چندتشکلی بودن دانش آ‌موزان یک فرصت است یا آسیب؟ 

تشکل ها بصورت سازمان یافته در داخل یا خارج از مدارس بصورت داوطلبانه و مستمر و فراگیر در عرصه های مختلف اعتقادی، فرهنگی، اجتماعی، هنری، سازندگی، ورزشی، علمی، دفاعیT امدادی و غیره فعالیت میکنند.

هر دانش‌آموز در دوران تحصیل خود فرصت حضور در چهار تشکل سازمان دانش آ‌موزی، بسیج دانش آموزی، اتحادیه انجمن اسلامی دانش آموزی و هلال احمر را دارد. هر کدام از این چهار تشکل با توجه به اساسنامه خود اهدافی برای تربیت اعضای خود تعریف کرده ودر نهایت خروجی که برای دانش آ‌موزان عضوشان تعریف کرده اند مبتنی بر طرح ها و برنامه هایی است که نیاز به گذر زمان دارد تا به خروجی تاثیرگذاری برسد.
هر دانش‌آموز فرصت انتخاب برای عضویت در هرکدام از این تشکل ها را داردT اما آنچه این روزها در میان دانش آموزان همه گیر شده است حضور همزمان در چندین تشکل است. این مهم از یکسو می تواند منجر به تربیت دانش‌آموزی با چند مهارت مختلف شود اما از سوی دیگر با توجه به تفاوت خط مشی تشکل ها که ذات پدید آمدن ها را تعریف می کند ممکن است نوعی چندگانگی را در دانش آ‌موز تقویت کند.
چندتشکلی بودن دانش‌آموزان اگر چه منع قانونی ندارد و به زعم برخی از کارشناسان فرصت تمرین بیشتر برای مشارکت و مسئولیت پذیری به دانش آموز می دهد اما اگر نگاه بلند مدتی به این موضوع وجود داشته باشد می توان گفت به دلیل نهادینه نشدن الزام و گرایش دانش آموز به اهداف یک گروه مشخص، در آینده این دانش‌آموزان که مدیران سطوح کلان جامعه هستند خود را ملزم به پایبندی به اهداف یک گروه یا حزب مشخصی که عضو هستند، نمی دانند.

چندتشکلی بودن فرصتی برای شنیدن صداهای مختلف است
احمد جاسمی نژاد، عضو مجلس دانش آ‌موزی کشوری است و در رابطه با تجربه حضورش در مجلس دانش‌آموزی می گوید: حضور در مجلس دانش آ‌موزی بهترین تجربه من در این ۱۸ سال عمری است که از خداوند گرفته ام. در واقع این مهم یک خودسازی اجتماعی بزرگی در من ایجاد کرد. تجربه نوشتن نطق ها و ایده پردازی ها و بارش های فکری و فرهنگ مطالبه گری در بسیاری از دانش آ‌موزانی که عضو مجلس دانش آموزی هستند، زنده می شود.
جاسمی نژاد در ارتباط با عضویت دانش‌آموزان در چند تشکل می گوید: من خودم دانش آ‌موز چند تشکلی هستم و در همه تشکل ها بجز هلال احمر عضوهستم. اگرچه هر تشکلی مسیر خاصی دارد اما در نهایت یک هدف کلی وجود دارد و آن اعتلای ایران بزرگ است. یکی از مزایای چندتشکلی بودن این است که دانش‌آموز می تواند انتخاب کند و خودش مسئولیت انتخابش را دارد و محدودیت ندارد و بین مسیرهای موجود یکی را انتخاب می کند.
وی موضوع چند تشکلی بودن دانش آ‌موزان را فرصتی برای شنیدن صداهای مختلف توسط دانش‌آموزان بیان کرده و می گوید: حضور در چند تشکل کمک می کند که دانش آموز انتقادپذیر شود زیرا در شرایط فعلی مراوده میان تشکل ها ضعیف است و خود دانش آموز می تواند با عضویت در چند تشکل علاوه بر کسب مهارت های مختلف از اهداف و سیاست های هر تشکل آگاه شود و به خود فرصت انتخاب بهتر را بدهد. البته برخی از دانش‌آموزان ممکن است ندانند در کدام تشکل می خواهند رشد کنند و برای همیشه چند تشکلی می مانند اما ما دانش‌آموزان فراتشکلی هم داریم که مهارت های خوبی را کسب کرده اند، پس حضور در تشکل ها فقط یک فرصت و ابزار است.
وی معتقد است چندتشکلی بودن منع قانونی ندارد ولی اگر این اتفاق میافتد ناشی از عدم تعامل میان مدیران تشکل هاست. نماینده استان سیستان و بلوچستان در مجلس دانش آ‌موزی می گوید: بسیج، نیروی جهادی تربیت می کند و اتحادیه انجمن اسلامی، روشنگری سیاسی ایجاد می کند و مجلس دانش آ‌موزی کار دموکراسی انجام می دهد و دانش‌آموز چند تشکلی می تواند در آینده یک مدیر سیاسی با دانش و بصیرت جهادی باشد.

