انتقاد معاون اول قوه قضاییه از کارشناسی‌های با تفاوت فاحش کارشناسان رسمی دادگستری

به گزارش ایسنا، غلامحسین محسنی اژه‌ای صبح امروز (سه شنبه) در گردهمایی سراسری کارشناسان رسمی دادگستری که با عنوان بایدها و نبایدهای حوزه کارشناسی در محل مجتمع فرهنگی شهید بهشتی برگزار شد، ضمن تشکر از همه کارشناسان کشور اعم از کارشناسان مرکز و کانون اظهار کرد: آن طور که باید و شاید از این افراد تقدیر نشده است. وظیفه مرکز و کانون کارشناسان است که کار خود را ارزش گذاری کنند. بسیاری از ما عمرمان به مرحله‌ای رسیده است که در سراشیبی هستیم. برای ما بیشتر باید اهتمام وجود داشته باشد که هم تجربه خود را منتقل کنیم و آنچه منتقل می‌کنیم دارای ارزش الهی و انسانی باشد. یکی از اهداف مهم اولیا و انبیا و نظام جمهوری اسلامی ایران تحقق عدالت است. از جمله عواملی که می‌تواند تحقق عدالت را به همراه داشته باشد سه عامل قاضی، کارشناس و وکیل است.

معاون اول قوه قضائیه عنوان کرد: آیا من در امور وجدان خود را قاضی قرار می‌دهم که آیا وظیفه خود را به درستی انجام داده‌ام؟ خروجی کار من امروز در تحقق عدالت رضایت بخش بوده است؟ قطعاً همه ما تلاش کردیم و زحمت کشیدیم اما خروجی رضایت بخش است؟ برگزاری این نشست‌ها برای تعریف و تمجید نیست یا وقت اضافی نداریم. همه ما هزار جور گرفتاری داریم اما با حضور در این همایش‌ها می‌خواهیم با همفکری و آسیب شناسی خرد جمعی راهکارهایی را برای تعالی کار خود انتخاب کنیم. آیا خروجی ما در تحقق عدالت برای خودمان قانع کننده است؟ من قاضی یا وکیل که سوگند یاد کردیم کار خود را متعهدانه انجام دهیم به شمای کارشناس کاری را ارجاع می‌دهیم، نظر بدهید به این کار من ایراد می‌گیرید یا نمی‌گیرید؟ شما مطابق با سوگند و مطابقه با وظایفی که قوانین تعیین کرده بررسی کنید درست انجام شده است یا نه! به من گفته شد حدود ۳۰۰ هزار در سال ۹۷ داشتیم آیا ما به این بیش از ۳۰۰ هزار کارشناسی در سال رضایت داریم؟ چند مورد از کارشناسی‌ها تکراری بوده است؟ چرا؟ معیار و مبانی کارشناسی اول چه بوده که مورد اعتراض قرار گرفته و کارشناسی دوم تفاوت فاحش داشته است؟

وی افزود: چه ضابطه و شاخصه‌ای در کارشناسی اول بوده که کارشناسی دوم را نسبت به کارشناسی اول با تفاوت فاحش روبرو می‌کند؟ این امر چه چیزی را پیش می‌آورد؟ کارشناسی با اختلاف فاحش هزینه مردم را بالا می‌برد، دادرسی را طولانی می‌کند. کسی که در مرحله اول به نفع او کارشناسی شده اعتمادش متزلزل می‌شود و در اینجا خسارت به کجا وارد می‌شود؟ درست است کارشناسی طریقیت دارد اما گاهی این طریقیت منحصر می‌شود و راهی وجود ندارد. قاضی ممکن است به ناچار انتخاب کند اما در کُنه وجدانش که باید مطلبی را احراز کند و با اقناع وجدان رأی بدهد امکان پذیر نیست. این کارشناسی‌های متفاوت از آفت‌های این حوزه است.

اژه‌ای خاطرنشان کرد: نمی‌خواهم خرده بگیرم یا کسی را تضعیف کنم اما وظیفه دارم به دنبال رفع آسیب باشم. گاهی ۳ یا ۴ برابر تفاوت کارشناسی اول و دوم و … وجود دارد. مگر چه تفاوتی وجود دارد؟ مثلاً قیمت گذاری می‌شود ۶۰۰ میلیارد تومان، اعتراض می‌کند و قیمت می‌شود ۱۶۰۰ میلیارد تومان. کدام صحت دارد. برای ساختمانی در غرب تهران جواز گرفته شده و همه چیز آن قابل رؤیت است در یک فاصله کوتاه ۲۹۵ میلیارد تومان تا ۸ هزار میلیارد تومان کارشناسی شده است. همه کسانی هستند که سنی از آنها گذشته و تجربه‌ای دارند و هزاران کار کارشناسی کردند. یقیناً مبانی دارند و نمی‌خواهم بگویم کدام صحیح است. بعضی از اینها در یک هفته انجام شده که نه جواز به هم خورده نه جنگ و صلحی شده و هیچ اتفاق خاصی نیافتاده است. این چه ذهنیتی پیش می‌آورد.

