زیست عباس‌گونه

برخی از شخصیت‌های حاضر در واقعه عاشورا فی نفسه مظلوم بوده و هنوز هم هستند. یکی از آن شخصیت‌ها حضرت عباس بن علی علیه السلام است. شخصیتی که تا به امروز چه سخنرانان منبری و چه نویسندگان عامه نویس بیشتر او را فردی معرفی کردند که در کربلا وظیفه آب آوردن برای حرم و کودکان را بر عهده داشته است و غالباً بر مظلومیت حضرت ابوالفضل(ع) به خاطر قطع دستانش گریستند. اما حقیقت آن است که این شخصیت بزرگ تاریخ اسلام پیش از آنکه در واقعه عاشورا حاضر شود شخصیتی قابل تحسین از میان مفاخر زمانه خود بوده است. عباس بن علی به شغل معماری و خانه‌سازی اشتغال داشته است. اما آنچه عباس(ع) را از سایران متمایز می‌کند نوع نگاهش به مسائل و موضعگیری‌هایش در اتفاقات مختلف و شرایط متفاوت جامعه است.

بسیاری از نویسندگان نام عباس(ع) را هنگامی برای فرزند حضرت علی علیه السلام از ام البنین به کار برده اند که می خواستند او را در برابر دشمنان به عنوان مدافع حق نشان دهند. در سوی دیگر اما او را ابوالفضل می‌نامند یعنی پدر فضل. این نام بیشتر زمانی به کار برده می‌شد که شخصیت مهربان برادر امام حسین علیه السلام قرار بود به تصویر کشیده شود. یعنی عباس(ع) در ذات خود دارای دو شخصیت و دو نوع برخورد با افراد بود. مهربان و رحیم با دوستان و عصبانی و خشمگین در برخورد با دشمنان. اما مهمترین شاخصه حضرت عباس علیه السلام امام شناسی این شخصیت فرهیخته است.

در تاریخ به کرات آمده است که هیچگاه حضرت عباس(ع) برادر بزرگتر خود امام حسین علیه السلام را برادر خطاب نکرد، مگر در لحظات پایانی عمرش و کمی پیش از شهادت. او همواره امام حسین علیه السلام را سید و آقا خطاب می‌کرد.

سؤال اینجاست که آیا این نوع گفتگو میان دو برادر می‌تواند بیانگر فاصله میان آنها باشد؟ پاسخ اما خیر است. زیرا عباس بن علی علیه السلام به بینشی دست یافته است که جایگاه برادر خود را به خوبی درک کرده و همواره او را مورد احترام قرار داده است. عباس هنگامی که از سوی شمر امان‌نامه دریافت می‌کند خطاب به امام علیه السلام می‌گوید: نمی‌دانم این فرد در من چه دیده است که چنین جسارتی به خود داده است؟ این بدان معناست که برای حضرت ابوالفضل(ع) نوع نگاه امام حسین علیه السلام اهمیت ویژه‌ای داشته و نمی‌خواسته با پیشنهادی این چنین از سوی امام و پیشوایش مورد تردید قرار گیرد. هرچند امام حسین علیه السلام بیش از هر کسی برادرش عباس(ع) را می‌شناخته و درباره او بهترین قضاوت را داشته است.

نگاهی دقیق به زندگی حضرت ابوالفضل(ع) نشان می‌دهد که او از هر جهت می‌تواند نمونه یک انسان کامل باشد. انسانی میان انسان‌های عادی و امامان معصوم. دست یافتنی اما سخت. در این میان وظیفه تمام کسانی که رسانه‌ای در اختیار دارند از منبر گرفته تا روزنامه و صدا و سیما این است که تمام وجوه زندگی این شخصیت بزرگوار را به مخاطبان عرضه کنند و بگویند که می توان همانند حضرت ابوالفضل(ع) شد اما باید همانند او زندگی کرد.

*کارشناس رسانه