رهاسازی ۴۴۰ میلیون مترمکعب آب از سدها به دریاچه ارومیه

"سیدمرتضی موسوی" مدیرکل دفتر مدیریت به‌هم پیوسته منابع آب حوضه دریاچه ارومیه با اشاره اینکه تراز کنونی دریاچه ارومیه به ۱۲۷۰.۸۵ رسیده است، گفت: این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود هشت سانتیمتر کاهش پیدا کرده است.

وی تصریح کرد: به واسطه بارش‌های مناسبی که در طی چندین روز اخیر در حوضه آبریز دریاچه ارومیه صورت گرفته است و به طبع آن رهاسازی‌ مناسب آب از سدهای این حوضه به سمت دریاچه موجب شده تا دریاچه ارومیه در شرایط تثبیت تراز سال‌های گذشته قرار بگیرد.

موسوی تصریح کرد: وسعت دریاچه تا هفتم خردادماه به ۲۴۰۲.۷۸ کیلومتر مربع رسیده است که در مقایسه با سال گذشته وسعت دریاچه ۹۱.۵۶ کیلومتر مربع و در قیاس با سطح متناظر با تراز اکولوژیک ۲۱۲۳.۹۵ کیلومتر مربع افت کرده است.

مدیرکل دفتر مدیریت بهم‌پیوسته حوضه‌های آبریز دریای خزر و دریاچه ارومیه تاکید کرد: حجم کنونی آب موجود در دریاچه ارومیه ۲.۲۵ میلیاردمترمکعب است که این رقم نیز در مقایسه با مدت زمان سال قبل ۲۰ میلیون مترمکعب و در مقایسه با حجم متناظر با تراز اکولوژیک ۱۴.۰۲ میلیاردمترمکعب کاهش پیدا کرده است.

وی با اشاره به رهاسازی ۴۴۰ میلیون مترمکعب آب از سدهای این حوضه آبریز به سمت دریاچه ارومیه است، گفت: این رهاسازی در طی دو مرحله انجام شده است و همچنان نیز روند رهاسازی آب سدها به سمت دریاچه ادامه داشته و قطع نشده است و امیدواریم این شرایط را با بارش‌های خوبی که در حوضه اتفاق افتاده بتوانیم ادامه بدهیم.

موسوی با اشاره به اینکه میزان بارش‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه از ابتدای سال آبی (ابتدای مهرماه) تا ششم خردادماه به ۳۹۱ میلیمتر رسیده است، گفت: حجم بارش‌های امسال این حوضه نسبت به سال گذشته بهبود ۴۴ درصدی پیدا کرده است که در صورت ادامه این روند امیدواریم طی روزهای آینده رهاسازی آب بیشتری از سدهای بوکان، مهاباد و زولا به سمت دریاچه ارومیه داشته باشیم.

وی با اشاره به برخی از انتقادات زیست محیطی مطرح شده در خصوص رهاسازی کمتر آب سدها به دریاچه ارومیه گفت: اینکه تمامی مسائل آب در چارچوب وزارت نیرو دیده شده و یک وزارتخانه را مسئول بدانیم این ذهنیت درستی نیست؛ چرا که وزارت نیرو آب را در یک گستره عظیم برای جامعه تامین و توزیع می‌کند، بنابراین بحث آب مسئله‌ای است که دارای تبعات اجتماعی است و هرگونه سو مدیریت و یا عدم پیش‌بینی مصارف می‌تواند باعث خسارت به بخش‌های مختلف از جمله جامعه کشاورزی شود. بنابراین این موضوع که صرفا وزارت نیرو در این موضوع دخیل است صحیح نیست.

مدیرکل دفتر مدیریت به‌هم پیوسته منابع آب حوضه دریاچه ارومیه تصریح کرد: وزارت نیرو مسئول تامین آب بخش‌های مختلف مصرف است و اگر این وزارتخانه در بحث مدیریت منابع و مصارف سدها دچار اشتباه شود طبیعتا می‌تواند آب مورد استفاده در بخش شرب، صنعت و کشاورزی را به خطر بیندازد؛ بنابراین وزارت نیرو در قبال رهاسازی آب سدها به دریاچه ارومیه چارچوب مصرف را رعایت کرده است.

موسوی با اشاره به ابلاغ برنامه منابع و مصارف سالانه به بخش‌های مختلف مرتبط با این حوزه، گفت: در چارچوب این برنامه نه تنها مجاز نبوده‌ایم مصارف را اضافه کنیم، بلکه باید هشت درصد نسبت به سال قبل هم کاهش مصرف داشته باشیم. این برنامه مورد تایید ستاد احیای دریاچه ارومیه قرار گرفته است و آن را مبنای چارچوب مصرف قرار خواهیم داد.

وی افزود: در حال ۴۱ درصد منابع آب حوضه آبریز دریاچه ارومیه را به تنهایی رودخانه زرینه رود تامین می‌کند که سد بوکان نیز بر روی این رودخانه واقع شده است، با وجود اینکه مصارف این رودخانه تعدیل شده ولی همچنان آب این رودخانه به سمت دریاچه رها می‌شود و موجب شده تا تراز دریاچه افزایش یابد.

مدیرکل دفتر مدیریت به‌هم پیوسته منابع آب حوضه دریاچه ارومیه تاکید کرد: شرایط آبی امسال به شکلی است که می‌توانستیم ظرفیت مخزن سد بوکان را نیز افزایش بدهیم و به ذخیره منابع آبی بپردازیم ولی این کار انجام نشده است و با رهاسازی آب سد به سمت دریاچه با وجود اینکه حجم مخزن نسبت به سال گذشته رو به کاهش است، ولی در تلاشیم تا بتوانیم بخشی از حقابه دریاچه ارومیه را از سد بوکان تامین کنیم.

موسوی ادامه داد: در خصوص سایر سدهای این حوضه نیز امیدواریم بتوانیم طی روزهای آینده این برنامه را اجرایی کنیم. رهاسازی آب برخی از سدها نیازمند فعالیت‌های فنی است به محض اینکه این شرایط فنی در سدهای همچون سد زولا فراهم شود رهاسازی آب از سایر سدهای منطقه نیز عملیاتی خواهد شد؛ امیدواریم شرایط به سمتی برود که ما بتوانیم حداکثر رهاسازی را به سمت دریاچه ارومیه داشته باشیم.

مدیرکل دفتر مدیریت به‌هم پیوسته منابع آب حوضه دریاچه ارومیه در پایان با تاکید بر اینکه مدیریت آب یک بعدی نیست، خاطرنشان کرد: همانگونه که محیط زیست اهمیت حیاتی دارد بایستی برای تامین حقابه آن نیز مسائل اجتماعی را حل کنیم. تا زمانی که مشکل تامین معیشت جایگزین شاغلان بخش کشاورزی وجود دارد پارامترهای اجتماعی انتقال آب به دریاچه ارومیه را در حد نیازش دشوار خواهد کرد.