرونا و کاهش رشد اقتصادی، سرمایه‌گذاری قابل توجهی در صنعت گاز صورت نگرفته و همچنین مناقشه جنگ بین روسیه و اوکراین در کنار این عوامل سبب افزایش ناگهانی قیمت‌های جهانی گاز شده است، افزود: برآوردها از افزایش قیمت گاز نشان می‌دهد که این شرایط زمان زیادی طول خواهد کشید و افزایش تولید گاز به مقداری که جوابگوی تقاضای مصرف باشد در کار نیست و سرمایه‌گذاری‌های جدید سال‌ها طول می‌کشد تا به نتیجه برسد.

وزیر نفت با تأکید بر اینکه در ایران هم به‌دلیل ناترازی گاز در فصل سرد، نیاز به سرمایه‌گذاری قابل توجهی وجود دارد که در صورتی که در این بخش سرمایه‌گذاری نکنیم به مشکل خواهیم خورد، گفت: در این چند دهه فقط در بخش بالادستی صنعت پتروشیمی سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. تولید و صادرات مواد خام و نیمه‌خام با این وضع اقتصادی نیست. چرا باید ۷۰ درصد محصولات پتروشیمی به صورت خام و نیمه‌خام صادر شود و تنها ۳۰ درصد وارد زنجیره ارزش در داخل شود؟ تأکید ما این است که این نسبت باید معکوس شود.

اوجی با بیان اینکه دسترسی به خوراک، بازار، مقدار سرمایه‌گذاری پایین و نرخ بازگشت سرمایه بالا بهترین زمینه را برای تکمیل و توسعه زنجیره ارزش فراهم می‌کند، تصریح کرد: سرمایه‌گذاری در این بخش ریسک کم و بازدهی بالا دارد.

وی تأکید کرد: صنعت پتروشیمی باید وارد زنجیره پایین‌دستی شود تا هم از چتر حمایتی وزارت نفت و هم از تخفیف خوراک مصوب مجلس شورای اسلامی بهره‌مند شود.

وزیر نفت با اشاره به اینکه ما در هر صورت تصمیم داریم شهرک‌ها و پارک‌های پایین‌دستی پتروشیمی را برای تکمیل زنجیره ارزش پتروشیمی احداث کنیم و می‌طلبد همه فعالان حوزه صنعت پتروشیمی هم مشارکت کنند، بیان کرد: نرخ بازگشت سرمایه در این صنعت بسیار بالاست. این پرسش مهم وجود دارد که چرا وارد زنجیره ارزش متانول و pp نشده‌اید؟

اوجی افزود: نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ نرخ گاز صادراتی گذاشته شده که ما در شورای هماهنگی اقتصادی و دیگر مراجع تصمیم‌گیری، تلاش زیادی برای اصلاح آن کردیم تا پتروشیمی‌ها دچار مشکل نشوند.

وی با بیان اینکه منابع کلانی را که از صنعت پتروشیمی به دست می‌آوریم باید در همین صنعت سرمایه‌گذاری کنیم، اظهار کرد: در واقع پتروشیمی‌ها می‌توانند مانند کاری که ما با بعضی هلدینگ‌های صنعتی انجام داده‌ایم، برای توسعه میدان‌ها و تولید گاز سرمایه‌گذاری کنند و از گاز تولید شده استفاده کنند.

وزیر نفت همچنین بر سرمایه‌گذاری در مخازن گاز زیرزمینی برای ذخیره‌سازی گاز و بهره‌مندی از آن در فصل سرد سال تأکید کرد و گفت: پیش از این ذخیره‌سازی‌های شوریجه و فاز اول سراجه در شرکت ملی گاز به سرانجام رسیده و هم‌اکنون فاز دوم را هم کلید زده‌ایم اما پتروشیمی‌ها هم می‌توانند در این بخش سرمایه‌گذاری کنند.

اوجی ادامه داد: افزون‌بر این، پتروشیمی‌ها می‌توانند برای احداث واحدهای ال‌ان‌جی و ذخیره‌سازی گاز هم سرمایه‌گذاری کنند و در فصل گرم سال ال‌ان‌جی ذخیره و در فصل سرد از آن استفاده کنند. سرمایه‌گذاری در جمع‌آوری گازهای مشعل و استفاده از آن به‌عنوان خوراک مشابه کاری که با هلدینگ خلیج فارس انجام شده است هم از زمینه‌های دیگر سرمایه‌گذاری پتروشیمی‌هاست.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از صنایع پتروشیمی اروپا با این قیمت‌های انرژی، اقتصادی نیستند و به سمت تعطیلی می‌روند زیرا چشم‌انداز قیمت گاز و انرژی کاهشی نیست، تصریح کرد: بهترین کار در این شرایط سرمایه‌گذاری در تکمیل زنجیره ارزش است و ما هم از این موضوع به صورت حداکثری حمایت می‌کنیم.

طبق اعلام وزارت نفت، در این نشست بعضی نمایندگان و اعضای کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، مرتضی شاهمیرزایی (مدیرعامل شرکت ملی پتروشیمی)، هوشنگ فلاحتیان (معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت)، مدیران عامل هلدینگ‌های بزرگ و شرکت‌های پتروشیمی و انجمن‌های تخصصی حضور داشتند.