۱۴درصد خانوارها میل به فرزندآوری ندارند/بحران سالمندی در راه است

دکتر فرید براتی سده روانشناس و رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان بهزیستی کشور در گفتگو با پانا گفت: طبق آماری که ثبت احوال کشور در سال گذشته ارائه کرد ۱۴ درصد خانوارهای ایرانی میل به فرزندآوری ندارند، اینکه چه دلایلی باعث شده تا زوج های ما به سمت فرزندآوری گرایش نداشته باشند، دلایل متفاوتی دارد و این مساله نیاز به بررسی و آسیب شناسی دارد. اساسا در جامعه امروز باید این موضوع را در نظر گرفت که مفهوم خانواده در شرایط فعلی و در جوامع کنونی با تغییراتی روبرو شده است و خانواده ها مفهوم جدیدی را از خانواده تجربه می کنند.

وی ادامه داد: این مفاهیم در گذشته وجود نداشت و می توان به عنوان نمونه استفاده از فضای مجازی و گرایش خانواده ها به سمت شبکه های اجتماعی را مثال زد که در گذشته شاهد آن نبودیم. از طرفی امروز ارزش های خانواده در حال تغییر است و بخشی از این ارزش ها نیز به زادآوری و فرزندآوری خانواده ها مربوط است.

به گفته وی مفهوم جدیدی از خانواده در میان بسیاری از جوانان شکل گرفته و حتی از آن به عنوان یک اصل تبعیت می کنند. این مفهوم حرکت به سمت این جمله است که فرد به خود می گوید:" من خودم هستم و کاری به بقیه ندارم" و در واقع این مساله نوعی خودشیفتگی جوانان را نسبت به داشتن بچه نشان می دهد. به طوری که برخی از جوانان فقط خود و منافع آنی خود را می بینند. این جوانان از منافع دراز مدت جمعی و منافع اجتماعی فاصله می گیرند و روانشناسان اجتماعی به آن "تله یا دام اجتماعی" می گویند و این امر با خودشیفتگی ارتباط دارد.

رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان بهزیستی ادامه داد: بسیاری از زوج های جوان به دلیل اینکه بسترهای فرزندآوری برای آن ها فراهم نیست از آوردن فرزند امتناع می کنند، اما یک مساله ای که وجود دارد این است که در دهه ۶۰ و ۷۰ شمسی، ما خانواده ها در تربیت فرزندانمان به موضوعی دامن زدیم که روانشناسان از آن به عنوان سندروم بچه لوس نام می برند. به اعتقاد ما روانشناسان در این دهه ها هر چه فرزندان از پدرها و مادرها می خواستند برای آن ها فراهم می کردند و به اصطلاح والدین نمی گذاشتند که آب توی دل فرزندشان تکان بخورد.

وی گفت: فرزندان دهه ۶۰ و ۷۰ هم اکنون در سن ازدواج قرار دارند و افرادی هستند که می خواهند تشکیل خانواده دهند و صاحب بچه شوند اما این افراد همان نگاه لوس مآبانه را به نوع دیگری به فرزندان خود خواهد داشت و سختی تربیت یک بچه برای آن ها قابل درک نیست و نمی توانند به راحتی فرزند را قبول کنند.

به گفته وی یک مساله دیگر هم که هست ممکن است بین نسل جدید و نسل قدیم فاصله زیادی و شکاف بیفتد و این شکاف برای برنامه های راهبردی و استراتژیک و حتی جاهایی در برنامه های سیاسی و امنیتی کشور مشکل ایجاد کند. نکته بعدی این است که نبودن جمعیت جوان می تواند پیشرفت کشور را تحت تاثیر قرار دهد. وقتی جمعیت جوان کشور کم باشد جمعیت سالخورده زیاد می شود و در واقع پدیده ای که تا ۱۴۱۰ در کشورمان رخ می دهد بحران سالمندی است.

وی بیان کرد: وقتی در کشوری ۱۲ درصد جمعیت آن کشور را سالمندان تشکیل دهند، بحران سالمندی رخ می دهد و سالمندی جمعیت بر اساس تعداد سالمندان و جمعیت جوان یک کشور سنجیده می شود. در حال حاضر ۸ درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می دهند و ما در حال پیری جمعیت هستیم. لذا باید برای بحران سالمندی نیز برنامه های خاصی داشته باشیم چرا که در آینده نه چندان دور با ۱۵ میلیون سالمند مواجه خواهیم بود.