14 مخاطره بحران‌زا تهران را تهدید می‌کنند

نشست خبری «به سوی شهر ایمن و آماده» صبح امروز ۶ شهریور ۱۴۰۳ با موضوع ارتقای ایمن کالبدی برگزار شد.

علی نصیری، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در ابتدای این نشست با بیان اینکه امروزه با توجه به صنعتی شدن جهان و توسعه شهرنشینی حوادث نیز در حال افزایش است، گفت: در این شرایط چیزی که باید کاهش پیدا کند ریسک و تبعات ناشی از حوادث است. اکنون شهر تهران ۵۵ مخاطره بحران‌زا دارد که ۱۴ مخاطره از جمله زلزله، سیل، آلودگی هوا، طوفان گرد وغبار، حریق، زمین لغزش، فرونشست زمین، خشکسالی و قطع آب، حوادث ترافیکی، حوادث مواد خطرناک، تهدیدات سایبری، تجمعات انبوه و اختلال یا قطع برق از این تعداد اولویت‌دار محسوب می‌شوند.

نصیری با اشاره به اینکه گسل‌هایی در شمال و جنوب شهر تهران وجود دارد، اظهار کرد: گسل‌های جنوبی به دلیل مجاورت با بافت‌های فرسوده خطرناک‌تر هستند.

وی با بیان اینکه بافت‌های فرسوده مهم‌ترین مشکل ناایمنی سازه‌ای در شهر تهران هستند، تاکید کرد: البته اقداماتی برای نوسازی و رفع مشکلات این بافت‌ها انجام شده اما باید تلاش کنیم که در زلزله، جلوی خرابی‌ها را بگیریم و یا آن‌ها را کاهش دهیم. بنابراین باید اولویت را به پیشگیری داد.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با یادآور شدن این موضوع که تهران ۷ روددره دارد، عنوان کرد: اختلاف ارتفاع شمال تا جنوب تهران، ۸۶۶ متر است، عبور این روددره ها یعنی با شهری مواجه‌ایم که به طور بالقوه پتانسیل سیل را دارد.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران یادآور شد: در قرارگاه ایمنی کالبدی کلانشهر تهران تدوین و ابلاغ برنامه ایمنی کالبدی شهر تهران در قالب ۱۵۸ اقدام و ۲۵ خط تلاش انجام شد. ابنیه فنی و بزرگراهی، شریان های حیاتی، بافت فرسوده و ناپایدار، پل ها، گودهای رها شده و ساختمان های ناایمن از جمله موضوعات مهم این قرارگاه است که مورد بررسی قرار می گیرد و بازرسی از اماکنی مانند پاساژ علاءالدین، بیمارستان رسول اکرم (ص)، بیمارستان شهید اشرفی اصفهانی، شفا یحیاییان، بازار گل امام رضا(ع)، ایمنی بازار بزرگ تهران، بوستان بهشت مادران و بوستان یاس فاطمی از جمله این اقدامات است.

وی عنوان کرد: ساختمان ها و شریان های حیاتی دو بخش کلی مساله ایمنی کالبدی شهر هستند. ۱۶ هزار ساختمان نیازمند ارزیابی داریم که ۵۵۷۳ ساختمان توسط تیم‌های مشترک مسئول در حوزه ایمنی و بحران مورد بازدید قرار گرفته و ۳۰۷۱ مورد آن ارزیابی شده است که در نتیجه آنها را به ۴ دسته ایمن مشروط، ناایمن اندک، ساختمان های نیازمند مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای و دسته چهارم ساختمان هایی مانند متروپل که نیازمند تخریب و نوسازی هستند تقسیم کردند.

نصیری اظهار کرد: باید در کنار شناسایی پلاسکوهای شهر که توسط آتش نشانی در حال انجام است، متروپل ها و ساختمان های ناایمن به غیر از بحث حریق نیز شناسایی می شد که شهرداری به عنوان مسئولیت اجتماعی خود در این کار مشارکت و بودجه ای را به این موضوع برای کمک به دولت و وزارت راه اختصاص داد.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران افزود: شروع روند ارتقای ایمنی ۷ بیمارستان از جمله رسول اکرم (ص)، فیاض بخش، شهدای یافت آباد، بوعلی ، لولاگر که این بیمارستان پلمب شد، فجر و فیروزآبادی را داشتیم.

