آنچه باید یک نوجوان درباره مواد مخدر بداند

مواد مخدر، موادی اعتیاد آورد و مخرب هستند که فرد مصرف‌کننده حتی با یک یا چند بار مصرف به ماده وابستگی پیدا می‌کند و در اصطلاح معتاد می‌شود. اما سوالی که پیش می آید این است که چرا فرد به مصرف وابسته می‌شود؟

خوب باید بدانیم که مواد مخدر ترکیبات شیمیایی هستند که مصرف آن‌ها تغییراتی شیمیایی بر روی سیستم عصبی ایجاد می‌کند و باعث ایجاد لذت، تغییر هوشیاری و وابستگی به مواد می‌شوند؛ بنابراین پتانسیل ایجاد اعتیاد و سوءمصرف در آن‌ها وجود دارد، ولی شدت آن بسته به نوع ماده و اثرات آن روی بدن و سیستم عصبی و مغزی مصرف کننده، متفاوت است.

مواد مخدر یا (سرخوش نما) نام عمومی برای انواع متنوعی از داروها، سایکو اکتیوها و ترکیبات شیمیایی طبیعی و سنتتیک است که معمولاً خاصیت تسکین دهنده و سرخوش کننده دارند و اغلب به دلیل احتمال ایجاد وابستگی به مصرف، جزء مواد اعتیادآور طبقه‌بندی می‌شوند.

اعتیاد نوعی بیماری است و می‌توان آن را درمان کرد ولی چرا نوعی بیماری به شمار می‌رود؟ اعتیاد از آن جهت بیماری محسوب می‌شود که مصرف مواد مخدر، ساختار مغز و نحوه فعالیت آن را تغییر می‌دهد.

به گفته سایت پزشکی و مجله سلامت راستینه، اعتیاد بیماری مغزی مزمن، پیش‌رونده و صعودکننده است که باعث می‌شود با وجود پیامد های ناگوارِ مصرف مواد، فرد معتاد باز هم برای به دست آوردن یا مصرف مواد مخدر خود را به هر دری بزند. مواد مخدر را می‌توان به دو گروه اصلی تقسیم‌بندی کرد :

سرکوب کننده ها

مواد مخدری که واکنش‌های مغز را آهسته می‌کنند. که از اثرات سرکوب کننده ها: کم شدن سرعت تنفس و ضربان قلب - کم شدن فشار خون و خواب‌آور بودن است. مثل:(هروئین، تریاک، مورفین ، کراک هروئین، متادون،دزومرفین، ماری‌جوانا)

محرک ها

مواد مخدری که به سیستم عصبی بدن سرعت می‌بخشد که از اثرات محرک ها می توان به بیشتر شدن سرعت تنفس و ضربان قلب، بیشتر شدن فشار خون، برای مثال جلوگیری از خواب است. مثل:(کوکائین، آمفتامین(شیشه)، کوکائین، کراک‌کوکائین)

و دسته ای نیز به نام توهم زاها مشخص می شوند که قرص های اکستازی از آن جمله اند. اما در ادامه به خطرناک ترین مواد مخدر مصرفی مانند هروئین، الکل و کوکائین می پردازیم.

هروئین

به گفته صاحب نظران مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان، هروئین ماده مخدری است که برخی از کارشناسان آن را اعتیادآورترین ماده مخدر جهان می‌دانند و جدا از این ویژگی آن را به عنوان ماده‌ای خطرناک نیز طبقه‌بندی می‌کنند، زیرا می‌تواند موجب مرگ فرد شود.

الکل

اگرچه مصرف الکل در بسیاری از کشورهای جهان قانونی است، اما یکی دیگر از اعتیادآورترین مواد در جهان شناخته می‌شود. برخی از کارشناسان الکل را مخرب‌ترین ماده مخدر می‌دانند که آسیب‌های ناشی از مصرف آن بر بدن انسان می‌تواند به مرگ نیز منجر شود.

کوکائین

کوکائین ماده مخدر، محرک و بسیار قوی است که از برگ گیاه کوکا به دست می آید. کشورهای بولیوی، پرو و کلمبیا بزرگترین مراکز رشد و نمو کوکا به شمار می روند.
نکته‌ مهم و قابل توجه درباره مواد مخدر، بحث اعتیاد نوجوانان و جوانان است. از آنجایی که نوجوانان آینده‌ کشورها را می‌سازند، تاسف بار است که جوانان یک کشور آینده خودشان و کشورشان را تباه کنند. اما دلیل گرایش جوانان به اعتیاد و مواد مخدر چیست؟
نوجوانی و جوانی دوره ای پر تکاپو است و معمولاً جوانان هیجان طلب هستند و میل به کنجکاوی در آنها زیاد است. در این دوره ویژگی هایشان به آنها اجازه می‌دهد که هر چیزی را با هر ریسکی امتحان کنند. بعضی افراد قدرت ''نه'' گفتن را ندارند و تحت تاثیر دیگران قرار می‌گیرند، برخی ادعا می‌کنند برای فرار از مشکلات به این سو کشیده شده اند، برخی نیز برای خودنمایی و اینکه ثابت کنند بزرگ شده اند دست به ریسکی جبران ناپذیر می‌زنند، ولی در دام مواد مخدر می‌افتند و به سادگی نمی‌توانند از شرّ آنها خلاص شوند. اما خواستن توانستن است. کافیست اراده و تلاش را سرلوحه کار قرار داد.

خبرنگار دانش آموز : زهرا گنجی زاده