پانا گزارش می‌دهد
فراق رفیق 59 ساله بر چهره‌های سیاسی چگونه گذشت
تهران (پانا) – یک سال از فقدان و نبود مردی می‌گذرد که حضورش در کنار پیر جماران، مقام رهبری و تاثیرش بر بزنگاه‌های انقلاب، بر هیچ کس پوشیده نیست. اکنون دیگر هاشمی نیست اما تا زمانی که بود، تیغ تیز تخریب‌ها لحظه‌ای تنهایش نگذاشت، زخم تیغ‌ها بر جانش نشست اما هرگز قدمی خلاف منافع انقلاب برنداشت.
سید میلاد علوی - بعد از ظهر نوزدهم دی ماه مترو تهران مطابق معمول شلوغ بود اما ناگهان حال و هوایش به یک‌باره تغییر کرد، آنان که موبایل به دست از شبکه اجتماعی این روزها فیلتر شده تلگرام استفاده می‌کردند، در نگاهشان پرسشی موج می‌زد. تلفن همراهم زنگ خورد، صدای لرزان آن طرف گوشی که قصد پنهان کردنش را داشت، گفت: «تلگرامتو ببین»
چندین خبر برایم ارسال شده بود، همه با یک مضومن. باورم نشد یا در کلامی ساده‌تر نمی خواستم که باورم شود.
منتظر تکذیب بودم، اما تاییدها از راه رسید. امیرکبیر انقلاب دوباره سرتیتر تمام خبرگزاری‌ها و روزنامه‌های داخلی و معتبرترین رسانه‌های خارجی شد، آنان که روزها بود از پخش تصویر هاشمی خودداری کرده بودند، آیتالله خطابش کردند و با بغض خبر فقدانش را به اطلاع عموم مردم رساندند.
در عرض چند ساعت جماران شاهد حضور چهره‌های نام‌آشنای سیاست ایران شد، از رئیس ممنوع‌التصویر دولت اصلاحات تا رئیس دستگاه دیپلماسی در میان چهره‌های حاضر دیده می‌شدند. اشک و ناباوری نکته اشتراک تمام حاضران بود. پیام‌های تسلیت مقام‌ها و نهادها یکی پس از دیگری ارسال شدند. در این بین عبارتی از متن تسلیت رهبر انقلاب عجیب خودنمایی می کرد: آنجا که از هم‌رزمی، هم‌گامی، هم‌دلی و همکاری ۵۹ ساله سخن گفتند و این رفاقت ۵۹ ساله در مراسم نمازخواندن رهبر انقلاب بر رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام به نوعی دیگر یادآوری شد: «بگو همه باید بخونن »، این جمله کوتاه، «آخرین تلاش‌های یک رفیق برای رفیقش » نام گرفت، رفیقی که می‌دانست سنگ صبور انقلاب رفته است...
گفته شد بیش از دو میلیون نفر در مراسم تشییع پیکر سردار انقلاب در تهران حاضر شدند؛ «سند بصیرت هاشمی». اما امروز یک سال از فقدان آیتالله هاشمی می‌گذرد، انواع و اقسام تحلیل‌ها از روزهای بدون هاشمی ارائه شده است و در این میان چهره‌های نام‌آشنای سپهر سیاست ایران در گفت‌وگو با پانا از فقدان سنگ صبور گفتند:
هاشمی زنده است
۱- یاسر هاشمی ، فرزند آیتالله هاشمی روزهایی که بدون پدرش گذشته را سخت و همراه با نوعی خلأ توصیف می‌کند و می‌گوید: «واقعیت آن است که چیزی که من در جامعه می‌بینم این است که هاشمی زنده است و مردم دنباله‌رو افکار وی هستند و به اندیشه‌هایش توجه می‌کنند و این مسئله باعث می‌شود که من آیتالله را زنده بدانم.»
نفوذ همزمان بر مقامات و مردم
۲- حسین مرعشی ، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی که نزدیکی بسیار زیادی به «آیتالله مردم» و بیت وی داشته و دارد، نفوذ هاشمی بر افکار مقامات و مردم را یادآور می‌شود و بیان می کند: «خصلت تاثیرگذاری آیتالله هاشمی بر مقامات و مسئولان، خصلتی نیست که اگر امروز جمع ها و افرادی به اندازه وی مخلص و دلسوز هستند، بتوانند به سرعت جبران کنند زیرا وی سابقه طولانی در نفوذ به افکار و عقاید مردم و رهبران کشور داشت و کسی دیگر به این سادگی نمی‌تواند خلأ کنونی در این زمینه را جبران و چنین نقشی ایفا کند.»
