پنجره جمعیتی ایران طی دو دهه آینده بسته خواهد شد

شهلا کاظمی‌پور در گفت‌وگو با پانا با بیان اینکه اکنون جمعیت کشور جوان است، اظهار کرد: «معضل اصلی در بحث جمعیت کشور، پایین آمدن نرخ باروری است و با این روند طی 20 تا 30 سال آینده سهم جمعیت جوان کاهش می‌یابد، نیروی کار کم خواهد شد و جمعیت سالمند نیز افزایش خواهد یافت.»

این جمعیت‌شناس با بیان اینکه جمعیت کشور به سمت سالمندی خواهد رفت، گفت: «در این حوزه دولت‌‌ها باید برنامه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت داشته باشند؛ برای مثال در برنامه کوتاه مدت دولت‌ها می‌‌توانند با اتخاذ سیاست‌های درست، پنجره جمعیتی موجود که نزدیک به 67 درصد از جمعیت کل کشور(15 تا 64 سال) را شامل می‌شود فعال کنند و نهایت بهره را از آن ببرند.»

وی با یادآور شدن این موضوع که پنجره جمعیتی ایران طی 17 تا 18 سال آینده بسته خواهد شد، بیان کرد: «در آینده ممکن است جمعیت فعال نهایتا به 50 درصد از کل جمعیت کشور برسد، در نتیجه باید سیاست‌هایی اجرا شود که مبتنی بر تحقیقات جمعیتی است، نه اینکه صرفا روی یک قانون تاکید داشته باشیم.»

کاظمی‌پور با خاطرنشان کردن این موضوع که براساس بسیاری از آمارها سهم زیادی از جوانان کشور بیکار هستند، عنوان کرد: «سهم زیادی از شاغلان فعلی در اشتغال کاذب به سر می‌برند، بهره‌وری پایین است و متاسفانه نتوانسته‌ایم از پنجره جمعیتی استفاده کنیم و نتیجه آن عدم اطمینان در بحث ازدواج و فرزندآوری شده است.»

این عضو بازنشسته هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه هر دولتی که روی کار می‌آید باید زیربناهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور را تقویت کند، ابراز کرد: «هنگامی که این کارها انجام شود، در تمامی ابعاد شاهد پیشرفت خواهیم بود؛ برای مثال با تقویت زیربنای اقتصادی تولید افزایش می‌یابد و سهم بیشتری از افراد شاغل خواهند شد و همچنین سهم بیشتری از شاغلان در اشتغال تام به سر خواهند برد که نتیجه آن افزایش میزان آمار ازدواج و زادوولد است.»

وی در پاسخ به این پرسش که آیا با قانون جوانی جمعیت می‌توان نرخ زاد و ولد را در کشور افزایش داد یا خیر، اظهار کرد: «این قانون سیاستی خوب است اما کافی نیست و تاکنون جوابگوی بحث افزایش جمعیت در کشور نبوده است. اگر نگاهی به نرخ زاد و ولد در کشور بیاندازیم به‌صورت واضح می‌بینم که اعمال این قانون نه تنها منجر به افزایش جمعیت نشده بلکه حتی در مواردی کاهش جمعیت را نیز در پی داشته است.»

این جمعیت‌شناس با اشاره به اینکه در سال 1395 نزدیک به پنج میلیون نفر سالمند در کشور داشته‌ایم، گفت: «براساس پیش‌بینی‌های انجام شده در سال 1420 این آمار به 20 میلیون نفر خواهد رسید. سالمندی امری قطعی است که رخ خواهد داد اما نمی‌تـوانیم دست روی دست بگذاریم و باید از حالا برای آن گروه‌ جمعیتی به فکر بود، به خصوص در حوزه مباحث بهداشتی، رفاهی و اقتصادی.»

کاظمی‌پور یادآور شد: «دولت باید برنامه‌ریزی جامعی داشته باشد که نتیجه آن تقویت‌ زیربناهای اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است. با این برنامه‌ریزی افراد اطمینان خاطر خواهند داشت و آن‌ زمان است که قطعا فرزندآوری محقق خواهد شد و افراد سالم‌تری نیز پا به سالمندی خواهند گذاشت.»