تعالی مدرسه، خانه و اجتماع با اولیا و مربیان

به گزارش خبرگزاری پانا از قم، متن کامل یادداشت حجت الاسلام قاسمی نیا معاون سواد آموزی اداره کل آموزش و پرورش استان قم بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

تعالی مدرسه، خانه و اجتماع با اولیا و مربیان

در سال ۱۳۲۶ خورشیدی انجمن خانه و مدرسه در ایران راه اندازی شد و حدود دو دهه بعد در سال ۱۳۴۶ به نام انجمن ملی اولیا و مربیان تغییر نام یافت و پس از پیروزی شکوه مند انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۸ سازمان انجمن اولیا و مربیان توسط شورای انقلاب تصویب شد و سپس در سال ۱۳۶۷ اساسنامه انجمن اولیا و مربیان به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش رسید. هر سال از روز ۲۴ مهرماه تا ۳۰ مهر هفته پیوند اولیا و مربیان نام گذاری شده است.

انجمن اولیا و مربیان باید بعد از هفت دهه فعالیت و با توجه به تجربیات و شناخت نقاط قوت و ضعف با بازنگری و به روز رسانی وظایف و برنامه ها، به رویکرد جدید و نو بیندیشند و مسیر خود را با تعیین نقشه راه، پی گیری نمایند و یکی از مهم ترین زیرساختهای این رویکرد، تابلوی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش می باشد. سند تحول در نظام آموزش و پرورش با محوریت مدرسه، خانواده، دانش آموز، محتوای آموزشی و اجتماع با هدف نیل به حیات طیبه نقش مهم و موثری در این پیوند مبارک دارد.

هدف چهارم از هدف های عملیاتی و راه کارهای فصل هفتم از سند تحول بنیادین آموزش و پرورش با تاکید بر این موضوعات به این شرح می باشد:

تقویت بنیان خانواده و کمک به افزایش سطح توانایی ها و مهارت های خانواده در ایفای نقش تربیتی مناسب با اقتضاءات جامعه اسلامی. در این هدف شش راه کار بیان شده است: ۱- آموزش و ارتقای مدیریت خانواده و استفاده مناسب از ابزار رسانه در محیط خانواده هم سو با اهداف تعلیم و تربیت رسمی عمومی. ۲- تدوین اصول راهنما و پودمانهای آموزشی برای تبیین نقش مدرسه، رسانه ها و خانواده در تامین پیش نیازهای ورود کودک به مدرسه و ایجاد ساز و کارهای لازم برای هماهنگی و هم سویی آنها با هم و با اهداف نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی.

۳- تدوین برنامه جامع مشارکت خانواده و نهادهای تربیتی و آموزشی برای تقویت فرهنگ تربیتی خانواده ها و تحقق شایستگی های پایه دانش آموزان.

۴- افزایش میزان مشارکت خانواده ها در فعالیت های آموزشی و تربیتی مدرسه، برگزاری دوره های آموزشی اثر بخش، ارائه خدمات مشاوره ای به خانواده های آسیب پذیر و آسیب زا برای هم سو سازی اهداف و روش های تربیتی خانواده و مدرسه.

۵- اضافه نمودن درس مدیریت و سلوک مناسب خانواده به جدول برنامه درسی دوره متوسطه در نظام رشته ها و برای تمام دانش آموزان.

۶- تهیه و تدوین محتوای آموزشی برای دانش آموزان برای آشنایی با ویژگی ها و نیازها و وظایف خانواده در چهارچوب ارزش ها و معیارهای اسلامی.

مدرسه زمینه ساز تربیت دانش آموزانی با شکل گیری هویت مستقل، عزت مند و دینی و با خصوصیات مشترک اسلامی ایرانی و انقلابی و کسب فضایل تربیتی و اخلاقی و دارای این ویژگی ها می باشد: ایمان، تقوا، تولی و تبری، عمل صالح، خودباوری، روحیه مجاهدت، ظلم ستیزی، علم ، حکمت، عفت، شجاعت، عدالت، صداقت، ایثار و فداکاری، سلامت جسمانی، نشاط و تقویت اراده، روحیه کارآفرینی ، کسب شایستگی های عام حرفه ای و مهارتی و هنری زمینه ساز کار مولد.