وی درباره ایمن سازی ۵۰ گود رهاشده در سال ۱۴۰۲ در شهر تهران هم توضیح داد: مجموعا ۲۵۲ گود رها شده در این شهر وجود داشت که ۵۰ مورد آن عمق بالای ۱۵ متر و ۲۲ مورد آن عمق بالای ۲۰ متر داشته و ۱۲۱ گود به مدت زمان بیش از ۳۰ماه عدم فعالیت داشتند که از این مجموع ۵۵ مورد از جمله گود پرواز، گود برج میلاد و گود فرهنگ که باعث ایجاد مشکلاتی در کتابخانه ملی شده بود، گود بازار کفاشان و گود تعاونی مسکن فرهنگیان منطقه ۲۲ ایمن سازی شدند. گود موسوم به بابک زنجانی (وزارت نفت) هم به طور نسبی ایمن سازی شده است البته یک سری مشکلات حقوقی برای آن وجود دارد. همچنین ایمن سازی ۲۰۰ گود ناایمن باقیمانده تا شهریور ۱۴۰۴ انجام خواهد شد.

نصیری اضافه کرد: در رابطه با ایمن سازی گودها بحث اخذ ضمانت نامه بانکی از مالک گود طبق مصوبه شورا برای اصلاح فرایندها برای ایمن سازی و رفع خطر از گودهای رها شده مطرح و اجرایی می شود.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران همچنین گفت: بیمارستان لولاگر بعد از پلمب شدن روند دریافت پروانه تخریب و نوسازی را طی می کند.

وی بیان کرد: ایمن سازی ۴۶ پل با عملیات بهسازی لرزه ای در شهر تهران دیگر موضوع مطرح شده است. ۱۱ پل سال گذشته مقاوم سازی شده و ۸ پل در حال مقاوم سازی است. انجام عملیات بهسازی نسبی در ۴۶ پل از جمله پل های همت، ولیعصر، همت- آفریقا، همت-گاندی، بابایی- پروین انجام شده است. در این رابطه باید عنوان کرد که از حدود ۷۵۰ پل که در تهران وجود دارد ۶۶ پل که شریان های اصلی شهر را به هم وصل می کنند برای بهسازی انتخاب و در اولویت قرار گرفتند. 

نصیری در رابطه با کاهش خطر با رعایت ضوابط ساخت وساز در حرایم نیز یادآور شد: ۳۹ مورد رفع خطر از حریم در طول یک سال گذشته انجام شده است. ایمن سازی رودخانه کن از جمله این اقدامات است.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران عنوان کرد: یک برنامه نویسی برای طرح های مقاوم سازی در یک بازه زمانی ۱۰ ساله در حال انجام است که شامل ۸ دسته ساختمان های عمومی، ساختمان های خصوصی، زیرساخت حمل و نقل، تاسیسات آبرسانی، تاسیسات گازرسانی، تاسیسات برق رسانی، زیرساخت ارتباطات و تاسیسات سوخت رسانی می شود. در بودجه مورد نیاز کلان طرح، بودجه مقاوم سازی ساختمان های عمومی ۷۲۴ میلیون دلار، ساختمان های خصوصی ۷۹۴ میلیون دلار و شریان های حیاتی ۵۶۰ میلیون دلار و در مجموع بالغ بر ۲.۱ میلیارد دلار برآورد شده است.

وی با بیان اینکه شهر تهران‌ تبدیل به یک کارگاه ایمن سازی شده است، اظهار کرد: دستگاه هایی به نام GPR برای اسکن عمق ۱۰ تا ۱۵ متری زمین به ارزش ۶۰ میلیارد تومان در شهرداری تهران خریداری شده است تا بتوان عمق ۱۰ تا ۱۵ متری را در بحث فروریزش بررسی کرد.

نصیری افزود: در بحث ایمنی خرد که شامل مواردی مانند برق گرفتگی، سقوط از ارتفاع، سقوط اجسام، مخاطرات مرتبط با تجهیزات شهری و سایر موارد می شود، بررسی و ریشه یابی توسط سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران صورت می گیرد.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران ادامه داد: در بحث HSE ایجاد ردیف بودجه و ارتقا ساختار سازمانی و تدوین نظام نامه جدید در این حوزه را داشتیم. از مجموع ۲۸۰۰ مدرسه دولتی شهر تهران تا کنون ۱۰۱۰ مدرسه از لحاظ HSE ارزیابی شده است که در این بررسی ها ۲۰۶ هزار و ۳۲ مورد عدم انطباق وجود داشته است. ارزیابی ۲۵۰۰ بوستان طی سال های ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۳ از لحاظ HSE انجام شده که ۷۵ هزار مورد عدم انطباق وجود داشته که ۶۰ درصد آنها رفع شده است.