اینکه هر تشکلی همه این موارد را به اعضایش آموزش دهد و کلا یک تشکل چاق داشته باشیم، درست نیست. هر تشکلی اهداف و برنامه هایی دارد و در زمینه ای فعال است اما اگر تشکل ها با هم تعامل داشته باشند قاعدتا اعضای آنها رشد بهتری خواهند داشت. از این جهت من معتقدم باید زودتر هیات اندیشه ورزی تشکل ها راه اندازی شده و سروسامان بگیرد تا از پتانسیل های همدیگر در طرح ها استفاده کنیم. اگر مدیران تشکل ها اختلاف سلیقه نداشته باشند، اعضای شان بهتر می توانند رشد کنند.

جای خالی شبکه ارتباطی قوی میان تشکل ها
الهه اربابی یکی نماینده استان سیستان و بلوچستان در مجلس دانش آ‌موزی کشوری است و معتقد است حضور در مجلس دانش آ‌موزی فرصت بالقوه بسیار خوبی برای تربیت سیاسی و اجتماعی دانش آ‌موزان است که برای بالفعل شدن نیازمند کار بیشتر است. وی می گوید: باید روند انتخاب اعضا از سطوح پایین تر از نواحی و شهرستان ها اصولی تر دنبال شود تا دانش آ‌موزان مناطق محروم نیز فرصت و شانس حضور در مجلس دانش آ‌موزی را داشته باشند.
الهه اربابی معتقد است اگر چه حضور در مجلس دانش آ‌موزی عرصه خوبی است ولی تنها عرصه نیست و شاید استعداد یک نفر در تشکل ها بهتر شکوفا شود و دیگری در استان و هرکسی متناسب با شرایطش بتواند به خودشناسی بهتری برسد.
اربابی در ارتباط با چندتشکلی بودن یک دانش آموز می گوید: من دانش‌آموزچندتشکلی هستم که هم در سطح ملی فعالیت داشته ام و هم در مجلس و اتحادیه بوده ام. فعالیت متمرکز در یک تشکل خوب است اما این در شرایطی است که اعضای تشکل های مختلف با هم یک شبکه ارتباطی قوی داشته باشند و بتوانند تجربه های زیسته خود را در اختیار یکدیگر بگذارند. در شرایط کنونی که چنین فرصتی وجود ندارد خود دانش آ‌موز ناگزیر در عضویت در تشکل های مختلف است تا تجربه های بهتری برای آینده اجتماعی و سیاسی خود کسب کند.
هرتشکل یک مهارت را تقویت می کند
همچنین فاطمه احمدی، نماینده مجلس دانش‌آموزی کشوری از استان خوزستان می گوید: من هم عضو سازمان دانش آ‌موزی هستم و هم در بسیج دانش‌آموزی فعال هستم. در واقع چند تشکلی بودن دانش آموز بخاطر عمومیت مسایل دانش آموزی در زیر شاخه های مختلف و ورود به هرکدام از تشکل منجربه آشنایی و کسب تجربه تازه ای می شود.
احمدی می گوید: اگر فردی پتانسیل این را نداشته باشد که مسئولیت خود را در قبال تک تک تشکل ها یکسان انجام دهد، قاعدتا نباید چند تشکلی باشد. درواقع هر کدام از تشکل ها یک دوره ای با اهداف مختلفی دارند و عضویت در همه اینها درصورت توانمندی دانش آ‌موز می تواند مهارت دانش آ‌موز را افزایش دهد.
بسیاری از دانش آ‌موزان با عضویت در تشکل های مختلف اولین گام گفتمان سازی و تصمیم گیری در یک فضای بزرگتری به نام اجتماع دانش آ‌موزی را تجربه می کنند و اگر پیش از عضویت در تشکل ها درباره چرایی عضویت در این تشکل ها آموزش ببیند قاعدتا با فکر بازتر و شفاف تر به میدان عضویت در تشکل ها وارد می شود. همچنین تعامل پررنگ و همه جانبه میان تشکل ها مانع از این می شود که دانش آ‌موزی صرفا جهت کنجکاوی و آگاهی از نوع فعالیت یک تشکل به عضویت آن دربیاید زیرا می داند در هر تشکلی که عضو باشد قطعا می تواند با حفظ اهداف اساسی و گرایش های فکری خود با دیگر تشکل ها نیز وارد گفتگو و آموختن شود.