دریاچه های طبیعی اردبیل از جاذبه های گردشگری منحصر بفرد

مهمترین دریاچه های استان اردبیل عبارتند از دریاچه نئور که بزرگترین دریاچه طبیعی و آب شیرین استان اردبیل می‌ باشد، دریاچه شورابیل که تنها دریاچه طبیعی داخل شهر در کشور است و دریاچه قالغانلو و گیلارلوی گرمی که از مهمترین مناطق گردشگری خطه مغان است.

دریاچه نئور

دریاچه نئور در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به ‌طرف خلخال در یکی از دره‌ های کوهستان باغرو و در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد.

این دریاچه بالغ بر ۲۱۰ هکتار مساحت دارد و مشتمل بر دو دریاچه کوچک و بزرگ است که در فصل بهار به هم می‌پیوندند و دریاچه واحد را به وجود می‌آورند.

عمق دریاچه نئور در حد کمینه ۵/۵ متر و در حد بیشینه ۱۳ متر می باشد. آب این دریاچه برای استفاده آبیاری زمین های کشاورزی مورد بهره برداری قرار می گیرد که در سال ۱۳۶۶ به منظور ذخیره آب جهت استفاده‌های کشاورزی سدی در تنها خروجی دریاچه (قانلی دره) احداث و مورد بهره برداری قرار گرفت. وسعت حوضه آبریز دریاچه نئور ۴۵ کیلومتر مربع بوده و از مراتع ییلاقی عشایر فندوقلو می‌باشد.

محدوده دریاچه نئور به‌عنوان یک منطقه حفاظت شده زیست محیطی تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد و شکار هر گونه پرنده آبی در این دریاچه ممنوع بوده و دارای ارزش های زیستگاهی - اکوتوریستی - زنبور داری - کشاورزی و دامداری می باشد، این منطقه داراى پوشش گیاهى متنوع از جمله شبدر، بابونه، ‌بومادران، آلاله، نعناع و… است، دریاچه نئور زیستگاه برخی از گونه های پرندگان مهاجر عبوری نیز هست.

شاخص ترین‌آنها آنقوت است و در این منطقه زادآوری می‌کند. از دیگر پرندگان موجود در این دریاچه و حاشیه آن نیز می توان به کبک، چکاوک، چنگر، بلدرچین، عقاب طلایی، زاغ و انواع پرندگان گنجشک سان اشاره نمود.

بارندگی مناسب و وجود چشمه‌های فراوان سبب پایداری وضعیت دریاچه شده ضمن آنکه هوای مطبوع منطقه زمینه بسیار مناسبی برای جذب گردشگر خصوصاً در اوقات گرم سال را فراهم کرده‌است.

چشمه های منطقه نئور عبارتند از گور بلاغی، شبلو بلاغی، گول بلاغی، قاشقا بلاغی، پیالا گوزه، قورما چوخور بلاغی، دیری بلاغی، پاسگاه بلاغی، قوتور بلاغی، حسین بلاغی، اوبا بلاغی، اسدخان یوردونون بلاغی، سید یوردونون بلاغی، قالا گوزه سی، فرخ یوردونون بلاغی

ماهی‌گیری

این دریاچه دارای نوعی ماهی به نام قزل‌آلای رنگین کمان می‌باشد.

هرساله برای کنترل جمعیت گاماروس ها (نوعی آبزی) در دریاچه، تعدادی بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان، را داخل نئور رها می کنند و همین امر موجب می شود تا یکی از جاذبه های دریاچه نئور که بسیاری را به این منطقه می کشاند، قابلیت ماهیگیری در آن باشد.

در شهریور ماه هر سال نیز مسابقه ماهیگیری هیجان انگیزی در این مکان برگزار می شود و علاقه مندان به ماهیگیری و همچنین بسیاری از طبیعت دوستان را راهی نئور می کند. این امر به این دلیل اتفاق می افتد که ماهی های دریاچه باید قبل از شروع فصل سرما صید و جمع آوری شوند وگرنه با یخ زدن آب دریاچه در زمستان همگی از بین می روند.

دوچرخه سواری

یکی از زیباترین مسیر های دوچرخه سواری و البته پر طرفدارترین آنها، از نئور آغاز می شود و تا ییلاق سوباتان ادامه می یابد. علاقه مندان به این ورزش، در قالب گروه های مختلف راهی نئور می شوند و از آنجا تا سوباتان را رکاب می زنند تا هم از طبیعت لذت ببرند و هم تجربه ای متفاوت را برای خود خلق کنند. طول مسیر دوچرخه سواری حدود ۱۲۰ کیلومتر است و در طی آن باید از دامنه های پرشیب نیز گذشت پس برای گذر از آن باید حرفه ای باشید.