وی اضافه کرد: در بحث پایش وضعیت ایمنی جرثقیل‌های برجی ( Tower crane) شهر تهران از ۲۹۰۰ بازدید به عمل آمده تعداد ۶۴۶ دستگاه جرثقیل برجی شناسایی شده و ۳۱۱ دستگاه نسبت به اخذ استانداردهای لازم اقدام نموده اند. ضمن اینکه روند صدور شناسنامه ایمنی برای این جرثقیل ها در حال انجام است‌.

نصیری گفت: آزمون جامع احراز صلاحیت کارشناسان HSE پیمانکاران و بهره برداران شهرداری تهران، با رعایت همه ضوابط با همکاری دانشگاه علمی کاربردی شهرداری در فصل پاییز با انجام یک آزمون عمومی و سه آزمون تخصصی برگزار خواهد شد.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در پاسخ به سوالی درباره ایمن سازی برج میلاد و مشکل سنسورهای آن و مجوز ساخت سازه هایی در حریم گسلی طبق مصوبه کمیسیون ماده پنج هم عنوان کرد: طبق قانون ما در سازمان بحران عضو کمیسیون ماده پنج نیستیم و اطلاعاتی از صدور مجوزها نداریم. در بحث گود برج میلاد، سازه برج میلاد طبق گفته مدیران معاونت فنی ، مشکل ایمنی ندارد و پایش ها نیز توسط مراجع ذیصلاح قطع نشده و رصد ها ادامه دارد. اما طبق استانداردها شاید نیاز به سنسورهای بیشتری باشد. سنسورهای قبلی دزدیده نشده بلکه از حیز انتفاع خارح شده و به روز نیست. خرید سنسورهای جدید به حدود ۵۰۰ هزار دلار هزینه دارد و در واقع نیاز به ۸۰ تا ۱۰۰ سنسور جدید وجود دارد. با ایمن سازی گود برج میلاد مشکل ایجاد ترک های سازه مرکز همایش های برج نیز حل شد.

وی یادآور شد: درباره بیمارستان لولاگر باید تاکید کنم که این بیمارستان به صورت داوطلبانه بحث تخریب و نوسازی را آغاز کرد و برخورد قضایی با آن صورت نگرفت.

نصیری در پاسخ به پرسشی درخصوص ایمنی آسانسورهای شهرداری نیز بیان کرد: بیش از یکهزار آسانسور در شهرداری تهران وجود دارد و این سازمان نیز فرقی با بقیه ساختمان‌ها و نهادها ندارد و نیاز به ایمنی و بررسی استاندارد دارد. البته ناایمن بودن آسانسورها با هم متفاوت است و از ۵ تا ۹۰ درصد متغیر است. باید نهضت‌ ایمن سازی در آسانسورها و پله های برقی شروع شود که البته این کار در بحث پله‌های برقی با اصلاح فرایند انجام شده با سرعت در حال انجام است. ضمن اینکه فرهنگ سازی و آگاه سازی کافی در بحث استفاده از آسانسور و پله برقی برای شهروندان صورت نگرفته است. ارزیابی ایمنی آسانسورها نیز با اعتبارات اختصاص یافته در ماه های آینده آغاز خواهد شد.

رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران درباره ایمنی بازار تهران نیز توضیح داد: برنامه ای در این خصوص تهیه شد که به ستاد بازآفرینی در شهرسازی ارائه دادیم؛ ۳۴ بند دارد و کاملا در آن مشخص است که کدام دستگاه ها چه وظایفی دارند. حریق و مخاطرات، کاربری و فعالیت، زیرساخت، حقوقی و مالکیت و موضوعات مرتبط با طرح و ضوابط از جمله موارد این ۳۴ بند هستند. وزیر کشور در بازدید خود از بازار تاکید کرد که استانداری مسئول ایمنی بازار باشد و استانداری نیز آن را به فرمانداری تفویض کرد و در بحث وظایف شهرداری نیز مسئولیت به شهردار منطقه ۱۲ واگذار شده است.

وی درباره بازپس‌گیری سوله های بحران شهرداری تهران که از کاربری های دیگر در آنها استفاده می شد، گفت: در سوله های بحران که بحث ورزشی مطرح است در طبقات بالا فعالیت ورزشی انجام نمی شود. در طبقات پایین نیز بر اساس پیمانکاران انتخاب شده از سوی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران فعالیت های ورزشی انجام می شود که در زمان بحران تغییر کاربری برای استفاده در آن زمان صورت می گیرد. سوله های در اختیار سایر بخش ها مانند انبار گندم و سوله در اختیار معاونت اجتماعی است و در یکی از مناطق نیز توسط سازمان پیشگیری و مدیریت بحران بازپس گیری شده است. فقط دو سوله فرهنگسرای اشراق و باغ موزه دفاع مقدس باقی مانده که اقدامات درباره آنها آغاز خواهد شد.