ایجاد زمینه مشارکت معلمان و مربیان و اولیا و خانواده ها در فرایند تعلیم و تربیت یکی از انتظارات رهبر معظم انقلاب اسلامی در سیاست های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور می باشد و همچنین در متن سیاست های کلی خانواده به تقویت و تشویق خانواده در جهت جلب مشارکت برای پیش برد اهداف و برنامه های کشور در عرصه های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و دفاعی تصریح شده است.

با توجه به برداشت از مفاد سند تحول بنیادین آموزش و پرورش اگر هر یک از اعضای انجمن به اهداف و وظایف خود توجه عملی داشته باشند خانه و مدرسه و اجتماع هم سو با هم تعالی و رشد پیدا می کنند.

وظایف و مسئولیت هایی بر عهده مدیر و معاونین مدرسه می باشد که در زمان اداری و آموزشی فعالیت مدرسه فرصت پی گیری و انجام آنها بسیار کم و محدود می باشد و ادای حق دانش آموزان به طور جامع و رضایت بخش نیست. مدیر مدرسه و شورای معلمان و معاونین مدرسه باید بر این باور باشند که اعضای انجمن مداخله گر و مزاحم در امور مدرسه نیستند بلکه مشارکت کننده، همراه، همگام و هم یار مدیر در رسیدن به اهداف آموزشی و پرورشی، تربیتی و تقویت و کیفیت فعالیت ها و برنامه های مدرسه و پرداخت حقوق دانش آموز و اولیا می باشند و همه در یک جهت و برای رسیدن به اهدافی مشترک تلاش و خدمت می کنند.

اگر سیاست گزاران و برنامه ریزان و مسئولان آموزش و پرورش خواهان موفقیت و مشارکت موثر انجمن اولیا و مربیان هستند باید در موضوعات و مسائل تربیتی آموزشی ، تحصیلی، ورزشی، پرورشی، اوقات فراغت و حتی در تعیین و انتخاب و یا عزل و نصب مدیر و معلمان و کارکنان آموزشگاه قدرت اجرایی و اعلام نظر داشته باشند و در تصمیمات خود از حمایت اجرایی و عملیاتی بهره مند شوند. البته انجمنی موفق است که اعضای آن با اختیار و داوطلبانه و بدون رودربایستی انتخاب شوند و وقت و فرصت خود را با ظرفیت هایی که دارند وقف اهداف آموزشگاه و پیوند اولیا و مربیان بدانند.

اعضای انجمن باید با برنامه ها و تصمیماتی که می گیرند در مرحله نخست خودشان در مدرسه پیامدهای آن را ببینند و در مرحله بعدی و اصلی اعضای خانواده خروجی عملکرد مثبت اعضای انجمن را حس کنند و نتیجه پی گیری ها و عملکرد انجمن را و حل مشکلاتی از امور مدرسه و خانواده و مربیان و پیشرفت فعالیت ها را مشاهده کنند. در این قسمت از نوشتار به مواردی از انتظارات و اقدام هایی که انجمن اولیا و مربیان می توانند انجام دهند تا آنان را در رسیدن هرچه مطلوب به اهداف یاری رساند اشاره می شود:

