تلاش مجلس برای ممانعت از "کودک همسری" دختران زیر ۱۳ سال

بر اساس اعلام سازمان ثبت احوال کشور، آمارها در ۵ سال اخیر بالاترین میزان ازدواج کودکان را نشان می‌دهد. تعداد کودکان ۱۰ تا ۱۴ ساله‌ای که ازدواج کرده‌اند در سال ۹۳ به ۴۰ هزار و ۲۲۸ نفر ( ۵.۶ درصد) رسیده است. سال ۹۴ نیز رقم ۵.۴ درصد (۳۶ هزار و ۹۳۸) کودکان در سنین یاد شده و پیش از پایان دوران کودکی وارد زندگی زناشویی شده‌اند.

اما آمارهای غیررسمی از اوضاع وخیم‌تر ازدواج کودکان حکایت دارد به طوری‌که شهلا اعزازی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، پیشتر از آمار سالانه ۴۳ هزار ازدواج دختربچه ۱۰ تا ۱۵ ساله در کشور خبر داده بود.

اما ازدواج زیر سن ۱۳سالگی دختران که از آن به عنوان کودک همسری یا ازدواج زودهنگام نام برده می‌شود مشکلات فراوانی از بعد جسمانی، روانی، روحی و... برای کودک به همراه دارد. به گفته کارشناسان خانواده، دو عامل عمده در کودک همسری دخالت دارند؛ یک عامل وجود سنت‌های فرهنگی در یک گروه ویژه قومی و دیگری فقر اقتصادی خانواده است. از طرفی آمار طلاق، افزایش ازدواج کودکان و مرگ‌ و میر تعداد بسیاری از دختران در هنگام زایمان به دلیل فرزند‌آوری در سنین پایین سبب شده تا فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی طرحی را از سال گذشته در راستای اصلاح سن ازدواج تحت عنوان «ممنوعیت ازدواج دختران زیر ۱۳ سال» در دستور کار قرار خود قرار دهد.

فاطمه ذوالقدر نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی درباره طرح ممنوعیت ازدواج دختران زیر ۱۳ سال به پانا می‌گوید: این طرح پس از بررسی‌های کارشناسی در کمیسیون‌های مرتبط و اخذ نظر مراجع، هم‌اکنون در نوبت بررسی در صحن مجلس شورای اسلامی قرار دارد. در طرحی که تهیه شده است ازدواج دختران زیر ۱۳ سال مطلقا ممنوع شده است اما ازدواج برای دختران تا ۱۵ سال و پسران تا ۱۸ سال با اذن هم‌زمان دادگاه و اجازه پدر مانعی ندارد.

این نماینده مجلس تأکید می‌کند با توجه به اینکه در جامعه روند رشد آمار طلاق، افزایش ازدواج کودکان، افزایش فاصله سنی میان دختران و پسران در ازدواج‌ها و بیوگی بسیاری از دختران را شاهد هستیم، سعی شد در طرح مذکور این موارد در نظر گرفته شود چرا که معتقدیم در صورت اصلاح سن ازدواج، جلوی این معضلات گرفته می‌شود.

او درباره دلیل ازدواج در سنین کودکی نیز معتقد است: ازدواج در سنین کودکی به دلیل فقر اقتصادی و فرهنگی، اعتیاد والدین یا موارد دیگری صورت می‌گیرد که در طرح مجلس، محدودیت‌هایی برای ازدواج دخترن زیر ۱۳ سال اعمال خواهد شد و به نوعی است که با اذن پدر و دادگاه هم امکان ازدواج وجود نخواهد داشت.

به هر حال افزایش آمار کودکانی که پیش از رسیدن به بلوغ فکری و ذهنی ازدواج می‌کنند، نگران کننده است و قطعا در آینده بر سلامت خانواده‌های ایرانی تأثیر منفی خواهد گذاشت اما می‌توان با مشخص کردن الزامات قانونی جلوی این پدیده را گرفت و ضرورت دارد هر چه سریعتر سن ازدواج اصلاح شود.