گازگرفتگی فقط مربوط به وسایل گازسوز نمی‌شود

روح الله فدایی اظهار کرد: انواع بخاری های گازی و نفتی، شومینه، پکیج، آبگرمکن و ... حتی خودرویی که در محیط بسته به مدت طولانی روشن بماند می تواند باعث تولید گاز کشنده منوکسید کربن شود.
وی افزود: گاز مونوکسید کربن به علت کاهش اکسیژن در محیط به وجود می آید، یعنی اگر در محیطی که یک وسیله شعله دار وجود دارد و راه مناسبی برای ورود هوا نباشد، این گاز در آن محل تولید و منتشر می شود.
وی تصریح کرد: خطر واقعی زمانی است که به هر علتی، اکسیژن محیط کاهش پیدا کرده و گاز مونوکسید کربن تولید و منتشر شود. اگر اکسیژن بطور کامل قطع شود باعث خاموش شدن سریع شعله آتش می‌شود، کاهش اکسیژن خطرات زیادی دربر دارد.
سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری کاشان گفت: منوکسید کربن گازی بی بو، بی رنگ و بدون مشخصه خاص و کمی سبکتر از هواست، که به علت قابلیت انتشار بسیار بالایی که دارد به سرعت تمام فضای محیط را انباشته می کند و همه حاضران را در معرض مسمومیت قرار می دهد.
او افزود: میل ترکیبی این گاز با هموگلوبین خون ۲۵۰ تا ۳۰۰ برابر بیشتر از میل ترکیبی اکسیژن با هموگلوبین است. وظیفه هموگلوبین، رساندن اکسیژن به بافت‌ها و اندام های بدن است و زمانی که مونوکسید کربن، در کنار هموگلوبین قرار گرفت، اجازه اکسیژن رسانی به اندام ها را نمی دهد و به سرعت فرد دچار مسمومیت می شود.
وی تصریح کرد: نشانه های مسمومیت با منوکسید کربن، شبیه سرماخوردگی است، که بسیاری افراد آن را جدی نمی گیرند. از اولین نشانه های مسمومیت با این گاز، ایجاد حالت ضعف و سستی در بدن و در ادامه سردرد، درد شکمی، سرگیجه، تهوع و استفراغ، ایجاد حالت دوبینی و تنفس های سریع و کوتاه است.
او تاکید کرد: اگر افراد در محیط آلوده باقی بمانند در حالت تشنج، بیهوشی و حتی کما قرار گرفته و در نهایت مرگ پدیدار می شود.
فدایی اظهار کرد: هنگام برخورد با افراد آسیب دیده با این گاز ضمن تماس فوری با نیروهای امدادی باید به سرعت فرد مسموم را از محل خارج و به فضای باز منتقل کرد تا نیروهای امدادی در محل حاضر شوند. همچنین باید در و پنجره ها را باز کرده و تمام منابع گازسوز و شعله دار محیط خاموش شود.
فدایی گفت: شهروندان هنگام استفاده از وسایل شعله دار، باید توجه کنند که تمام راه های ورودی هوا را نبندند و حتماً مسیر مناسبی برای ورود هوای تازه به محیط در نظر بگیرند. البته نیازی به بازکردن تمام در و پنجره ها نیست و تنها باز بودن بخشی از پنجره یا زیر در واحد مسکونی برای گردش هوا کافی است.
مدیرروابط عمومی آتش نشانی کاشان افزود: شومینه از جمله وسایلی است که بیشتر از سایر وسایل گرمایشی می تواند حادثه ساز شود. این وسیله علاوه بر اینکه گرمای زیادی را به هدر می دهد، مقدار بیشتری گاز را نیز وارد منزل می کند و جنبه تزئیناتی این وسیله بیشتر از گرمایشی آن است.
او در مورد استفاده از پکیج در منزل تصریح کرد: بهتر است از انواع فن دار آن استفاده شود تا آلاینده ها به خارج هدایت شود. پکیج و آبگرمکن دیواری مقدار زیادی اکسیژن مصرف می کند و بهتر است این وسیله ها در خارج از محیط منزل مثل بالکن یا محلی که مستقیم به فضای آزاد راه دارد نصب شود.
وی تاکید کرد: نقص در سیستم دودکش ها از مهم ترین عوامل تولید و انتشار گاز منوکسید کربن است و باید قبل از نصب بخاری، آبگرمکن و پکیج از باز بودن مسیر دودکش های داخل دیوار اطمینان حاصل شود. برای اینکار می توان از سطح پشت بام یک وزنه کوچک را با ریسمان به داخل دودکش فرستاد.