1. تشکیل جلسات آموزش اثربخش و کاربردی درخانواده یکی از مهمترین کارکردهای انجمن اولیا و مربیان نام برده شده است که لازم است با نیاز سنجی از مواد و موضوعات آموزشی ویژه اولیا و دانش آموزان و حتی سایر اعضای خانواده را هم به عنوان مخاطبین برنامه ها در نظر بگیرند.
2. شناسایی و تشویق و باز گرداندن دانش آموزان تارک میان پایه تحصیلی به مدرسه.
3. شناسایی و برنامه ریزی و توجه به دانش آموزان دیرآموز، مرزی و لازم التوجه.
4. شناسایی و حمایت از دانش آموزان ، معلمان و اولیای محروم و کم برخوردار از امکانات با تمرکز برمناطق محروم و حاشیه ای شهرها و روستاها.
5. در نظر گرفتن کلاسهای کمک آموزشی با تعیین و انتخاب معلمان دلسوز و پر دغدغه برای خدمت.
6. شناسایی اولیای بی سواد و هماهنگی برای آموزش آنان.
7. شناسایی آسیب های اجتماعی و خانوادگی و اخلاقی و رفتاری و فرهنگی برون مدرسه ای.
8. ارتباط مستمر با سایر اولیا و مربیان و جلب مشارکت آنان در برنامه ها و فعالیتها.
9. پی گیری و توجه به نقش و حضور آنان در جلسات آموزش خانواده.
10. انتخاب برنامه های آموزشی ویژه اولیا در دو سطح علمی و دانشی مانند بی سوادان و کم سوادان و سطوح عالی علمی.
11. جلسه با مشارکت و حضور پررنگ مربیان و معلمان در بین اعضای انجمن
12. شناسایی و کشف استعداد و علاقه مندی و توجه به کسب حرفه و مهارت برای دانش آموزان که در هر سال در این زمینه پیشرفت داشته باشند.
13. شناسایی و تجلیل از فعالان مدرسه اعم از دانش آموز و اولیا و مربیان و دستگاه های مشارکت کننده حقیقی و حقوقی.
14. رسیدگی آبرومندانه و با رعایت جوانب اسلامی حیثیتی به دانش آموزان بد سرپرست و بی سرپرست و اولیایی که سرپرست خانواده می باشند.
15. شناسایی و جلب مشارکت و بهره مندی از منابع سرمایه ای، امکانات، مالی، علمی، آموزشی و فرهنگی جامعه برای نفع رساندن به اهداف و برنامه های انجمن.
16. بهره مندی از مراکز راهنمایی و مشاوره خانواده.
17. برنامه ریزی و پی گیری برای کسب مهارتهای اساسی زندگی و مهارت های کاربردی و اشتغال زا ویژه دانش آموزان برای ورود به بازار کار.
18. زمان خدمت اعضای انجمن فقط به زمان رسمی فعالیت مدارس منحصر نمی شود بلکه به اوقات فراغت و تعطیلات مدارس هم معطوف باشد و غفلت از این فرصت کند شدن پیشرفت فعالیت ها و نتایج عملکرد را در پی دارد.
19. شناسایی، جذب و نگهداشت و جلب مشارکت خیرین مدرسه یار .
20. نظارت مستمر و علمی تخصصی بر اجرای برنامه ها و فعالیت های مدرسه با کمک افراد خبره و آگاه بر مسایل و موضوعات.

خانواده ، مدرسه ، محیط اجتماعی و فرهنگی و رسانه ها با محوریت انجمن اولیا و مربیان همه برای خدمت به دانش آموز انجام وظیفه می کنند و هر کدام مسئولیت و نقشی در شکل گیری شخصیت فرزندان ما دارد و به نوعی آینده جامعه را ترسیم می کند و تابلوی آنچه خواهد بود را، جلوی دیدگان ما می گذارد و سهمی از خیر و صلاح و فساد جامعه در چگونگی ایفای وظیفه و مسئولیت این گروه ها می باشد.

رشد، پیشرفت ، تعالی و پویایی مدرسه به کانون و نهاد خانواده گره خورده و تحکیم و تثبیت ارکان کانون خانواده نیز به مدرسه چفت شده است. بنابراین هر دو مکمل هم هستند و جامعه سالم هم، از شکل گیری سالم این دو کانون پیوند می خورد و باید معتقد باشیم که مدرسه هوشمند بستگی به خانواده هوشمند دارد و خانواده هوشمند نیز به مدرسه هوشمند ارتباط دارد.

خانواده ای که بر اصول مودت و رحمت بنا شده باشد تربیت فرزندانی صالح دارد و مدرسه ای هم که بنای بر تربیت دانش آموزانی با هویت اسلامی، ایرانی، عزت مند و مستقل و کارآفرین و خودباور داشته باشد حیات طیبه را به ارمغان می آورد.

انجام صحیح وظایف و ایفای کامل نقش اعضای انجمن اولیا و مربیان می تواند کمربند ایمنی، برای تعالی و پیشرفت، سلامت و سعادت جامعه، خانواده و مدرسه تعیین شود. بنابراین باور و نگاه صادقانه و عمیق مسئولان و سیاست گزاران و برنامه ریزان به حوزه تعلیم و تربیت و آموزش وپرورش نوید کشوری سرافراز و پیشرفته و دارای سرمایه را می دهد و مژده درود آیندگان را دارند و شامل بشارت پیامر اعظم حضرت محمد صلی الله الیه و آله می شوند که فرمودند: هر کس طالب علم را یاری کند دوست دار پیامبران و با آنان می باشد.