پیاده روی

برخی از افراد ترجیح می دهند در قالب گروه ها و تورهای مختلف راهی نئور شوند و از آنجا با پای پیاده به سمت سوباتان راه بیفتند. برای طی این مسیر بسته به انتخاب شما ۱۸ تا ۲۴ کیلومتر راه در پیش دارید که در ابتدا حدود ۴۰۰ متر افزایش ارتفاع دارد و بسته به توان افراد بین ۸ تا ۱۲ ساعت به طول می انجامد. اواسط اردیبهشت ماه تا اواخر خرداد ماه، بهترین فصل برای پیمودن این مسیر تماشایی است و در میان راه جاذبه هایی همچون آبشار ورزان و قله بغروداغ نیز وجود دارند که با زیبایی خود خستگی را از تن می زدایند.

کوهنوردی

نئور، دریاچه ای در میان کوهستان است و اطراف آن پر است از قله هایی که فتح‌شان تجربه ای متفاوت برای هر کوهنوردی خواهد بود. بر فراز این کوه ها از تماشای دشت زیر پای‌تان و دریاچه ای که در میان آن می درخشد، لذت خواهید برد. پیرامون حوضه آبریز دریاچه حدود ۱۲ قله در محدوده ارتفاعی ۲۵۷۰ تا ۳۲۲۲ متر از سطح دریا وجود دارد و هر کدام‌شان جلوه ای خاص و پر شکوه دارند.

واقع شدن نئور در ۳۰ کیلومتری دریای خزر سبب می شود که با صعود به ارتفاعات شرقی مشرف به دریاچه بتوانید منظره ای زیبا از این دریای زیبا را نیز ببینید و غرق در تماشای آن شوید.

ورزش ها و تفریحات زمستانی

با توجه به شرایط اقلیمی منطقه، در زمستان ها، متوسط دمای نئور به ۲۰- درجه سانتی گراد می رسد و کوهستانی بودن منطقه باعث می شود تا دریاچه دارای زمستان‌هایی نسبتا طولانی باشد. یخ زدگی سطح دریاچه یکی از جذابیت های آن است که باعث می شود برخی از افراد برای انجام بعضی فعالیت های زمستانی، راهی آن شوند و یا در طبیعت به برف بازی بپردازند. جالب است بدانید که آب دریاچه به مدت ۵ ماه از سال به قطر ۸۰ سانتی متر یخ می زند.

راه‌های دسترسی به دریاچه

برای رسیدن به دریاچه چندین مسیر وجود دارد اگر قصد دارید از راه اصلی به دریاچه برسید باید پس از طی حدود ۳۵ کیلومتر از شهر اردبیل به سمت شهر خلخال به ده بودالالو رسیده سپس جاده‌ای به طول ۱۳ کیلومتر را به سمت بالای کوه طی کرده و پس از گذر از کنار روستای عباس‌آباد (در فاصله ۸ کیلومتری جاده و ۵ کیلومتری دریاچه) به دریاچه برسید. جاده کوهستانی برای رسیدن به این دریاچه آسفالت بوده، ولی جاده دور دریاچه خاکی می‌باشد.

اگر قصد پیمودن مسیرهای کوهنوردی و گردشگری را دارید سه مسیر وجود دارد

۱- هشت پر (طالش)، ریگ، کیش دیبی، شیله، مریان، قلعه جوق، حفظ‌آباد و عباس‌آباد.

۲- خلخال، گیوی، فاراب، قره قشلاق، کزور، خلفلو، هل آباد، حفظ‌آباد و عباس‌آباد.

۳- اردبیل، هیر، شبلو و عباس‌آباد.

دریاچه شورابیل

یک دریاچه زیبا وسط شهر، کنار پرترددترین خیابان و سرسبزترین منطقه اردبیل. دریاچه ای طبیعی بدون آلودگی محیطی و بوی نامطبوع.

دریاچه شورابیل یکی از دیدنی ترین دریاچه های ایران است که در ۲ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل قرار گرفته است. این دریاچه بعد از سرعین دومین منطقه نمونه گردشگری اردبیل است که با حدود ۱۵ هکتار و عمق متوسط ۲۰ متر در قلب اردبیل جا خوش کرده است.