واقعیت بیدار شدن وجدان عمومی
۳- مرتضی الویری از دیگر کارگزارانی‌های نزدیک به رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام است که امروز در پارلمان شهری تهران حضور دارد. او با تاکید بر این مهم که «هیچ کس نمی‌تواند جای آیتالله هاشمی را پر کند» می گوید: «به واسطه ارتباطی که ایت الله هاشمی با رهبری انقلاب، مراجع تقلید و تعامل با شخصیت‌ها و جریان‌های مختلف سیاسی داشت و با توجه به جایگاه فقهی و شخصیتی که دارا بود، نمی‌توان فردی را جایگزین وی متصور شد بنابراین درگذشت و فقدان وی ضایعه بزرگی برای همه ما بود اما در کنار آن واقعیت دیگری به نام بیدار شدن وجدان عمومی مردم شکل گرفت که باعث شد مردم احساس کنند چه گوهر و کیمیایی را از دست داده اند.»
فقدان آیتالله برای اصلاح‌طلبان سخت‌تر است
۴- عبدالله رمضان‌زاده ، سخنگوی دولت اصلاحات، از فعالان بنیاد باران و چهره های نزدیک به رئیس دولت اصلاحات محسوب می‌شود که این روزها حضوری پررنگی در شبکه اجتماعی دارد، وی در خصوص سال بی‌سردار سازندگی اظهار می‌دارد: «فقدان آیتالله هاشمی برای همه ایرانیان سخت است اما برای اصلاح‌طلبان این سختی بیشتر احساس می‌شود چرا که اصلاح‌طلبان یک حامی را از دست داده‌اند.»
تبدیل میانه‌روی به گفتمان سیاسی جدی
۵- صادق زیباکلام ، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران از چهره‌هایی است که مواضع او در امور گوناگون سیاسی و اجتماعی همواره مورد توجه مردم بوده است. وی فقدان هاشمی را خلاء بزرگی برای جریان اصلاحات و میانه‌روها تفسیر می‌کند و در تشریح این نظر خود چنین می‌گوید: «حضور خیل عظیمی از جوانان در تشییع شگفت‌انگیز آیتالله هاشمی نشان داد که وی توانسته با تحمل مخالفت‌ها، توهین‌ها و بی مهری‌ها در یک دهه پایانی عمر خویش، اعتدال و میانه‌روی را به یک جریان و گفتمان سیاسی جدی در ایران تبدیل کند.»
فقدان هاشمی به وضوح احساس می‌شود
۶- مصطفی تاجزاده ، معاون سیاسی وزیر کشور دولت اصلاحات از جمله اصلاح‌طلبانی است که طعم زندان را هم پس از ناآرامی‌های انتخابات ریاست جمهور دوره دهم چشید. وی در خصوص فقدان آیتالله هاشمی و روزهایی که بدون حضورش بر سیاست ایران گذشت، می‌گوید:«فقدان هاشمی رفسنجانی مسئله‌ای است که در عرصه سیاست ایران به وضوح می‌توان آنرا احساس کرد و گمان نمی‌کنم فردی بتواند به این راحتی جایگاه وی را پر کند.»
مفسر قرآن ناشناخته
۷- اشرف بروجردی ، رئیس فعلی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی، بر جایگاه علمی کمتر شناخته‌شده آیتالله هاشمی تاکید می‌کند و با بیان اینکه وی تنها کسی است که بعد از علامه طباطبایی کل قرآن را تفسیر کرده است، اظهار می‌دارد: «طی سال‌های بعد از انقلاب اسلامی نقش و تاثیر هاشمی بر کسی پوشیده نیست و هرگاه که جامعه دچار تهدید می‌شد وی به ایفای نقش می‌پرداخت، بنابراین فقدان آیتالله هاشمی خلأ جدی برای جامعه ایجاد می‌کند و این می‌تواند مخاطره‌آمیز باشد اما ما امیدواریم رسانه ملی با تبیین افکار و رویکرهای هاشمی و بیان دیدگاه‌های وی، جامعه را از تجربیات هاشمی برخوردار کند تا این مخاطرات را پشت سر بگذاریم و ایران اسلامی را به جایگاه حقیقی خود برسانیم.»
مهار‌کننده تندروی
۸- احمد شیرزاد ، نماینده مردم اصفهان در مجلس ششم، هاشمی را وزنه‌ای برای ایجاد تعادل می‌داند و می‌گوید: «یادمان نمی‌رود که در دوره انتخابات ۹۶ با فقدان هاشمی تندروی‌هایی صورت گرفت و اگر وزنه‌هایی مانند آیتالله هاشمی در کشور وجود داشته باشند می‌توانند چنین تندروی‌هایی را کنترل کنند.»
امروز دیگر هاشمی نیست، اما هشدارهایش در بسیاری از زمینه‌ها همچون درسی تحلیل‌هایش درباره رفتارهای رئیس دولت‌های نهم و دهم بیش از پیش خودنمایی می‌کند و در جامعه مورد بازخوانی قرارمی‌گیرد و در این میان، بسیاری این روزها از فقدانش تاسف می‌خورند که اگر بود چهها می‌شد و چهها نمی‌شد.
گفت‌وگوها: سید میلاد علوی، احسان میرزامحمدی
ارسال دیدگاه