معاون اول قوه قضائیه تاکید کرد: ما به دنبال اجرای عدالت و تحقق آن و رساندن حق به حق دار هستیم. ما یک خانواده و مجموعه هستیم. من هیچ گاه به کارشناس مرکز و کارشناس کانون جدا نگاه نکردم. امروز می‌خواهیم خودمان خودمان را کارشناسی کنیم. حرمت امامزاده به متولی آن است. اگر دستگاه قضائی حرمت کارشناس و وکیل را رعایت نکند به کجا لطمه می‌خورد؟ یا متقابل اگر وکیل حرمت دستگاه قضا را رعایت نکند به چه کسی لطمه می‌خورد؟ دوست هم باید شفاف عیب دوست خود را بگوید. ما که از یک خانواده هستیم باید انتقاد را با رعایت شرایط مطرح کنیم و در مقام رفع نقیصه بر بیاییم. اگر عیب خود را پوشاندیم خروجی بد از آب در می‌آید و عندالناس هم ممکن است مسئول باشیم. خودمان باید به دنبال حفظ حرمت خانواده باشیم نه به آن معنا که عیب خود را پنهان کنیم.

وی افزود: اگر شما کارشناسان در نحوه برخورد قاضی، نحوه عملکرد و یا اشکالی در جایی روبرو می‌شوید حتماً آن را بیان کنید و به یک بار گفتن اکتفا نکنید. اگر قرار به یکبار گفتن بود خداوند برخی داستان‌ها و آیات را در قرآن یکبار بیان می‌کرد و تمام می‌شد. ما نیازمند تکرار هستیم. باید دست به دست هم دهیم که حرمت مرکز، کانون، وکلا، کارشناسان و دستگاه قضائی را رعایت کنیم. بر برخی از کارهای ما جز خدا کسی نمی‌تواند نظارت کند. اگر یک وکیل یا کارشناس پلیس تقوای درون را نداشته باشد هیچکس نمی‌تواند برخی از امور او را کنترل کند. ما باید بدانیم بازخواستی در آن دنیا وجود دارد و خدا ناظر بسیار دقیقی است و فکر نکنید آنجایی که غیر ازخدا ناظری نیست مفر است. اتفاقاً آنجا خیلی خطرناک است. از مردم و دستگاه نظارتی بیرونی می‌ترسیم اما آنجا که تنهاییم از هیچ چیز نمی‌ترسیم. اینجا باید بدانیم خدا ناظر است.

محسنی اژه‌ای تصریح کرد: دستگاه نظارتی حتماً لازم است. از دستگاه نظارتی نترسیم و ناراحت نباشیم. دستگاه نظارتی به نفع ماست. مگر ما می‌خواهیم چه کنیم؟ ما می‌خواهیم در جهت احقاق حق عمل کنیم. اگر ما داریم به عمد خطایی می‌کنیم اینجا جلوی ما گرفته شود از آتش و بی آبرویی آن دنیا راحت تر است. اگر در مسیری در خیابان ما را راهنمایی کنند از آنها تشکر می‌کنیم یا ناراحت می‌شویم؟ از آقای جهرمی درخواست می‌کنم موضوع حفاظت را جدی بگیرند. روز گذشته در جلسه‌ای گفتم نظارت باید رازدار، عاقل، عالم، کاردان و مصلح باشد.

معاون اول قوه قضائیه در پایان گفت: من کارشناس نیستم اما همه می‌دانیم ما باید علم خود را به روز کنیم. نمی‌توان به اندوخته خود در حوزه و دانشگاه اکتفا کرد و پاسخگوی نیازهای جامعه بود. بسیاری از مسائل اصلاً مسبوق به سابقه نبوده است مثل فضای مجازی و سایبر. کارشناسی و علم خود را به روز کنیم. این هم وظیفه مسئولین مرکز است. از طرف دیگر سایرین استقبال کنند. امروز برخی از مسائل محسنی بی سواد است. کم سواد نیستم بی سوادم چون بعضی از موارد جدید جدید است و چندسال پیش اصلاً وجود نداشته است. باید آموزش ببینم. یکی دانش دارد و من تجربه که باید به روز شود. مرکز به به روز کردن دانش زیرمجموعه اهتمام داشته باشد و کارشناسان ریش سفید هم از این موضوع دلگیر نشوند.