مهدیه الهی قمشه ای: حافظ پس از سعدی یک معجزه است

به گزارش خبرنگار فرهنگی پانا، مهدیه الهی قمشه ای، شاعر و محقق ادبیات عرفانی به عنوان اولین سخنور این مراسم با خوانش ابیاتی از غزلیات حافظ و تقدیر از خانواده مناجاتی که سالیان مدیدی است برای اشاعه فرهنگ ادبیات عرفانی و اعتلای فرهنگ و ادبیات کشور فعالیت دارند تاکید کرد: سلامت در ادبیات معادل سلامت عقل است.

وی با بیان اینکه بارزترین عبارت در بزرگداشت حافظ این است که بگوییم "حافظ پس از سعدی یک معجزه است" گفت: گوته؛ شاعر آلمانی با افتخار خود را شاگرد حافظ می داند و می گوید "هر چه کردم از دولت حافظ بوده است". نیچه هم در وصف حافظ می گوید "تو با کلامت عالمی را مست کرده ای".

مهدیه الهی قمشه ای سپس به مقایسه ی غزلیات حافظ با آیات قرآن پرداخت و به ابیات بسیاری از لسان الغیب که به طور مستقیم به آیات قران پرداخته است، اشاره و از خواجه شیراز به عنوان "کل ادبیات فارسی" یاد کرد و گفت: حافظ تمامی ادبیات فارسی را در اشعارش مرور کرده است. در ابیات خواجه شیراز اشاره به شعر عطار، تمامی معراج نامه ها، داستان های نظامی، شاهنامه شده است.

این محقق ادبیات عرفانی با بیان اینکه "حافظ، اوج کلام است" یادآور شد: اشعار وی تحت تاثیر سعدی است و در هر موردی که به سراغ اشعار سعدی رفته، کلامش در نهایت زیبایی اوج گرفته است. خواجه شیرار تماما درس اخلاق و عشق ورزیدن است و این ویژگی انسان ها را از ناامیدی خارج می کند. وی در پایان بیاناتش بخشی از سروده هایش را در وصف حافظ برای مدعوین خواند.

حافظ؛ صاحبان قیافه های تماشایی را در کلمات می شناسد

در ادامه مراسم ساعد باقری؛ شاعر به شخصیت شعری حافظ اشاره کرد و به تفسیر کلمات پرداخت و گفت: اتحادی فراتر از کلمات در ابیات این شاعر است.

وی حافظ را از مخالفان چاپلوسی، تملق و ریا دانست و تاکید کرد: ریا آفت زاست. در ابیات وی تشابهات مکرر با کلمات قرآنی وجود دارد. در عالمی که صورت و معنی با هم یکی می شوند، لسان الغیب صاحبان قیافه های تماشایی را در کلمات می شناسد. اگر گاه ابیات وی را سریع بخوانیم باز هم درمی یابیم کلمات تماشایی و درشت فراتر از مراعات نظیر است و در برکت هاله مجاورت ها ظرفیتی افزون بر بار کلمات را خلق می کند.

حافظ؛ مظهر روح و اعتلای اقوام ایرانی

استاد بهاءالدین خرمشاهی، پژوهشگر علوم قرآنی و حافظ که طنزهای بی نظیری هم در فعالیت کاری خود دارد، در شروع سخنانش گفت: من شیدای فصاحتم و فصاحت را از فصیحان می توان آموخت. باید بدانیم در زندگی وقت زیاد داریم ولی فرصت کم. پس مطالعه ابیات حافظ را از یاد نبریم. حافظ شاعر عارفی است و بزرگانی چون سنایی، عطار و مولوی عارفانی شاعر هستند. حافظ ، حافظه ما است، حافظه جمعی، تاریخی و اسطوره ای، مظهر روح و اعتلای اقوام ایرانی ولی نباید لسان الغیب را خیلی منحصر به خودمان بدانیم.

وی تاکید کرد: حافظ پژوهی کار بس دشوار است و نمی توان هر فردی را که در این حوزه فعالیت می کند؛ حافظ پژوه دانست بلکه بهتر بگوییم "حافظ شناس" است. تنها شادروان دکتر سیدمنوچهر مرتضوی که راهی به مکتب حافظ برده را می توان حافظ پژوه قلمداد کرد.