وی گفت: دودکش ها باید از سطح بام نیز ۸۰ سانتی متر بالاتر و حدود یک متر از دیوار جانبی فاصله داشته باشد و در انتهای آن کلاهک H نصب شود چراکه وجود این کلاهک علاوه بر اینکه مانع ورود باد و توفان و شاخ و برگ درختان به داخل دودکش می شود به خروج بهتر آلاینده ها نیز کمک می کند.
وی اظهار کرد: بهترین نشانه برای کارکرد صحیح دودکش ها این است که بدنه آن ها همواره باید داغ باشد. سرد بودن دودکش ، زمانی که بخاری روشن است و همچنین زرد و نارنجی بودن شعله بخاری از نشانه های تولید این گاز خطرناک است که باید بررسی شود.
وی تصریح کرد: هرگز نباید از دودکش های شکسته یا دودکش های نامناسب مثل لوله پولیکا یا قوطی های فلزی به جای دودکش سیمانی داخل دیوار استفاده کرد. لوله های سیمانی با کیفیت و سالم داخل دیوارها، مانع انتشار این گاز کشنده به داخل منزل می شود.

کارشناس آموزش سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری کاشان گفت : باید برای وسایل گرمایشی و شعله دار در منزل ، فقط از دودکش های ورق سفید گالوانیزه استفاده شود چراکه این دودکش ها مقاومت فیزیکی بیشتری دارند و به خوبی داخل هم چفت می شوند.
او افزود: دودکش های آلومینیومی، آکاردئونی، فنری و ... به مرور دچار نقص شده و گاز مونوکسید کربن را داخل محیط منتشر می کنند و به علت خاصیت ارتجاعی دودکش های فنری به سهولت از محل اتصال خود خارج شده و منفذهای ریز آنها می تواند باعث انتشار آلاینده ها در محیط شود.
او اظهار کرد: باید از حداقل زانوئی در نصب دودکش های داخل واحد استفاده شود. بهترین وضعیت برای نصب دودکش ها، حالت عمود یا قائم است که در این حالت آلاینده ها به آسانی خارج می شوند اما هرچه شیب دودکش پایین تر رود خروج آلاینده ها سخت تر خواهد شد.
او تاکید کرد: هر وسیله گرمایشی و شعله دار نیاز به یک دودکش مجزا دارد. باید از به کاربردن دودکش های مشترک برای دو یا چند وسیله خودداری شود. همچنین باید از نصب دودکش های غیر هم سایز و غیر هم قطر خودداری شود.
او با اشاره به پرهیز از تغییر اندازه دهانه خروجی دودکش ها گفت: برخی افراد، دهانه خروجی دودکش های روی دیوار را با موانعی کوچک می کنند که به اصطلاح، هوای گرم کمتری خارج شود که این عمل باعث انباشت گازهای خطرناک داخل دودکش و انتشار آن به داخل محیط می شود
فدائی تاکید کرد: دستگاه های هشدار دهنده گاز مونوکسید کربن در محیط تا حد زیادی می تواند به کاهش خطرات ناشی از این گاز کمک کند اما باید در انتخاب این دستگاه ها دقت شود. بعضی از این وسایل کیفیت و کارایی لازم را ندارد پس حتما باید از مدل های استاندارد آن استفاده شود.
او ادامه داد: بخاری های بدون دودکش هرچند بعضی از آنها استاندارد است اما برای نصب در منازل و به ویژه اتاق خواب مناسب نیستند. اگرچه آنها مجهز قطعه ای به نام (ODS) هستند که درصورت کاهش اکسیژن شعله را قطع می کند، اما باید بدانیم که برای این قطعه نیز احتمال خرابی ونقص وجود دارد.
او تصریح کرد: متاسفانه برخی از رانندگان کامیون و خودروهای سنگین به جای رفع نقص فنی بخاری خودروی خود، گازپیک نیکی در کابین خودرو استفاده می کنند که این امر در موارد بسیاری سبب گازگرفتگی رانندگان شده است.
او با اشاره به اینکه همواره با کمی احتیاط و صرف کمی هزینه بیشتر می توان جلوی بسیاری از این حوادث را گرفت، گفت: شهروندان برای خرید منزل به همه مسایل اهمیت می دهند اما به مسایل ایمنی ساختمان که از مهم ترین و حیاتی ترین مسایل زندگی است توجهی نمی کنند.
فدایی تاکید کرد: بسیاری افراد هزینه بالایی برای خرید بخاری و ساخت شومینه زیبا هزینه می کنند اما برای تجهیزات نصب آن حاضر به خرید شیلنگ استاندارد، بست و دودکش مناسب نیستند. باید باور کنیم که رعایت یا عدم رعایت اصول ایمنی متوجه خود ماست پس باید در اجرای این اصول کوشا باشیم.