آلبرت بغزیان*
مقاومت و نظارت دو راهبرد ضروری اقتصاد
اینکه کرونا تا چه زمانی طول می‌کشد دست ما نیست و تا زمانی که کشورهای دنیا اعلام پاکسازی را نکنند نمی‌توان گفت که کرونا تمام شده است. مسأله این است به کدام بخش‌ها خسارت وارد شده است.
اگر این ویروس را با جنگ مقایسه کنیم می‌توان گفت که ما در جنگ صحبت از این نمی‌کردیم که چقدر خسارت اقتصادی وارد کرده است چرا که خود شروع جنگ یعنی خسارت به اقتصاد. اما این ویروس مانند جنگ خرابی ندارد بلکه یکسری هزینه‌هایی است که وارد می‌شود که این هزینه‌ها در مقابل جنگ هزینه‌های کمی هستند. وضعیتی که در حال‌حاضر اقتصاد ایران درگیر آن شده است بر خلاف آنچه از آن تعبیر می‌شود شرایط جنگی ندارد و بیشتر حالت توقف مقطعی است تا اینکه خسارت دیده باشیم.
کشور این روزها در همه ابعاد در حال مقابله با کروناست و این واکنش خود نوعی سود محسوب می‌شود. خسارت ناشی از تعطیلی اصناف و عدم تقاضایی که پیش آمده بدون هرگونه اجبار رخ داده است. عزم ملی اتفاق افتاد تا خود مردم انتخاب کنند و از منازل خارج نشوند. در واقع آنچه امروز در حال وقوع است یعنی عملیات مقابله با شیوع این بیماری خود نوعی پیشگیری از خسارت‌های جانی و مالی فزاینده در روزهای آتی است. در واقع ما هم به‌عنوان متخصصان حوزه اقتصاد وظیفه داریم بیشتر از آنکه از خسارت بگوییم به موضوع مراقبت بپردازیم و کمک کنیم این موضوع در اذهان عمومی هم تغییر کند. باید فضای اقتصادی را به سمتی هدایت کنیم که شهروندان و کسبه بیش از آنکه به فکر تعطیلی کسب و کار باشند، سلامتی خود، خانواده و دوستانشان را در اولویت قرار دهند.
آنچه اکنون بر بدنه اقتصاد ایران با شیوع بیماری کرونا عارض شده این است که در قسمت خدمات که نمی‌توانند کالایی را انبار کنند و کسب و کار در ارتباط با آن خوابیده است و احتمال رکود برای آنها وجود دارد اما در نهایت نباید از آن به‌عنوان زیان نام ببریم. به هر حال آنچه در این شرایط پیشنهاد می‌شود این است که برخی کسب و کارها که می‌تواند از راه دور مدیریت شود به فعالیت‌شان با سبک جدید ادامه دهند.
در واقع باید تلاش کنند موانع فعالیت در قالب دورکاری را مرتفع کنند. برخی بخش‌های خدماتی هم مانند رستوران‌ها کم و بیش مشتریانی دارند و افرادی در این شرایط هم متقاضی خدمات آنها خواهند بود تنها کافیست اصول بهداشتی را مطابق دستورالعمل‌ها رعایت کنند و به مشتریانشان اطمینان خاطر بدهند.
بانک‌ها و دیگر ادارات هم باید تمام تلاش خود را برای ارائه خدمات غیر حضوری انجام دهند و مردم را به چنین رویکری تشویق کنند. در نهایت آنچه به‌عنوان پیشنهاد مطرح می‌شود نخست ایجاد احساس مقاومت و انطباق با شرایط فعلی در میان مردم است تا تمرکز آنها را از خسارت به مراقبت تغییر دهیم. پس از آن باید نظارت دقیق را سرلوحه کار قرار داد تا هم با محتکران برخورد شود و هم جلوی شیوع بیشتر حادثه گرفته شود. من بعید می‌دانم که این حادثه زیاد طول بکشد و با اقدامات بهداشت فردی و جمعی برای یک یا دو ماه می‌توان جلوی مرگ و میر را گرفت. از منظر اقتصاد تقاضای موجود در بازار که فعلاً متوقف شده در بازه زمانی دیگری خود را نشان داده و منجر به ترمیم کسب و کارها می‌شود.
*استاد اقتصاد دانشگاه تهران
منبع: ایران
ارسال دیدگاه