خرمشاهی گفت: حافظ فیلسوف نیست ولی متفکر مکتب اصالت وجود (اگزیستانسیالیسم) است؛ همان مکتبی که مولوی هم پیرو آن است. این حافظ پژوهش در ادامه به تفسیر ابیاتی دشوار از حافظ پرداخت.

در ادامه مراسم عباس زنجانی، مجری برنامه به اقبال حافظ با موسیقی اشاره کرد و گفت: استاد جلال الدین کزازی؛ نویسنده و پژوهشگر برجسته ایرانی معتقد است "گامی آنسوتر از شعر حافظ موسیقی است". به گفته شادروان علامه محمدتقی جعفری هم "نبوغ و استعداد با هم ازدواج کرده اند و حافظ به وجود آمده است.

هنرمندان مورد بی مهری قرار گرفته اند

"سید یوسف مناجاتی" تهیه کننده برنامه های تلویزیونی و مسئول "مجموعه ی تماشاگه راز" ضمن تقدیر و تشکر از حضور فرزانگان و فرهیختگان در این مراسم گفت: کار فرهنگی فقط مختص تلویزیون نیست. وی با اشاره به پیشینه فعالیت مجموعه "تماشاگه راز" از تولید برنامه های تلویزیونی از ۲۵ سال پیش در این مجموعه یاد کرد و یادآور شد: این مجموعه به یاری "استاد ساعد باقری" و با حضور " استاد موسوی گرمارودی" فعالیت خود را آغاز کرد و در پرونده کاری خود افتخار تولید تعداد ۶ هزار برنامه تلویزیونی در حوزه "فرهنگ و هنر" دارد.

تولید برنامه "شب ایرانی" به زودی

مناجاتی با ابراز تاسف از اینکه هنرمندان مورد بی مهری قرار گرفته اند ، در حالی که می توانند برای جامعه مفید باشند، تنها وسیله جهت تلطیف دل و آرامش جامعه را کار فرهنگی دانست و خبرداد: برنامه ای در حوزه فرهنگ و هنر برای ایرانیان خارج از کشور تدارک دیده ایم با عنوان "شب ایرانی" که پس از ایام محرم شاهد اولین اجرای آن در امارات متحده خواهیم بود و پس از آن هم در کشورهای اروپایی برنامه ها ادامه دارد و فرانکفورت اولین کشو راروپایی است که تولید برنامه را در آن آغاز می کنیم. ادامه روند تولید برنامه نیز در کانادا و سپس امریکا است.

مناجاتی در ادامه از آشنایی با "دکتر نفیسی" ؛ ۲۰ سال پیش در وزارت ارشاد یاد کرد و از وی دعوت کرد تا بیاناتی را برای مهمانان حاضر در مراسم ایراد کند. دکتر نفیسی با ابراز خرسندی از حضور استادان و هدایتگران فعالیت های فرهنگی در مراسم بزرگداشت حافظ، اظهار امیدواری کرد که کانون های فرهنگی و هنری بتوانند فعالیت های گسترده تر و پررنگ تری داشته باشند.

نفیسی یادآور شد: حدود ۵ هزار مرکز و موسسه فرهنگی در کشور وجود دارد که فعالیت آنها از هشتم آبان ماه سال ۷۵ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است ولی متاسفانه از آنها به خوبی استفاده نمی شود.

وی اضافه کرد: یکی از این مراکز موسسه "تماشاگه راز" است که در جهت زنده نگه داشتن فضای فرهنگی کشور تلاش و گروه های فرهنگی را سازماندهی می کند.

در ادامه "علی معلم" لوحی را به پاس تلاش های بی شائبه "سید یوسف مناجاتی" جهت برپایی مراسم بزرگداشت حافظ طی سال های متمادی به وی تقدیم کرد.

پایان بخش برنامه اجرای موسیقی سنتی توسط استاد "میلاد کیایی" نوازنده سنتور، با خوانندگی "علیرضا فریدون پور" و با همراهی "سمانه گلکار" نوازنده تنبک بود و مهمانان به دعوت "قاسمعلی فراست" نویسنده محبوب کشور و هماهنگ کننده برنامه به صرف شام در رستوران بین المللی تماشا دعوت شدند.

گفتنی است در این مراسم فرهیختگانی چون جلیل رسولی (خوشنویس)، اصرافیل شیرجی (خوشنویس)، حسام الدین سراج؛ استاد آواز و دیگر بزرگان حضور داشتند.