در گفت‌وگو با پانا
عبدالصمد خرمشاهی، حقوقدان پاسخ داد: چرا قانون نمی‌تواند برای وجه‌المصالحه مبلغی را مشخص کند
مشکلات اقتصادی روحیه بخشودن را از مردم گرفته است
تهران (پانا) - یک وکیل دادگستری می‌گوید اینکه اولیای دم تقاضای وجه‌المصالحه کنند یک اختیار است و نمی‌توان منع قانونی و عرفی برای آن برشمرد ولی نکته مهم‌تر این است که مشکلات اقتصادی، روحیه بخشودن را از مردم گرفته است.
در روزهای اخیر، بحث بر سر قصاص یک محیط‌بان و جمع‌آوری مبلغی برای نجات او از اعدام مطرح شده است. خانواده مقتول، طلب ۷۵۰ میلیون تومان پول کرده‌اند که این مبلغ با کمک‌های مردمی جمع‌آوری شد. اما در این میان سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا برای بخشودن، اولیای دم می‌توان هر مبلغی را تعیین کرد؟ آیا برای رضایت و انصراف از قصاص، حدود قانونی مشخص است یا هر وجهی را می‌توان موضوع وجه‌المصالحه قرار داد؟
عبدالصمد خرمشاهی، حقوقدان، درباره اینکه آیا می‌توان کف یا سقفی برای وجه‌المصالحه تعریف کرد، به پانا گفت: وجه‌المصالحه همانطور که از اسمش پیداست، مبلغی است که بین افراد برای صلح و سازش درباره موضوعی تبادل می‌شود. این مبلغ درباره انصراف از قصاص به کار می‌آید و خانواده مقتول می‌توانند با درخواست مبلغی از خانواده قاتل از قصاص او صرف‌نظر کنند.
این وکیل دادگستری ادامه داد: وجه‌المصالحه می‌تواند از هزار تومان تا مبالغ میلیونی و میلیاردی را شامل شود. موضوع بخشودگی کاملا به رضایت طرفین بستگی دارد و قانون نمی‌تواند افراد را مجبور به انصراف از قصاص کند. قصاص، حق شرعی و قانونی افراد است و می‌توانند برای گذشتن از آن هر شرطی اعلام کنند.
او با بیان اینکه قانون در این زمینه نمی‌تواند مبلغی را مشخص کند، گفت: اینکه اولیای دم برای انصراف از قصاص، مبالغی را حتی بیشتر از دیه تعیین کنند یا شرایطی بگذارند که قاتل یا خانواده‌اش آنها را انجام دهد، خلاف قانون نیست. این حق به آنها داده شده و حد و حدودی هم تعیین نشده است. ممکن است عده‌ای بگویند چرا در این زمینه قانون خاصی گذاشته نمی‌شود، در پاسخ به این افراد باید گفت اولا این حکم ریشه در فقه دارد و نمی‌توان آن را تغییر داد ثانیا حتی اگر قانون تعیین شود، احتمال دور زدن قانون و توافق‌های پشت‌پرده زیاد است بنابراین نمی‌تواند کارآمد باشد.
خرمشاهی تاکید کرد: آنچه فارغ از مبحث قانونی باید به آن اشاره کنم، فرهنگ است. این که روحیه بخشودن در جامعه ما کمرنگ شده است، به شدت به مشکلات اقتصادی برمی‌گردد. خشونت‌هایی که در جامعه وجود دارد و بسیاری از آسیب‌های اجتماعی ه دلیل این است که مردم در مشکلات روزمره اقتصادی غرق شده‌اند و مسائل مالی تمام ابعاد زندگی مردم را تحت‌الشعاع قرار داده است. مدت‌هاست به سختی می‌توانیم خانواده‌ها را صرفا به گذشت و بخشودن در راه رضای خدا تشویق کنیم و این موضوع با اینکه جای تاسف دارد، متاسفانه در وضع کنونی طبیعی است و نمی‌توان به اولیای دم ایرادی وارد دانست که چرا دیه یا وجه‌المصالحه طلب می‌کنند.
ارسال دیدگاه