کرونا در جاده اقتصاد جهان تنها یک دست‌انداز است

به گزارش پژوهشکده پولی و بانکی از نشریه نیویورک پست، بازار بورس روز دوشنبه ناکام بود و شاخص داو جونز در ساعات پایانی معاملات هزار و ۳۲ واحد کاهش داشت و دلیل آن هم هراس ها از جدی و ادامه دار شدن تاثیرات کرونا بر اقتصاد جهان بود.

سه رویداد پساجنگی اقتصاد جهان را متحول کرد و آنگونه که هرگز سابقه نداشت، آن را تکامل بخشید. این رویدادها جهان را به شدت غنی و ثروتمند اما در عین حال آن را در مواجهه با بیماری‌های واگیردار آسیب‌پذیرتر کرد.

نخست: پس از افزایش تعرفه‌ها و اتخاذ سیاست «همسایه‌ات را فقیر کن» که به دنبال رکود بزرگ باب شد، کشورها بعد از جنگ جهانی دوم مذاکرات خود را برای کاهش تعرفه ها و سایر محدودیت های تجاری آغاز کردند. این مذاکرات به شکلی چشمگیر موانع را کاهش داد و در این مسیر خود به شدت تجارت جهانی را تحریک کرد.

دوم: کانتینرهای حمل بار که در دهه ۱۹۵۰ روی کار آمد، از طریق تسریع انتقال کالاها مابین حمل و نقل زمینی و دریایی و همچنین حذف تقریبی تمام دزدی های کنار اسکله‌ها، به شکلی گسترده هزینه های باربری بین المللی را کاهش داد.

سوم: رستاخیز چین در اواخر قرن بیستم و تبدیل شدن از اقتصادی تهیدست به یک غول اقتصادی که از لحاظ وسعت تنها آمریکا را بالای سر خود می‌دید، صفحه شطرنج تجارت و سیاست جهان را از نو چید.

چین هزینه‌های نیروی کار را به مراتب کاهش و سیاست های اقتصادی مبتنی بر صادرات را توسعه داد و در نتیجه زنجیره تولید که به شکلی روزافزون در این کشور شکل می‌گرفت به سایر نقاط جهان تسری پیدا کرد. مشابه این کار را ویروس کرونا انجام داد که به نظر می‌رسد از مرکز تولید عظیم ووهان در قلب چین نشات گرفته است؛ شهری با جمعیت ۱۱ میلیونی.

علاوه بر این ووهان یک مرکز حمل و نقل عظیم نیز محسوب می‌شود که در محل پیوند رودخانه یانگ‌تسه و بزرگ‌ترین رودابه آن یعنی هان واقع شده است. علاوه بر حمل و نقل آبی شهر ووهان از طریق یک دوجین راه‌آهن و بزرگراه به سایر نقاط چین متصل می‌شود؛ این شهر به دلایل منطقی«شیکاگوی چین» لقب گرفته است.

البته این موضوع موجب شده است تا کرونا به راحتی راه خود را به تمام چین باز کند. رژیم حکومتی چین استبدادی است و سرکوب اخبار بد ویژگی چنین حکومت‌هایی محسوب می‌شود. پزشکی که برای نخستین بار کرونا را گزارش داده بود، از سوی دولت چین به دلیل نشر اکاذیب مورد بازخواست و انتقاد و توبیخ قرار گرفت که البته حالا در قید حیات نیست.

در نتیجه کرونا تا پیش از اقدامات قاطعانه پکن و سایر شهرهای چین همچون قرنطینه کردن، به عنوان یک ویروس تازه وارد، شروع خوبی داشت. شیوع گسترده کرونا در کره جنوبی، ایران و ایتالیا نیز گزارش شده است. دست کم ۲۹ کشور از جمله آمریکا که تا سه‌شنبه شب ۵۳ مورد ابتلا به کرونا در هشت ایالت گزارش داد، درگیر میهمان ناخوانده شده و تقریبا تمام این بیماران در زمان سفر به چین این ویروس را با خود منتقل کرده اند و بیشتر این موارد در پایگاه‌های نظامی قرنطینه شدند.

چین تا اینجا ۷۹ هزار مبتلا و ۲ هزار و ۶۲۳ قربانی را گزارش کرده و این یعنی نرخ تلفات ۳.۳ درصد است. این آمار به هیچ عنوان هیچ قرابتی با نرخ تلفات اپیدمی آنفولانزای بزرگ سال ۱۸۱۸- ۱۸۱۹ ندارد؛ اپیدمی که نرخ تلفات آن ۱۰ درصد بود و ۵۰ میلیون نفر را در سرتاسر جهان به کام مرگ کشید و این جدای از اپیدمی بود که در قرن چهاردهم یک سوم جمعیت اروپا را تلف کرد و «مرگ سیاه» لقب گرفت.

ویروس کرونا موجب بروز بیماری‌های جدی می‌شود اما هنوز یک ویروس کشنده نیست. به این موضوع دقت کنید که در فصل زمستان سال جاری بیش از ۱۰ هزار نفر در آمریکا بر اثر ابتلا به آنفولانزا جان خود را از دست دادند.

در حال حاضر تمام کشورها با تمام قوا در حال قرنطینه کردن مبتلایان و جلوگیری از شیوع ویروس هستند. این موضوع به شکلی اجتناب ناپدیر بر اقتصاد آنان تاثیر کوتاه مدت بر جای خواهد گذاشت به ویژه در چین که بسیاری از مردم در قرنطینه به سر می‌برند، حمل و نقل مختل و رویدادهای اجتماعی لغو شده است.

با این وجود، به احتمال فراوان این تدابیر و اقدامات پیشگیرانه مانع تبدیل شدن ویروس کرونا به یک اپیدمی شده و آن را در نطفه خفه می‌کند. سازمان بهداشت جهانی گزارش کرده که اپیدمی در چین که به وضوح در اواخر ژانویه به اوج خود رسید، در حال فروکش کردن است. آمار مبتلایان جدید در روز دوم فوریه ۲ هزار و ۵۹۰ نفر بود، اما روز دوشنبه هفته جاری تنها ۴۶۰ نفر گزارش شد.

این در حالی است که شرکت‌ها از چندی پیش در راستای متنوع کردن زنجیره تولیدات خود اقدام کرده اند که نتیجه آن کاهش وابستگی آنان به چین است. این اتفاق اقتصاد جهان را قوی تر کرده و در صورت وقوع چنین اختلال‌هایی در آینده از میزان آسیب پذیری آنان می‌کاهد.