خاطره مشایی از ماجرای بازگرداندن سر سرباز هخامنشی به ایران

به گزارش خبرگزاری پانا، اسفندیار رحیم مشایی با یادآوری ماجرای سر سرباز هخامنشی که قبل از انقلاب از کشور خارج شده و در مقطعی در رسانه ها مطرح شده بود، گفت: من در دوران ریاست سازمان میراث فرهنگی مطلع شدم سر این سرباز هخامنشی در یک حراجی به حراج گذاشته خواهد شد که شخصا پیگیر استرداد آن به کشور شدم.

مشاور رئیس جمهور با بیان این‌که ما از خرید اشیاء قاچاق به دلیل این‌که به شیب خروج آن کمک می کند استقبال نمی کنیم، اظهار داشت: ما حاضر بودیم اشیاء تاریخی کشور را با پرداخت چندین برابر هزینه های پیگیری حقوقی به کشور بازگردانیم، اما این اشیاء را از حراجی ها با وجود نصف شدن هزینه ها نسبت به پیگیری قانونی در سطح بین الملل، خریداری نکنیم.

مشاور رئیس جمهور با اشاره به پیگیری شخصی خود جهت یافتن آدرس افرادی که سر سرباز هخامنشی را دراختیار داشتند، اظهار داشت: پس از پیگیری ها متوجه شدیم سر این سرباز در اختیار یک خانم میانسال فرانسوی بود که قصد فروش این شی گرانبها را در حراجی لندن داشت.

مشایی با بیان این‌که ما به لحاظ قانونی و حقوقی راهی برای بازگرداندن سر این سرباز نداشتیم گفت: ما استثنائاً در این مورد مجبور شدیم این شی را خریداری کنیم، چراکه نخست شی در لندن نگهداری می شد و طبق قانون انگلستان، دادگاه لندن به علت اینکه این شی در اختیار افراد فرانسوی بود، امکان بازگرداندن آن از طریق طی مراحل قانونی ممکن نبود.

وی با بیان این‌که تنها راه برای استرداد سر سرباز هخامنشی پیگیری از طریق قانون فرانسه بود اظهار داشت: با کمک حقوق دانان کشور متوجه شدیم طبق قانون فرانسه اگر یک شی ۳۰ سال در مالکیت فردی باشد و در آن ۳۰ سال ادعایی از طرف مالک اصلی مطرح نشود آن فرد به لحاظ قانونی و حقوقی مالک آن می شود.

مشایی افزود: ما در نهایت متوجه شدیم که از لحاظ حقوقی هیچ راهی برای بازگرداندن سر سرباز هخامنشی وجود ندارد و به ناچار شخصاً برای بازگرداندن سر سرباز هخامنشی عازم پاریس شدم و به یاد دارم زن میانسال فرانسوی که سر سرباز هخامنشی را از طرف همسرش به ارث برده بود، دارای دو پسر بود که آن ها به هیچ عنوان اجازه مذاکره مستقیم با مادرشان را نمی دادند و خودشان با ما صحبت می کردند.

رئیس دبیرخانه ریاست جنبش عدم تعهد با اشاره به دیدارهایی که با فرزندان صاحب این شی داشتند، اظهار داشت: در این دیدارها ما همواره به فرزندان این زن تاکید می کردیم که ما به عنوان خریدار شی تاریخی مربوط به کشورمان با شما وارد مذاکره نمی شویم؛ بلکه به پاس قدردانی از زحمات شما که بیش از ۳۰ سال از یک اثر باستانی ایران به خوبی نگه داری نموده اید به شما پول خواهیم داد.

وی با اشاره به این‌که این دو جوان به هیچ عنوان اجازه صحبت با مادرشان را نمی دادند، گفت: آنها می دانستند ما می توانستیم مادر آن ها را با مبالغ کمتر نیز راضی کنیم، اما در نهایت ما به آن ها تا ۵۰۰ هزار پوند پیشنهاد دادیم.

مشایی با بیان این‌که تشخیص روانشناختی من این بود که در مقابل بیشتر نمودن مبلغ پیشنهادی خودمان کوتاه نیاییم، گفت: آن‌ها این پیشنهاد را قبول نکرده و پیشنهاد ۹۰۰ هزار پوندی را مطرح کردند و ما حاضر به قبول این مبلغ نشدیم چراکه می دانستیم به محض قبول این مبلغ، آنها دوباره خواستار پول بیشتر از ما خواهند بود که در نهایت صحبت های ما با آنان به نتیجه نرسید.

مشاور رئیس جمهور با اشاره به عدم عقب نشینی از موضع بازگرداندن سر سرباز هخامنشی ادامه داد:ما به روش های دیپلماسی «پارتیزانی-فرهنگی» متوسل شدیم و در روز حراج به کمک سفارت و دوستان خود در فرانسه فضایی فرهنگی و تبلیغی درست کردیم که این شی متعلق به ایران است و در همین راستا بیانیه هایی منتشر کردیم.

مشایی با بیان این‌که فضای ایجاد شده برای محیطی مانند آن حراجی بسیار سنگین بود اظهار داشت: ما در آنجا جو سازی کردیم که حراج آثار باستانی ایران درست و منطقی نیست و این پایمال کردن حقوق یک ملت است و ایرانیان نیز نسبت به حراج سر این سرباز هخامنشی بسیار حساس هستند.

وی با موثر توصیف کردن فضای ایجاد شده اظهار داشت: به لطف خدا و دعای مردم در زمان حراج و پس از مقدمات اولیه، حراجی با پایه ی مبلغ ۵۰۰ هزار پوندی شروع به کار کرد که این دقیقا همان مبلغ پیشنهادی ما به مالک فرانسوی بود.

مشاور رئیس جمهور ادامه داد: بسیار جالب بود که کسی این مبلغ پیشنهادی حراجی را قبول نکرد، اما پس از پایان حراجی بدون مشخص شدن نام خریدار اعلام کردند که سر این سرباز به مبلغ یک میلیون پوند فروخته شده است.

مشایی با اعلام این‌که تا کنون یک خریدار بین المللی برای سر سرباز هخامنشی پیدا نشده است تا ما برای پیگیری و استرداد آن به کشور تلاش کنیم گفت:طرح ما در قبل از حراجی اثر گذار بود و کسی نتوانست آشکارا اعلام کند خریدار سر سرباز هخامنشی بوده است.

وی در ادمه تصریح کرد: این بدان معنی است که اساسا یا این شی فروخته نشده و به مالکین فرانسوی بازگردانده شده است و یا اینکه اگر فروخته شده، خریدار آن یک فرد معمولی نبوده و افرادی که از جریان خروج آثار باستانی پشتیبانی می کنند، آن را خریداری کرده اند و کاملا یک کار سیاسی انجام داده اند.

مشاور رئیس جمهور در خاتمه اظهار داشت: امیدواریم روزی که متوجه می شویم سر این سرباز هخامنشی در کجا قرار دارد مقدمات بازگرداندن آن به کشور را فراهم کنیم.