27 استان کشور خشک‌ترین سال خود را تجربه می‌کنند

ایران از نظر اقلیمی کشوری خشک و نیمه‌خشک است و میانگین بارش‌های سالانه آن، ٢٥٠ میلی‌متر یعنی یک‌سوم متوسط جهانی است که در چند سال اخیر کاهش قابل‌ملاحظه‌ای نیز داشته که این امر منجر به کاهش منابع آبی زیرزمینی، خشک‌شدن تالاب و رودخانه‌ها شده است. این عوامل تاکنون مشکلات زیادی همچون پدیده گردوغبار با منشأ داخلی را برای محیط‌زیست کشور به همراه داشته است.

بررسی اطلاعات روزانه بارش‌ها توسط وزارت نیرو نشان می‌دهد که میزان بارندگی‌، از ابتدای سال آبی جاری (اول مهر سال ۹۶) تا نیمه فروردین‌ سال جاری به ۹۹.۸ میلی‌متر رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ٥١ درصد کاهش یافته و این افت بارش‌ها در مقایسه با میانگین متوسط ٤٩‌ ساله نیز از مرز منفی ٤٩ درصد عبور کرده است.

این در حالی است که از بین حوضه‌های آبریز اصلی کشور، حوضه آبریز مرزی شرق شامل مناطقی از استان‌های خراسان رضوی و جنوبی و سیستان‌وبلوچستان با کاهش ٦٩ درصدی بارش‌ها، شرایط بحرانی‌تری را تجربه می‌کند به طوری که استان سیستان‌وبلوچستان با ٢٢ میلی‌متر بارش ماه‌های متوالی، کم‌بارش‌ترین منطقه را در این بخش از کشور به نام خود ثبت کرده است.

البته نه‌تنها سیستان‌وبلوچستان بلکه ٢٦ استان دیگر کشور از‌جمله کرمان، هرمزگان، اصفهان، فارس، مرکزی، بوشهر و یزد نیز همچنان با کاهش بارندگی‌ها در مقایسه با سال گذشته روبه‌رو هستند.

هر چند پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی کشور نشان می‌دهد با ورود سامانه جدید بارشی از روز دوشنبه ٢٧ فروردین تا یکشنبه دوم اردیبهشت، بارش در کشور به‌ویژه در غرب و شمال غرب فراتر از حد نرمال و معمولی خواهد بود اما به گفته پرویز رضازاده، مشاور امور پیش‌بینی سازمان هواشناسی، اگر پیش‌بینی‌ها هم درست از آب دربیاید، باز هم با بحران آب مواجه هستیم.

پرویز رضازاده گفته است که معمولا در فصل بهار به‌خصوص فروردین و اردیبهشت بارندگی‌‌‌ها خوب است و معمولا بین ٢٠ تا ٢٥ درصد بارندگی‌ها در فصل بهار است. امسال پیش‌بینی می‌کنیم بارندگی‌ها قدری بیش از حد نرمال آن در سال‌های گذشته باشد اما بعید می‌دانم این بارندگی‌‌ها نیز بتواند کمبود بارش در فصل زمستان و پاییز را جبران کند.

رضازاده افزود: اگر در فصل بهار همان‌طور که پیش‌بینی شده است، بالای حد نرمال بارندگی داشته باشیم، شاید میزان کمبود بارندگی را به ٣٠ درصد بتوان رساند، در نتیجه اگر در مصرف آب صرفه‌جویی نکنیم با توجه به اینکه میزان ذخایر آبی در سد‌ها نیز پایین آمده است، با بحران آب مواجه خواهیم شد.

شاهرخ فاتح رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی نیز درخصوص آخرین وضعیت خشکسالی کشور تا پایان سال گذشته گفته است که خشکسالی همه مناطق کشور را در برگرفته و بر اساس شاخص‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت پهنه‌های وسیعی از کشور با درجات مختلف خشکسالی اعم از خفیف تا بسیار شدید مواجه است.

فاتح تصریح کرد: با توجه به شاخص‌ کوتاه مدت SPEI خشکسالی بخش‌های وسیعی از استان‌های خوزستان، ایلام، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی و خراسان شمالی، اصفهان، مرکزی، زنجان با خشکسالی بسیار شدید دست و پنجه نرم می‌کنند. بر اساس شاخص کوتاه‌مدت ۹۹ درصد مساحت کشور درگیر خشکسالی کوتاه مدت است. از این رقم ۷ درصد خشکسالی خفیف، ۳۱ درصد خشکسالی متوسط ، ۴۲ درصد خشکسالی شدید و ۱۹ درصد خشکسالی بسیار شدید دارند.

به طور کلی می‌توان گفت که در شرایط فعلی وضعیت آب کشور در شرایط زیر نرمال قرار دارد، بنابراین لازم است مدیریت منابع آب در بخش‌های نظیر کشاورزی، صنعت و محیط زیست در سال جاری آبی یعنی تا پایان شهریور۱۳۹۷ به درستی انجام شود تا کمترین خسارات متوجه کشور شود.