نتایج مطالعات زمین‌شناختی نشان می‌دهد که قدمت این دریاچه قدیمی‌تر از دریاچه ارومیه است و تالاب شورابیل در اواخر دوران سوم و اوایل دوران چهارم زمین شناسی شکل گرفته و کم کم درحریم شهری اردبیل قرار گرفته است.

اهالی منطقه معتقد بودند گل و لای شورابیل در درمان امراض پوستی و درد مفاصل موثر است. هرچند که پزشکان چنین چیزی را تایید نمی کنند. به خصوص از چند سال قبل که آب شیرین به دریاچه اضافه شد، دیگر کمتر دیگر کسی برای درمان از گل دریاچه کمک می گیرد. هرسال صدها پرنده مهاجر در پاییز از روسیه به سمت این دریاچه حرکت می کنند و زمستان را در این تالاب می گذرانند.

درباره علت نامگذاری شورابیل گفته می شود که شوری بسیار زیاد آب آن باعث این نامگذاری بوده اما امروز که آب شیرین به دریاچه اضافه شده، دیگر شورابیل تنها یک نام به یادگار مانده از گذشته به حساب می آید.

شوری دریاچه امروز به حدی است که ماهی قزل آلای رنگین کمان در آن پرورش داده می شود. همچینین در سال ۱۳۸۷ شیلات منطقه تصمیم گرفت ماهی های دیگری مثل اردک ماهی، کپور و شاه میگو هم در آن پرورش دهد.

اما شورابیل تنها به این منظره زیبا ختم نمی شود. اسکله قایقرانی، دو میدانی، دوچرخه سواری، باغ وحش، هتل های مجهز و زیبا، گنجینه تاریخ طبیعی، نمایشگاه بین‌المللی و بازارچه صنایع دستی، مجموعه شهر بازی، رستوران در وسط دریاچه و... از دیگر امکاناتی هستند که در مراجعه به شورابیل می توانید از آنها بهره مند شوید.شورابیل حتی امکاناتی برای اقامت توریست های خارجی هم دارد و چند هتل معتبر و مجهز در نزدیکی آن ساخته شده است.

بنا به گفته مسئولان قرار است این مجتمع فرهنگی تفریحی در آینده نزدیک به منطقه نمونه گردشگری شورابیل تبدیل شود و از جمله اقدامات صورت گرفته در این حوزه احداث پارک صخره ای، پارک جنگلی باغ بهشت، رینگ پیاده روی با چمن مصنوعی دور دریاچه، مسیر دوچرخه سواری، مسیر های ورودی جدیدی به داخل دریاچه در ضلع جنوبی و شرقی و همچنین قرار دادن اتوبوس دریایی داخل دریاچه میباشد.

دریاچه قالغانلو

قالغانلو زیباترین و کوچکترین دریاچه طبیعی شمالغرب ایران است. این دریاچه فصلی به وسعت ۳۵۰۰ مترمربع در شرق روستای خان کندی شهرستان گرمی استان اردبیل واقع است که از ذوب شدن تدریجی برفهای کوه قبله داشی پدیده آمده و در فصل بهار وسعت آن افزایش می یابد اما در فصول خشک سال به دلیل افزایش تبخیر سطحی و مصرف آب آن توسط دامها و کشاورزان از وسعت آن کاسته می‌شود.

بررسی بوم‌شناسی طبیعی قالغانلو نشان از وجود یک اکوسیستم باانواع موجودات آبزی در آن می‌باشد. همچنین این دریاچه مکان خوبی برای پرورش انواع ماهیان سردآبی بشمار می‌رود.

دریاچه گیلارلوی گرمی

دریاچه مصنوعی گیلارلوی گرمی در سال ۷۵ با هشت میلیون مترمکعب حجم آب با هدف تامین آب شرب شهر گرمی احداث شد.

دریاچه مصنوعی گیلارلو به دلیل موقعیت جغرافیایی و چشم انداز زیبا به عنوان منطقه نمونه گردشگری درآمده است و طرح گسترش و زیبا سازی آن با ایجاد امکانات رفاهی و تفریحی در دستور کار قرار دارد.

این دریاچه در پنج کیلومتری شمال شهر گرمی و در کنار روستای گیلارلو واقع است . بر روی دریاچه گیلارلو سد خاکی احداث شده است که آب آن از طریق کانالی از رودخانه های برزند و دیزده چایی تامین می شود از مهمترین سدهای موجود در منطقة مغان می باشد.