پای خشکسالی به قشلاق عشایر رسید

به‌گزارش ایران، بساط زندگی ساده و بی‌آلایش‌شان را بر می‌دارند و راهی مناطق گرمسیر یا قشلاق می‌شوند. هر چند ۲۰ ماهی می‌شود که کرونا هم همراه کوچ شان شده تا بر سختی راه‌شان بیفزاید اما امسال آنچه بیش از همیشه بر مشکلاتشان افزوده و آزارشان می‌دهد، بی‌آبی و خشک شدن بخش اعظم چشمه‌ها در مسیر کوچ و مراتع خشک شده‌ای است که قبلاً بخش اعظم علوفه دامی‌شان را تأمین می‌کرده است. از سوی دیگر با وجود شروع موسم کوچ هنوز وعده دولت برای خرید دام‌های مازادشان محقق نشده است. جمعیت عشایر کشور در حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر است که شامل ۲۱۸ هزار خانوارهستند.

در این میان حدود ۱۲۶ هزار نفر عشایر بختیاری هستند؛ عشایری که در نیمه اول سال در چهارمحال و بختیاری ساکن هستند و در نیمه دوم راهی خوزستان می‌شوند. امسال کوچ این دسته از عشایر به‌خاطر خشکسالی کمی با تأخیر آغاز شده است. کوچ عشایر بختیاری یکی از سخت‌ترین نوع کوچ‌ها در بین عشایر به‌شمار می‌رود اما جاذبه‌های خو د را هم دارد به‌گونه‌ای که تور گردشگری همراه عشایر بختیاری تا پیش از کرونا در لیست تورهای پرطرفدار قرار داشت. گذر از بلندترین ارتفاعات رشته کوه زاگرس و مشکلاتی همچون حرکت در لبه پرتگاه‌ها، گذر از دره‌ها و خطرات وقوع سیل یا روبه‌رو شدن با حیوانات وحشی از سختی‌های پیش روی عشایر بختیاری در کوچ است.

خشکسالی بر دوش عشایر سنگینی می‌کند
«رسول احمدی» یکی از عشایر ایل هفت لنگ بختیاری می‌گوید: ما عشایر آدم‌های سختکوش و سر سختی هستیم اما سنگینی خشکسالی کمرمان را خم کرده است. ما جزو عشایری هستیم که به‌ صورت سنتی کوچ می کنیم. در سال های قبل در مسیر کوچ چشمه‌های متعددی بود که هم خودمان هم دام‌هایمان را سیراب می‌کرد اما امسال به ندرت می‌توان چشمه‌ای پیدا کرد که خشک نشده باشد البته امور عشایر در برخی نقاط مسیر کوچ آبرسانی سیار می‌کند اما کفاف نمی‌دهد. امسال افزایش قیمت علوفه واقعاً کمرمان را شکسته و خیلی‌ها مجبور شدند دام‌ها را با قیمت پایین به کشتارگاه بفرستند. وی بااظهار نارضایتی از اجرا نشدن طرح خرید تضمینی دام مازاد عشایر می‌گوید، الان چند ماه است دولت نوید خرید دام‌های مازاد را می‌دهد اما عملاً خریدی انجام نمی‌شود. «خداکرم کوهپایه» یکی دیگر از عشایر ایل بختیاری که خود را زودتر از بقیه به خوزستان رسانده ، می گوید: زلزله چند روز گذشته بخشی از ایل راه منتهی به اندیکا را تخریب کرده و متأسفانه هنوز اصلاحش نکرده اند که این مسأله برای من مشکل بزرگی درست کرده بود. همه می‌دانند این مسیر اصلی کوچ ما است با این حال برای تعمیر سریع آن کاری انجام نشده بود. به‌ گفته وی، عشایر هنگام کوچ با مصائب مختلفی در مسیر کوچ روبه‌رو هستند که مهم‌ترین آنها در سال های قبل وقوع سیلاب بوده اما در حال حاضر بی‌آبی در صدر مشکلات قرار دارد.

در همین حال یحیی حسین‌پور مدیرکل امور عشایر چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: کوچ عشایر استان به سمت شمال خوزستان از جمله ایذه، باغملک، اندیکا، رامهرمز و مسجد سلیمان از ۲۰ شهریور آغاز شده است. عشایر چهارمحال و بختیاری خود را از ۵ راه اصلی سنتی و ۲ راه ماشین رو به قشلاق خوزستان می‌رسانند. در حال حاضر ۳۰ درصد عشایر به شکل سنتی و مابقی با استفاده از وانت کوچ می‌کنند. وی تأکید کرد: در حال حاضر بزرگ‌ترین چالش پیش روی عشایر کم آبی است که با هدف تأمین آب مورد نیاز در مسیرهای کوچ رو آبرسانی سیار می‌شود. وی با اشاره به زلزله ۵.۷ ریشتری اخیر در منطقه گفت: این زلزله موجب خسارت بیش از ۱۰۰ نقطه از مسیر کوچ عشایر شده که در دست تعمیر است. از سوی دیگر مراتع این استان هر سال به علت کاهش بارش ضعیف‌تر می‌شوند و میزان علوفه آنها نیز کاهش یافته که این امر سبب شده سرانه نگهداری دام توسط عشایر کاهش یابد. وی با اشاره به روند مناسب واکسیناسیون کرونا گفت: در کوچ سال قبل ابتلا به کرونا یکی از نگرانی‌های جوامع عشایری بود زیرا در هنگام کوچ دسترسی کمتری به مراکز درمانی وجود دارد که خوشبختانه امسال این نگرانی کاهش یافته است. به گفته وی، عشایر بختیاری دارای یک میلیون و ۵۰۰ هزار رأس دام هستند که نقش مهمی در تأمین گوشت قرمز کشور دارند. به گفته وی، کل مسیر کوچ عشایر یکهزار کیلومتر است که عشایر بختیاری از ایل راه‌های «بازفت»، «هزار چم»، «چلو»، «شیمبار»، «دزپارت»، «تاراز» و «کوه سفید» به مناطق گرمسیری می‌روند.

مجوز صادرات دام عشایر ابلاغ شد
از سوی دیگر «سید هدایت‌الله موسوی» مدیرکل امور عشایر خوزستان گفت: استان ما به‌عنوان قشلاق، عشایرپذیرترین استان کشور است. خوزستان در پاییز میزبان ۳۹ هزار خانوار عشایری است. وی افزود: با توجه به خشک شدن بیش از ۷۰ درصد چشمه‌های سر راه کوچ عشایر، تأمین آب و علوفه مورد نیاز دام عشایر هنگام کوچ از بزرگ‌ترین اولویت‌های ما است. خوشبختانه مجوز صادرات دام به دستمان رسیده و از سوی دیگر عشایر می‌توانند با تحویل گرفتن علوفه از فروش دام تا چهار ماه آینده جلوگیری کنند.

فضل خرم مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عشایری گفت: هر چند هنوز بیش از ۸۵ هزار رأس دام از عشایر خریداری نشده اما کار صادرات ۵۰ هزار دام عشایری کلید خورده که در صورت نداشتن تأثیر منفی بر قیمت گوشت قرمز ادامه می‌یابد.