کاهش 30 درصدی آلودگی هوا راهکار ساده‌ای دارد: نصب فیلتر دوده در اتوبوس‌ها

شهربانو امانی در جلسه علنی روز سه شنبه شورای شهر تهران با بیان اینکه هر خشونتی که با طبیعت کردیم، چند برابرش به سمت و سوی ما برگردانده شده است، گفت: هوا آلوده است و مدارس به دلیل آلودگی تعطیل است، در حالی که پیش از این اگر تعطیلی وجود داشت، به خاطر بارش برف زمستانی بود؛ نه آلودگی هوا.
وی با اشاره به تلاش‌های کمیته حمل و نقل و عمومی در خصوص نقش‌آفرینان آلودگی هوا گفت: پس از چهار ماه مطالعه، متوجه شدیم آلودگی هوا راه‌حل ساده‌ای دارد اما چطور کسی اراده‌ای تاکنون برای حل آن نداشته است.
متن تذکر عضو کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای شهر تهران به شرح زیر است:
«کمتر از چهار ماه از عمر شورای پنجم می‌گذرد، در این مدت اندک، یکی از مأموریت‌های کمیته ایمنی حمل و نقل، بررسی نقش وسایل نقلیه در آلودگی هوای شهر بود. جلسات مختلف، بازدیدهای مختلف و مطالعات متعدد، انجام شد تا بدانیم آیا به عنوان یک کمیته در شورا، می‌توانیم سهمی هر چند اندک در گره‌گشایی از این معضل بیابیم. ولی هر چه پیش رفتیم، بیشتر شگفت‌زده شدیم، زیرا خود را آماده رویارویی با یک معضل بسیار پیچیده و چندوجهی کرده بودیم و شنیده بودیم نهادهای متعددی باید دست به دست هم دهند تا بتوان معضل آلودگی را حل کرد ولی هر چه بیشتر با مسأله درگیر می‌شدیم و پیش می‌رفتیم، مسئله را بسیار ساده‌تر از آنچه بود، میافتیم و تعجب می‌کردیم که چطور مسئله به این آسانی، این‌قدر دستاویز و بهانه خبر، مصاحبه، جلسه، همایش، کنفرانس و ... شده است. بارها تردید کردیم که شاید مسیر را اشتباه می‌رویم! مگر می‌شود مسئله‌ای که مانند سرطان، نفس شهر را بریده و سالانه باعث مرگ بیش از ۴۵۰۰ نفر می‌شود و سال‌هاست دوام دارد، پاسخی به این سادگی داشته باشد.
جناب رئیس، اعضای محترم اگر مبنا و مطالعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران بگذاریم و طبق اعلام سازمان سلامت جهانی (WHO)، ذرات معلق را خطرناک‌ترین آلاینده بدانیم که عامل اصلی مرگ و میر افراد است، ناچاریم بر اساس سیاهه انتشار شرکت کنترل کیفیت بپذیریم که وسایل نقلیه به ترتیب زیر، در انتشار ذرات معلق سهم دارند. ذرات معلقی که خطر اصلی آلودگی هوا را سبب می‌شوند و باعث فوت شهروندان هستند؛ ذرات معلقی که عامل اصلی رنگ تیره هوای شهر هستند.
ـ اتوبوس ۳۰.۸ درصد
ـ کامیون ۲۲.۴ درصد
ـ موتورسیکلت ۱۰.۵ درصد
ـ مینی‌بوس ۴.۲ درصد
ـ وانت و سواری ۲.۱ درصد
ـ منابع ساکن نیز مانند کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و منازل در مجموع ۳۰ درصد
از این لیست، اتوبوس‌ها که تقریباً ۳۱ درصد در تولید ذرات معلق نقش دارند، اکثرشان در اختیار یا تحت مدیریت شهرداری است.اگر آمار ۴۵۰۰ فوتی سالانه بر اساس آلودگی هوا را در نظر بگیریم، همین اتوبوس‌های ما، تقریباً مسئول مرگ ۱۵۰۰ نفر از شهروندان تهرانی‌اند. همین اتوبوس‌ها، مسئول ۳۰ درصد گرفتگی و سیاهی هوای شهرند. فرسوده‌اند، درست است. ولی مگر راه‌حل ندارد؟ چرا آن هم راه‌حل دارد. فیلترهای جذب دوده، دانش و تست فنی‌اش هم توسط هر دو شرکت کنترل کیفیت و شرکت واحد کسب شده است. کل اعتبار لازم برای همه اتوبوس‌ها، کمتر از ۱۰۰ میلیارد تومان است. این عدد برای بیشینه‌ترین حالت ممکن است؛ خرید اتوبوس و تجهیز ناوگان بماند برای بعد، برای وقتی که بودجه مهیا بود. فعلا با بودجه کمتری، مسئله‌ی فوری‌تر را حل کنیم.
یعنی شهرداری در سال‌های گذشته چنین بودجه‌ای نداشته؟ دانش فنی نداشته؟ مگر می‌شود، با ۱۰۰ میلیارد که یک ششم حقوق پرداختی ماهانه شهرداری است، ۳۰ درصد از آلودگی هوای تهران کاست؟ پس چرا این همه سال، این کار را نکردیم و مسئله را پیچیده و فرابخشی قلمداد کردیم و از زیر بار حل آن طفره رفتیم؟ جان ۱۵۰۰ نفر چقدر می‌ارزد؟ سلامتی دهها هزار کودک کهنسال و زن و مرد این شهر چقدر می‌ارزد؟
هنوز هم باورم نمی‌شود که بخش مهمی از آلودگی، با یک تصمیم ساده قابل حل است. مگر اینکه اعتقادی به مطالعات و تحلیل‌های شرکت‌های زیرمجموعه‌مان نداشته باشیم که خوب، راه‌حلش، تعطیلی آنهاست.
راحت‌ترین راهِ فرار از حل مسئله، راحت‌ترین راهِ گریز از مسئولیت، پیچیده نشان دادن آن است.
طبق مطالعات و بررسی‌های مجموعه‌های زیر نظر خودمان، یعنی شرکت کنترل کیفیت و شرکت واحد، یک سوم آلودگی، به راحتی قابل حل است.
می‌دانید یک سوم کاهش آلودگی هوای تهران یعنی چه؟ یعنی دیگر روز «ناسالم»، «بسیار ناسالم» و «خطرناک» در تهران نخواهیم داشت، یعنی آسمان آبی به تهران بازخواهد گشت، یعنی ۱۵۰۰ نفر از مرگ حتمی نجات پیدا خواهند کرد و یعنی مردم، رأی‌تان، برایمان مسئولیت‌آور است.این سند، سیاهه‌ی انتشار آلایندگی شهر تهران در سال ۹۲ است. سال ۹۲، یعنی ۴ سال پیش، منابع آلاینده‌های تهران مشخص شده است. سندی که برای همه در دسترس و محرمانه نیست. آماری که ارایه دادم، متعلق به این سند است. از آن سال تاکنون، مدیریت شهری و دولت، واقعیت ساده و قابل حل را به رسانه‌ها و مردم نگفته‌اند. اگر هم شرکت‌های زیرمجموعه خودمان را قبول نداریم، تعطیلشان کنیم».

در پایان سخنان امانی، محسن هاشمی تأکید کرد: تذکر شما بیشتر شبیه نطق پیش از دستور بود و بهتر بود فرصت نطق از هیأت رئیسه گرفته می‌شد. همچنین باید مشخص شود که این تذکرات دقیقاً به کدام نهادها ارسال شود.